Albicja
Albizzia julibrissin | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Rodzaj | albicja |
Nazwa systematyczna | |
Albizia Durazzini Mag. Tosc. 3(4): 13. 1772[3] | |
Typ nomenklatoryczny | |
A. julibrissin Durazzini[3] |
Albicja[4] (Albizia) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych (Fabaceae). Obejmuje 123 gatunki[5]. Występują one w tropikach i strefie subtropikalnej w Azji, Afryce, Australii i w obu Amerykach. Rośliny te zasiedlają różne siedliska, od wilgotnych lasów równikowych po lasy siedlisk suchych[6]. Nazwa naukowa upamiętnia włoskiego przyrodnika Filippo del Albizzi'ego[6]. Wiele gatunków uprawianych jest jako rośliny ozdobne, szczególnie rozpowszechniona w tej roli została albicja biało-różowa[6].
Morfologia
- Pokrój
- Pozbawione cierni krzewy i drzewa osiągające do 40 m wysokości[6].
- Liście
- Skrętoległe, opadające i zimozielone, podwójnie pierzasto złożone, z drobnymi listkami[6]. Przylistki zwykle drobne, czasem większe i opadające. Ogonek i oś liścia gruczołowato owłosiona[7].
- Kwiaty
- Charakterystyczne z powodu długich i licznych pręcików. Skupione są w baldachach, główkach, kłosach i pęczkach, czasem z pojedynczymi kwiatami wyraźnie większymi od innych w kwiatostanie. Kielich 5-działkowy, niewielki, kubeczkowaty[6], dzwonkowaty lub lejkowaty[7]. Płatków dzwonkowatej korony jest 5. Pręcików jest od 19 do ok. 50. Zrośnięte są u nasady w rurkę dłuższą od korony[6]. Wolne, barwne nitki (koloru białego, różowego lub fioletowego)[8] zakończone drobnymi pylnikami znacznie wystają poza koronę[7]. Zalążnia górna, pojedyncza, z kilkoma zalążkami. Słupek nitkowaty[6], zakończony drobnym lub główkowatym znamieniem[8].
- Owoce
- Szeroko równowąski, prosty[7] strąk ze spłaszczonymi nasionami[6].
Systematyka
Rodzaj tradycyjnie zaliczany do plemienia Ingeae z podrodziny mimozowych Mimosoideae z rodziny bobowatych (Fabaceae)[9]. W 2017 mimozowe umieszczone zostały w podrodzinie brezylkowych Caesalpinioideae[10][2].
- Wykaz gatunków[5]
- Albizia acle (Blanco) Merr.
- Albizia adianthifolia (Schumach.) W.Wight
- Albizia adinocephala (Donn.Sm.) Britton & Rose ex Record
- Albizia altissima Hook.f.
- Albizia amara (Roxb.) Boivin
- Albizia androyensis Capuron
- Albizia anthelmintica (A.Rich.) Brongn.
- Albizia antunesiana Harms
- Albizia arenicola R.Vig.
- Albizia atakataka Capuron
- Albizia attopeuensis (Pierre) I.C.Nielsen
- Albizia aurisparsa (Drake) R.Vig. ex Capuron
- Albizia aylmeri Hutch. ex Broun & Massey
- Albizia balabaka Capuron
- Albizia barinensis Cárdenas
- Albizia bequaertii De Wild.
- Albizia bernieri E.Fourn. ex Villiers
- Albizia berteroana (Balb. ex DC.) Fawc. & Rendle
- Albizia boinensis R.Vig.
- Albizia boivinii E.Fourn.
- Albizia brevifolia Schinz
- Albizia buntingii Barneby & J.W.Grimes
- Albizia burkartiana Barneby & J.W.Grimes
- Albizia burmanica I.C.Nielsen
- Albizia calcarea Y.H.Huang
- Albizia canescens Benth.
- Albizia carbonaria Britton
- Albizia carrii Kanis
- Albizia chevalieri Harms
- Albizia chinensis (Osbeck) Merr.
- Albizia commiphoroides Capuron
- Albizia coriaria Welw. ex Oliv.
- Albizia coripatensis (Rusby) Schery
- Albizia corniculata (Lour.) Druce
- Albizia crassiramea Lace
- Albizia decandra (Ducke) Barneby & J.W.Grimes
- Albizia dinklagei (Harms) Harms
- Albizia divaricata Capuron
- Albizia dolichadena (Kosterm.) I.C.Nielsen
- Albizia duclouxii Gagnep.
- Albizia edwallii (Hoehne) Barneby & J.W.Grimes
- Albizia elegans Kurz
- Albizia eriorhachis Harms
- Albizia euryphylla Harms
- Albizia ferruginea (Guill. & Perr.) Benth.
- Albizia forbesii Benth.
- Albizia garrettii I.C.Nielsen
- Albizia glaberrima (Schumach. & Thonn.) Benth.
- Albizia glabripetala (H.S.Irwin) G.J.Lewis & P.E.Owen
- Albizia grandibracteata Taub.
- Albizia greveana (Baill.) R.Baron
- Albizia guillainii Guillaumin
- Albizia gummifera (J.F.Gmel.) C.A.Sm.
- Albizia harveyi E.Fourn.
- Albizia inundata (Mart.) Barneby & J.W.Grimes
- Albizia isenbergiana (A.Rich.) E.Fourn.
- Albizia jaubertiana E.Fourn.
- Albizia julibrissin Durazz. – albicja biało-różowa, a. jedwabista
- Albizia kalkora (Roxb.) Prain
- Albizia kostermansii I.C.Nielsen
- Albizia lankaensis Kosterm.
- Albizia lathamii Hole
- Albizia laurentii De Wild.
- Albizia lebbeck (L.) Benth.
- Albizia lebbekoides (DC.) Benth.
- Albizia leonardii Britton & Rose ex Barneby & J.W.Grimes
- Albizia lucidior (Steud.) I.C.Nielson ex H.Hara
- Albizia mahalao Capuron
- Albizia mainaea Villiers
- Albizia malacophylla (A.Rich.) Walp.
- Albizia masikororum R.Vig.
- Albizia morombensis Capuron
- Albizia mossamedensis Torre
- Albizia multiflora (Kunth) Barneby & J.W.Grimes
- Albizia myriophylla Benth.
- Albizia niopoides (Spruce ex Benth.) Burkart
- Albizia numidarum Capuron
- Albizia obbiadensis (Chiov.) Brenan
- Albizia obliquifoliolata De Wild.
- Albizia occidentalis Brandegee
- Albizia odorata R.Vig.
- Albizia odoratissima (L.f.) Benth.
- Albizia ortegae Britton & Rose
- Albizia papuensis Verdc.
- Albizia pedicellata Baker ex Benth.
- Albizia perrieri (Drake) R.Vig. ex Capuron
- Albizia petersiana (Bolle) Oliv.
- Albizia philippinensis I.C.Nielsen
- Albizia pistaciifolia (Willd.) Barneby & J.W.Grimes
- Albizia poilanei I.C.Nielsen
- Albizia polycephala (Benth.) Killip
- Albizia polyphylla E.Fourn.
- Albizia procera (Roxb.) Benth.
- Albizia retusa Benth.
- Albizia rhombifolia Benth.
- Albizia rosulata (Kosterm.) I.C.Nielsen
- Albizia rubiginosa Miq.
- Albizia rufa (Hassk.) Benth.
- Albizia sahafariensis Capuron
- Albizia salomonensis C.T.White
- Albizia saponaria (Lour.) Blume ex Miq.
- Albizia schimperiana Oliv.
- Albizia sherriffii Baker f.
- Albizia sinaloensis Britton & Rose
- Albizia splendens Miq.
- Albizia subdimidiata (Splitg.) Barneby & J.W.Grimes
- Albizia suluensis Grestner
- Albizia tanganyicensis Baker f.
- Albizia thompsonii Brandis
- Albizia tomentella Miq.
- Albizia tomentosa (Micheli) Standl.
- Albizia tulearensis R.Vig.
- Albizia umbrosa (Wall.) Benth.
- Albizia vaughanii Brenan
- Albizia verrucosa Capuron
- Albizia versicolor Welw. ex Oliv.
- Albizia vialeana Pierre
- Albizia viridis E.Fourn.
- Albizia welwitschii Oliv.
- Albizia westerhuisii I.C.Nielsen
- Albizia xerophytica J.Linares
- Albizia zimmermannii Harms
- Albizia zygia (DC.) J.F.Macbr.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-05-02] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2017-02-22].
- ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. wydanie II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 18. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ a b Albizia Durazz.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-11].
- ↑ a b c d e f g h i Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden, Vol. 1. London: Macmillan, 1988, s. 280. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ a b c d Albizia Durazzini. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-22].
- ↑ a b Albizia Durazz.. W: Flora of Pakistan [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-22].
- ↑ Genus: Albizia Durazz. (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2017-02-22].
- ↑ Legume Phylogeny Working Group. A new subfamily classification of the Leguminosae based on a taxonomically comprehensive phylogeny. „Taxon”. 66, 1, s. 44–77, 2017.
Media użyte na tej stronie
Autor: Dinesh Valke from Thane, India, Licencja: CC BY-SA 2.0
Fabaceae (pea, or legume family) » Albizia chinensis (Osbeck) Merr.
al-BIZ-ee-uh -- named for Filipo del Albizzi, Florentine nobleman ... Dave's Botanary chi-NEN-sis -- of or from China ... Dave's Botanary
commonly known as: Chinese albizia, silk tree • Assamese: ছ কৰৈ sau koroi • Garo: bolphi • Hindi: काला सिरिस kala siris, ओही ohi • Kannada: ಬೆಟ್ಟ ಬಾಗೆ betta baage • Khasi: dieng phallut • Konkani: उडुल udul • Malayalam: പൊന്തല്വാക peantal-vaka, പൊട്ടവാക peattavaka • Manipuri: jairi • Marathi: उडळ udal • Mizo: vang • Nepali: कालो शिरिश kalo shirish • Oriya: ଘୋଡ଼ାଲାଞ୍ଜି ghoralanji • Punjabi: ਦੁਰਗਾਰੀ durgari, ਓਹੀ ohi, ਕਾਲੀ ਸੀਰੀ kali siri, ਸਿਰੀਂਹ sirinh, ਸਿਰਿਸ siris • Tamil: சிலைவாகை cilai-vakai, பீலிவாகை pili-vakai • Telugu: చిందుగ cinduga, కొండచిందుగ kondacinduga
Native to: s & s-e Asia
References: Flowers of India • World Agroforestry Centre • PIER • eFlora • ENVIS - FRLHT • DDSAAutor: J.M.Garg, Licencja: CC BY 3.0
Krishna Siris Albizia amara at Deer Park in Shamirpet, Rangareddy district, Andhra Pradesh, India.
Autor: Paul venter, Licencja: CC BY-SA 3.0
Albizia odoratissima, cultivated tree in Johannesburg suburban garden
Autor: JMK, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pods and foliage of a Sickle-leaved albizia near Steenbokpan, Limpopo