Aldona Gustas

Aldona Maria Gustas
Ilustracja
Aldona Gustas, 2012
Data i miejsce urodzenia2 marca 1932
Karceviškiai
Narodowośćlitewska
Dziedzina sztukiliteratura, malarstwo

Aldona Maria Gustas (ur. 2 marca 1932 w Karceviškiai) – urodzona na Litwie niemiecka pisarka, poetka, malarka i grafik. Pomysłodawczyni utworzenia grupy malarzy-poetów Berliner Malerpoeten, do której należał Günter Grass. Odznaczona Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec i Orderem „Za Zasługi dla Litwy”.

Życiorys

Aldona Gustas urodziła się w niewielkiej litewskiej miejscowości Karceviškiai w rejonie szyłokarczemskim. Wczesne dzieciństwo spędziła na Litwie, przez pewien czas mieszkała w Wilnie[1][2]. W czasie II wojny światowej jej ojciec został wywieziony na Syberię. W 1941 roku Aldona z matką uciekły do Niemiec. Początkowo mieszkała w Rostocku, a od 1945 roku w Berlinie Zachodnim[3]. W 1952 roku poznała prawie dwadzieścia lat starszego pisarza Georga Holmstena (1913-2010), którego została żoną[4]. W 1957 roku rozpoczęła twórczość pisarską, w 1970 roku zaczęła tworzyć jako malarz i grafik[2].

Pod koniec lat 50. i w latach 60. XX w. Gustas była częścią sceny artystycznej i literackiej Berlina Zachodniego i Kreuzbergu. Przyjaźniła się z artystycznymi osobistościami, takimi jak Günter Grass, Günter Bruno Fuchs i Robert Wolfgang Schnell. Pragnienie połączenia tych kontaktów z jej własnymi zainteresowaniami literackimi i malarskimi doprowadziło ją do założenia w 1972 roku grupy Berliner Malerpoeten, która zrzeszała 14 artystów łączących twórczość literacką z uzdolnieniami plastycznymi[1][3][5][6]. Gustas była organizatorką i kuratorką ich wystaw, zajmowała się wydawaniem antologii zrzeszonych artystów[7]. Dzięki jej wysiłkom berlińscy malarze-poeci stali się znani również na arenie międzynarodowej. Do grupy tej należał także Roger Loewig, Oskar Pastior i Karl Oppermann[8].

Jako poetka Gustas zadebiutowała w 1962 roku kolekcją poezji Nachtstraßen[1]. Swoje tomy wierszy często ilustrowała własnymi rysunkami i grafikami. W jej twórczości centralne miejsce zajmuje kobieca tożsamość, erotyzm i zmysłowość. Nawiązuje w nich także do litewskich korzeni, mitologii, baśni ludowych i krajobrazu dzieciństwa[7]. Wiersze poetki zostały przetłumaczona m.in. na język litewski, włoski, hiszpański, francuski, rosyjski, polski i angielski[6][9]. W 2017 roku wydała tom Zeit zeitigt w nakładzie jedynie 250 egzemplarzy i każdy z nich podpisała własnoręcznie[2].

Jest członkiem Varnhagen Gesellschaft, międzynarodowej organizacji zajmującej się promocją sztuki, kultury, literatury, a także pojednaniem żydowsko-chrześcijańskim i niemiecko-polskim[10][11].

Nagrody i wyróżnienia

Wybrane dzieła

  • Nachtstraßen, 1962
  • Grasdeuter, 1962
  • Asyl im Geschlecht, 1990
  • Berliner Malerpoeten (z wprowadzeniem Karla Krolowa), 1974
  • Frankierter Morgenhimmel, 1975
  • Erotische Gedichte von Frauen, 1985
  • Erotische Gedichte von Männern, 1987
  • Körpernaturen. Zeichnungen und Gedichte, 1991
  • Querschnitt. Gesammelte Gedichte 1962 – 1992, 1992
  • Symbiosefrauen. Zeichnungen und Prosa, 1993
  • Sonnenzyklus, 1997
  • Jetzt. Gedichte und Zeichnungen, 1997
  • aber mein Herz ist ein Herkules, 1998
  • Sphinxfrauen. Texte und Zeichnungen, 1999
  • Asyl im Gedicht, 2001
  • Nachtversunken, 2004
  • Mitlesebuch 77. Ausgewählte Gedichte und Grafiken, 2005
  • Berliner Tagebuch Gedichte, 2006
  • Untoter, 2011
  • Zeit zeitigt, 2017

Przypisy

  1. ↑ a b c Aldona Gustas Asyl im Gedicht (niem.). Freie Universität Berlin. [dostęp 2019-07-05].
  2. ↑ a b c d e f Aldona Gustas (ang.). The Browse Gallery. [dostęp 2019-07-06].
  3. ↑ a b Waltraud Schwab: „Ich war ein Lolitatyp” Aldona Gustas (niem.). Taz.d. [dostęp 2019-07-06].
  4. ↑ Waltraud Schwab: Ich liebe ihn mehr (niem.). Taz.d. [dostęp 2019-07-06].
  5. ↑ Duscha Rosen: Aldona Gustas Berliner Malerpoeten (niem.). Goethe-Institut. [dostęp 2019-07-06].
  6. ↑ a b Köster 1995 ↓, s. 301.
  7. ↑ a b Willeke 1981 ↓.
  8. ↑ a b c d Aldona Gustas (niem.). Literarisches Colloquium Berlin. [dostęp 2019-07-06].
  9. ↑ Aldona Gustas zum Anfang (niem.). Atelim.com. [dostęp 2019-07-06].
  10. ↑ Schirmherrin Varnhagen Gesellschaft (niem.). Die Varnhagen Gesellschaft. [dostęp 2019-07-06].
  11. ↑ Almanach der Varnhagen Gesellschaft (niem.). H-Soz-Kult. [dostęp 2019-07-06].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie