Albrecht Hohenzollern (1837–1906)
.jpg) | |
| Feldmarszałek | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | 1. Poczdamski Pułk Gwardii Pieszej, 1. Poczdamski Pułk Dragonów Gwardii |
| Stanowiska | d-ca: 1 Poczdamskiego Pułku Dragonów Gwardii, brygady kawalerii ciężkiej, 2 Brygady Kawalerii, 10 Korpusu Armii Cesarstwa Niemieckiego, generalny inspektor kawalerii |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
        _-_ribbon_bar.png){kind=small} _-_ribbon_bar.png){kind=small} _-_ribbon_bar.png){kind=small}                  _ribbon.svg){kind=small}   .png){kind=small} .svg){kind=small} .svg){kind=small}  | |
| Wielki komtur | |
.jpg) | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Miejsce pochówku | |
| Wielki komtur (komandor) Baliwatu Brandenburskiego Rycerskiego Zakonu Szpitalników św. Jana Jerozolimskiego | |
| Okres sprawowania | 1883–1906 |
| Wyznanie | luteranizm |
| Regent Brunszwiku | |
 | |
.png) | |
| Regent Księstwa Brunszwiku | |
| Okres | od 2 listopada 1885 |
|---|---|
| Poprzednik | Hermann von Görtz-Wrisberg |
| Następca | Albert von Otto |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | Maria z Saksonii-Altenburg |
| Dzieci | Fryderyk Henryk Hohenzollern, |
Fryderyk Wilhelm Mikołaj Albrecht (ur. 8 maja 1837 w Berlinie, zm. 13 września 1906 w pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim) – książę pruski z dynastii Hohenzollernów, feldmarszałek, Wielki komtur (niem. Herrenmeister) pruskiego zakonu joannitów od 1883, regent księstwa Brunszwiku od 1885.
Życiorys
Albrecht był jedynym synem księcia pruskiego Albrechta Hohenzollerna (1809–1872) i niderlandzkiej królewny Marianny Orańskiej, bratankiem cesarza Wilhelma I. W wieku lat ośmiu stracił kontakt z matką, której po rozwodzie w 1845 zabroniono kontaktu z dziećmi.
Książę Albrecht ożenił się w 1873 z księżniczką Marią z Saksonii na Altenburgu (1854–1898), z którą miał trzech synów. Byli to:
- Fryderyk Henryk (1874–1940) (z jego śmiercią linia Albrechta wygasła po mieczu),
- Joachim Albrecht (1876–1939),
- Fryderyk Wilhelm (1880–1925).
Po śmierci żony wybudował mauzoleum rodzinne w Kamieńcu Ząbkowickim, w którym także został pochowany; pochowano tam również jego synów. W październiku 2018 otwarto zrewitalizowane mauzoleum w zespole pałacowym[1][2].
Kariera wojskowa
Jak wszyscy męscy potomkowie pruskich Hohenzollernów dostał mundur i stopień porucznika w wieku lat 10. Mając 16 lat zaczął służbę w 1. Poczdamskim Pułku Gwardii Pieszej, po czym udał się na studia na uniwersytecie w Bonn. Po ukończeniu studiów otrzymał stopień rotmistrza w 1. Poczdamskim Pułku Dragonów Gwardii (1857). Szybko awansował, w 1862 był już pułkownikiem i dowódcą swego pułku dragonów poczdamskich.
Albrecht brał udział w pierwszych dwóch wojnach „bismarckowskich” jako generał-major. Zasłużył się szczególnie w bitwie pod Sadową (Königgrätz) jako dowódca brygady „kawalerii ciężkiej” (do brygady należał również batalion artylerii konnej). Za zasługi w wojnie z Austrią w 1866 otrzymał najwyższe pruskie odznaczenie wojskowe, order Pour le Mérite[3].
W czasie wojny z Francją w latach 1870–1871 książę Albrecht dowodził w stopniu generała-lejtnanta 2 Brygadą Kawalerii i brał udział m.in. w bitwach i potyczkach pod Bapaume i Saint-Quentin. Za zasługi w tej wojnie otrzymał Żelazny Krzyż I i II klasy i rzadkie odznaczenie, Liście Dębowe (Eichenlaub) do orderu Pour le Mérite[3].
Po zakończeniu wojny i wyborze stryja na cesarza niemieckiego Albrecht był od 1873 dowódcą X korpusu armii niemieckiej; w 1875 został pełnym generałem (General der Kavallerie), a w 1888 feldmarszałkiem i generalnym inspektorem kawalerii.
Kariera polityczna
Od 1883 ks. Albrecht był Wielkim komturem (komandorem) pruskich joannitów; godność tę do dziś dnia piastują wyłącznie członkowie dynastii pruskiej. Był także honorowym rektorem uniwersytetu w Getyndze[3].
Po wygaśnięciu w 1884 lokalnej gałęzi Welfów ze śmiercią Wilhelma, także ostatniego księcia Oleśnicy, tron księstwa Brunszwiku-Lüneburga należał się Ernestowi Augustowi, księciu Cumberland z linii królów Hanoweru, ale że ten nie chciał uznać aneksji Hanoweru przez Prusy, Bismarck nie zgodził się na oddanie mu tronu brunszwickiego. 2 listopada 1885 stany księstwa Brunszwiku-Lüneburga wybrały Albrechta Hohenzollerna regentem tego niemieckiego państwa związkowego.
Upamiętnienie
W 1865 nadworny ogrodnik z rezydencji w Kamieńcu Ząbkowickim, C. Braun ze skrzyżowania odmian Aporta (Cesarz Aleksander) i Reneta Baumanna wyhodował nową odmianę jabłek, którą nazwał Prinz Albrecht von Preussen (Albrechtsapfel). Jest to miejscowa, śląska odmiana, kiedyś bardzo popularna w regionie, nadająca się do uprawy na terenach podgórskich[4][3][5][6]. Jabłoń „Książę Albrecht Pruski” została w 2006 wpisana na listę produktów tradycyjnych województwa opolskiego w kategorii „warzywa i owoce”[3][5].
Odznaczenia
Do 1874[7]:
- Order Orła Czarnego z Łańcuchem (Prusy)
- Order Wojskowy Pour le Mérite z Mieczami i Liśćmi Dębu (Prusy)
- Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego z Mieczami i Liśćmi Dębu (Prusy)
- Order Królewski Korony I Klasy (Prusy)
- Order Królewski Hohenzollernów I Klasy z Mieczami na Wojennej Wstędze (Prusy)
- Krzyż Wielki Krzyża Żelaznego (Prusy)
- Złoty Krzyż Zasługi Wojskowej (Prusy)
- Order Świętego Jana Jerozolimskiego (Prusy)
- Order Książęcy Hohenzollernów I Klasy z Mieczami (Hohenzollern)
- Order Lwa Złotego (Hesja)
- Krzyż Wielki Orderu Alberta Niedźwiedzia (Anhalt)
- Order Wierności (Badenia)
- Komandor I Klasy Orderu Zasługi Wojskowej Karola Fryderyka (Badenia)
- Krzyż Wielki Orderu Lwa Zeryngeńskiego (Badenia)
- Order Świętego Huberta (Bawaria)
- Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia)
- Krzyż Wielki Orderu Krzyża Południa (Brazylia)
- Krzyż Wielki Orderu Ludwika (Hesja)
- Krzyż Zasługi Wojskowej (Hesja)
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Ferdynanda (Sycylia)
- Medal Zasługi Wojskowej z Mieczami (Lippe)
- Krzyż Wielki Orderu Korony Wendyjskiej (Meklemburgia-Schwerin)
- Krzyż Zasługi Wojskowej I Klasy (Meklemburgia-Schwerin)
- Krzyż Zasługi Wojennej (Meklemburgia-Strelitz)
- Krzyż Wielki Orderu Wojskowego Wilhelma (Holandia)
- Krzyż Wielki Orderu Lwa Niderlandzkiego (Holandia)
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana (Austro-Węgry)
- Krzyż Zasługi Wojskowej z Dekoracją Wojenną (Austria)
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Oldenburg)
- Order Świętego Andrzeja (Rosja)
- Order Świętego Aleksandra Newskiego (Rosja)
- Order Orła Białego (Rosja)
- Order Świętej Anny (Rosja)
- Order Świętego Stanisława (Rosja)
- Order Świętego Jerzego IV Klasy (Rosja)
- Krzyż Wielki Orderu Sokoła Białego z Mieczami (Weimar)
- Krzyż Wielki Orderu Ernestyńskiego (Saksonia)
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Olafa (Norwegia)
Przypisy
- ↑ mwinnik: Otwarcie zrewitalizowanego mauzoleum w Kamieńcu Ząbkowickim. express-miejski.pl/, 2018-10-13. [dostęp 2019-05-18]. (pol.).
- ↑ I zabytki, i bezpieczeństwo, i sport – wszystko w Kamieńcu Ząbkowickim. Zabkowice4You, 2018-10-17. [dostęp 2019-05-08]. (pol.).
- ↑ a b c d e Henryk Grzybowski, Książęta pruscy na Ziemi Kłodzkiej, w: Popularna encyklopedia Ziemi Kłodzkiej, t. II, Kłodzko-Nowa Ruda: Kłodzkie Towarzystwo Oświatowe, 2009, s. 163–165.
- ↑ Henryk Grzybowski. Owoce książąt kłodzkich cz. 3, Jabłoń Książę Albrecht Pruski, 1863. „Gazeta Prowincjonalna Ziemi Kłodzkiej”. 2015, lipiec 2015. Oficyna Wydawnicza „Brama”. Oficyna Wydawnicza „Brama”. ISSN 1232-0048.
- ↑ a b Stara odmiana jabłoni „Książę Albrecht Pruski”. [w:] Lista produktów tradycyjnych. Woj. opolskie. Warzywa i owoce [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2018-07-17. [dostęp 2022-08-24].
- ↑ Baumgartner-Baumschulen.
- ↑ Handbuch über den preussischen Staat. Berlin: 1874, s. 6.
Bibliografia
- Henryk Grzybowski, Książęta pruscy na Ziemi Kłodzkiej [hasło w:] Popularna encyklopedia Ziemi Kłodzkiej, t. II (K-M), Kłodzko-Nowa Ruda: Kłodzkie Towarzystwo Oświatowe, 2009, s. 163–165, ISBN 978-83-60478-90-5.
- Henryk Grzybowski, Książęce „ślady” w nazwach polanickich zdrojów, [w:] red. Henryk Grzybowski, Georg Wenzel, Polanica Zdrój wczoraj i dziś, tom I, Nowa Ruda-Polanica Zdrój 2006, s. 407–412, ISBN 83-88842-98-6.
- Marek Gaworski, Pałac w Kamieńcu Ząbkowickim. Architektura i właściciele, Strzelce Opolskie 2009.
- Almanach de Gotha, Gotha 1937.
- Georg von Alten, Handbuch für Heer und Flotte, tom IV, Berlin 1912.
Media użyte na tej stronie
Autor: Louis14, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastro da cavaliere di gran croce del'Ordine dell'Aquila Rossa del Regno di Prussia (Germania)
Wappen Deutsches Reich - Herzogtum Braunschweig (Grosses). Greater shield of the Dukes of Brunswick-Lüneburg (later Electors of Hanover and Kings of the United Kingdom). Quarterly of 12:
- 1:
Duchy of Lüneburg (Or semée of hearts gules, a lion rampant azure armed and langued of the second. The coat of arms of Lüneburg consisted of a blue lion on a gold field, which was sprinkled with red hearts. It was derived from the coat of arms of Denmark: the mother of Otto I, 1st Duke of Brunswick-Lüneburg was Princess Helena of Denmark. (Source: https://www.wikipe.wiki/wiki/nl/Wapens_van_Brunswijk_en_Lueneburg) - 2:
Duchy of Brunswick/Braunschweig (Gules, two lions passant guardant in pale or); In 1235 Otto I was elevated to Duke of Brunswick and Lüneburg by the Emperor. He was the only son of w:William of Winchester, Lord of Lunenburg, born in Winchester, England, the fifth and youngest son of the deposed Duke Henry the Lion of Saxony and Bavaria by his wife Matilda, the eldest daughter of King Henry II of England. Otto's royal lineage was accentuated by the arms designed for Brunswick and Lüneburg. The coat of arms of Brunswick consisted of two golden leopards in a red field and was derived from the coat of arms of England because of the marriage of Henry the Lion to Mathilde of England. (Source: https://www.wikipe.wiki/wiki/nl/Wapens_van_Brunswijk_en_Lueneburg) - 3:
County of Eberstein/Everstein (Azure, a lion rampant argent armed and langued gules crowned or); w:de:Everstein (Adelsgeschlecht); In 1425 w:Otto IV, Duke of Brunswick-Lüneburg (d.1446) (son of w:Bernard I, Duke of Brunswick-Lüneburg) married the heiress Countess Elizabeth of Eberstein (c.1415-1468), which gave him the possession of the County of Eberstein in 1408. The dukes included the arms of Eberstein and Homburg in their coat of arms in 1482. Their descendants, the later Electors of Hanover and the Dukes of Brunswick, continued to do so. (Source: https://www.wikipe.wiki/wiki/nl/Wapens_van_Brunswijk_en_Lueneburg) - 4:
lordship of Homburg; in 1409 w:Bernard I, Duke of Brunswick-Lüneburg (1358/64-1434) ("Middle House of Lüneburg") bought the lordship of Homburg, whose lords had died out in 1408. (Source: https://www.wikipe.wiki/wiki/nl/Wapens_van_Brunswijk_en_Lueneburg) - 5:
county of Diepholz. In 1585 the lords of Diepholz died out with Frederick II. The area later named a county fell to Duke William of Brunswick-Celle, (w:William the Younger, Duke of Brunswick-Lüneburg (d.1592)) the founder of the newer branch of Lüneburg. His brother Hendrik van Brunswijk-Dannenberg (w:Henry, Duke of Brunswick-Dannenberg (1533-1598))) was the founder of the newer branch Brunswijk. They both included Diepholz's coat of arms in their coat of arms. - 6:
county of Lauterberg; - 7:
- 7a:
w:County of Hoya; w:de:Grafschaft Hoya; In 1582 the house of Hoya died out with Count Otto VIII. Half of the county of Hoya belonged to Duke Wilhelm of Brunswick-Celle (?w:William the Younger, Duke of Brunswick-Lüneburg (1535-1592)) from the middle branch of Lüneburg, the other half to Duke Julius of Brunswick-Wolfenbüttel from the middle branch of Brunswick. The coats of arms of the County of Hoya and the associated lordships of Alt-Bruchhausen and Neu-Bruchhauden were added to the arms of both branches. Brunswijk-Wolfenbüttel carried this coat of arms until 1596 and Brunswijk-Harburg until 1624. (Source: https://www.wikipe.wiki/wiki/nl/Wapens_van_Brunswijk_en_Lueneburg) - 7b1:
lordship of Neu-Bruchhausen; Wappen der Grafschaft Neubruchhausen - 7b2:
; lordship of Alt-Bruchhausen;
- 7a:
- 8: county of Diepholz
- 9:
county of Hohnstein; In 1593, the Klettenberg branch of the Counts of Hohnstein died out. The Counts of Stolberg inherited the county, but Brunswijk also claimed the county as liege lord. In 1596, the Dukes of Brunswick-Wolfenbüttel took up the arms in their coat of arms. Eventually the county was divided between Brunswijk and Stolberg. (Source: https://www.wikipe.wiki/wiki/nl/Wapens_van_Brunswijk_en_Lueneburg) - 10:
county of Regenstein; - 11:
county of Klettenberg; - 12:
county of Bankenburg. In 1599 the counts of Blankenburg died out with Count Johan Ernst. The county came to Brunswick-Wolfenbüttel as a vacant fief. The arms of the counts of Blankenburg were also added. After the death of Duke Hendrik Julius in 1613, the ranking was changed by his successor Frederik Ulrich. With this duke the middle house Brunswijk (in Wolfenbüttel) died out in 1634.(Source: https://www.wikipe.wiki/wiki/nl/Wapens_van_Brunswijk_en_Lueneburg)
Autor: Skukifish, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar: Grand Cross of the Iron Cross 1813-1918(Prussia), 1939-1945 (Third Reich).
Baretka: Książęcy Saski Ernestyński Order Domowy. Księstwa Saskie:
- Saksonia-Altenburg (Sachsen-Altenburg)
- Saksonia-Koburg-Gotha (Sachsen-Coburg-Gotha)
- Saksonia-Meiningen-Hildburghausen (Sachsen-Meiningen-Hildburghausen)
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
House Order of Fidelity ribbon bar. Grand Duchy of Baden.
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY 3.0
Kamieniec Ząbkowicki, zamek, 2 poł. XIX
Baretka Orderu św. Jerzego
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego
Order of Black Eagle's ribbon - Prussia
Order of Peter Friedrich Louis's Ribbon - Oldenburg - Germany
Baretka pruskiego Królewskiego Orderu Rodu Hohenzollernów z Mieczami na Wojennej Wstędze.
(Königlicher Hausorden von Hohenzollern mit Schwertern am Kriegsband)
Baretka: Książęcy Order Domowy Hohenzollernów z Mieczami.
(Fürstlicher Hausorden von Hohenzollern mit Schwertern)
Prince Albrecht of Prussia
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Wojskowego Wilhelma
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
Military Karl-Friedrich Merit Order ribbon bar. Grand Duchy of Baden.
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Order Świętego Aleksandra Newskiego
Autor: Reliavech, Licencja: CC BY-SA 4.0
Barette de l'ordre de Saint-André (Russie impériale).
Standarte seiner Majestät des Deutschen Kaisers
„Die Standarte, 4 m im Quadrat, besteht aus goldgelber Seide und zeigt das eiserne Kreuz, belegt mit dem kleineren Wappen Sr. Majestät. In den Winkeln des Kreuzes erscheinen je eine Kaiserkrone und drei rotbewehrte, schwarze Adler. Auf dem Kreuz steht "GO TT MIT UNS 18 70". Sobald Se. Majestät sich an Bord eines Schiffes begibt, wird die Kaiserstandarte am Topp des Grossmastes gehisst und alle anderen Kommando- und Unterscheidungszeichen gestrichen“.(Ströhl: Deutsche Wappenrolle, S. 80)
prince Albrecht von Preußen (son)
Baretka: Rycerski Order Domowy Św. Huberta (Bawaria)
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Order of the Crown. Prussia.
Autor: Mimich, Licencja: CC0
Ribbon of the Order of the White Falcon of the Grand-Duchy of Saxe-Weimar
Baretka Orderu św. Anny.
Autor: Pablo000, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka wojenna pruskich odznaczeń wojskowych, np. Krzyża Żelaznego, Odznaki Honorowej Wojskowej, Krzyża Zasługi Wojskowej itp.
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the House Order of the Golden Lion (Landgraviate of Hesse-Kassel)
Baretka pruskiego Orderu Pour le Mérite z Liściem Dębu.
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
House Order of the Wendish Crown ribbon bar. Grand Duchy of Mecklenburg-Schwerin and Grand Duchy of Mecklenburg-Strelitz.
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
.png){kind=link}
Baretka: Order Świętego Stefana – Krzyż Wielki – Węgry.
Baretka Orderu św. Stanisława.
Autor: Blackcat, Licencja: CC0
Ribbon of the House Order of the Wendish Crown
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
Order of the Lion of Zaeringen ribbon bar. Grand Duchy of Baden.
Autor: Mimich, Licencja: CC0
Ribbon of the Order of Albert the Bear of the House of Anhalt
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).
Autor: Louis14, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastro da cavaliere di gran croce dell'Ordine di San Ferdinando e del Merito (Regno delle Due Sicilie)
Cesarski i Królewski Order Orła Białego (Imperium Rosyjskie)
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the Ludwig Order (Grand Duchy of Hesse)
Autor: Ordensherre, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon of Grand Cross of the Order of St. Olav, Norwegian: Stripe for storkors av St. Olavs Orden.
Autor: Skukifish, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastrino dell'Ordine di San Giovanni di Gerusalemme del Baliaggio di Brandeburgo
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the Military Merit Order (Grand Duchy of Hesse)