Aleś Arkusz

Aleś Arkusz

Data i miejsce urodzenia	28 maja 1960 Żodzino
Dziedzina sztuki	poezja, literatura
Ważne dzieła
Palimpsiest
Strona internetowa

Aleś Arkusz (wł. Kozik^[1]; biał. Алесь Аркуш; ur. 28 maja 1960 w Żodzinie) – białoruski poeta, prozaik, eseista, krytyk, autor piosenek i tłumacz publikujący na Białorusi i w Polsce; członek białoruskiego PEN-Centrum.

Życiorys

Podpis Alesia Arkusza

Urodził się 28 maja 1960 roku w Żodzinie, w obwodzie mińskim Białoruskiej SRR. Ukończył Żodzińskie Technikum Politechniczne i Białoruski Państwowy Instytut Gospodarki Narodowej^[2] (według innego źródła ukończył w 1987 roku Białoruską Państwową Akademię Gospodarstwa Wiejskiego^[3]). W 1984 roku przyjął pseudonim literacki Aleś Arkusz^[2]. Publikować zaczął w 1986 roku^[4]. Od 1987 roku mieszka w Połocku. Wchodził w skład stowarzyszenia literackiego „Tutejszyja” (pol. Tutejsi). Od 1989^[2] lub 1990 do 1996 roku^[3] wydał 6 numerów almanachu literackiego „Kseraks Biełaruski” (pol. Białoruskie Ksero)^[4]. W 1993 roku utworzył spółkę wydawniczą „Połackaje lada” oraz Stowarzyszenie Wolnych Literatów^[2], którego pozostaje liderem i ideologiem do chwili obecnej^[3]. Pełnił funkcję wydawcy i głównego redaktora almanachu literackiego „Kałośsie” (pol. Kłosy)^[2]. W 1997 roku został stypendystą Fundacji Wschodniej im. Jerzego Giedroycia^[4]. Jest przewodniczącym komitetu organizacyjnego nagrody literackiej „Hliniany Wiales”^[2]. Wchodzi w skład białoruskiego PEN-Centrum^[5][a].

Twórczość

Juryj Humianiuk, Aleś Arkusz i Tacciana Niadbaj podczas prezentacji powieści „Palimpsiest” w Collegium Civitas w Warszawie, 24 października 2012 roku

Aleś Arkusz jest autorem wierszy, prozy, eseistyki, artykułów krytycznych. Napisał około 10 zbiorów poezji^[2]. Pierwszy z nich, „Wiartannie”, został wydany w 1988 roku w serii „Biblioteka czasopisma «Maładosć»”. Wśród pozostałych były m.in.: „Kryły pieratworacca u karenni” (1993) i „Prywid wiasny” (2003)^[4]. Napisał także trzy zbiory eseistyki: „Wyprabawańnie razwojem” (pol. „Doświadczenie rozwojem”, 2000), „Askiepki wialikaha malunku” (2007) i „Bryzhałauka” (razem z Barysem Kozikiem, 2009)^[2]. W październiku 2012 roku ukazała się jego powieść „Palimpsiest”, w której zawarł wspomnienia z początkowego okresu życia, gdy mieszkał w Żodzinie^[6]. Jest także autorem słów do hymnu miasta Połocka^[3] i piosenek zespołów rockowych: połockiej grupy Miascowy Czas i polskiej białoruskojęzycznej grupy RIMA. Pisze artykuły dla białoruskiej prasy: tygodnika „Nasza Niwa” oraz czasopism „ARCHE” i „Dziejasłou”^[2]. Publikował także swoje utwory na łamach czasopism polskich: „Kartki” (Białystok), „Czas Kultury” (Poznań) i „Borussia” (Olsztyn)^[3] oraz internetowego czasopisma Pobocza^[4].

Aleś Arkusz zajmuje się również tłumaczeniem na języki: rosyjski, ukraiński i polski^[4].

Opinie

Białoruski pisarz Uładzimir Arłou uważa, że Aleś Arkusz wpuścił do naszego białoruskiego narodowego kosmosu wiele idei, które się materializowały, realizowały w różnych projektach, zwracając uwagę przede wszystkim na stworzenie przez niego Stowarzyszenia Wolnych Literatów i nagrody „Hliniany Wiales”^[6]. Zdaniem Arnolda Makmilina Aleś Arkusz został szczodrze obdarzony talentem literackim, czasem z romantycznymi, a czasem i z postmodernistycznymi skłonnościami. Według Siarhieja Szydłouskiego Aleś Arkusz jest pierwszym wolnym literatem XXI wieku. Kiedy inni chcą biec, on nieśpiesznie idzie^[7].

Życie prywatne

Aleś Arkusz jest żonaty, ma dwóch synów^[2].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Алесь Аркуш: Палімпсест. Mińsk: Выдавецтва Галіяфы, 2012, s. 164, seria: Бібліятэка Таварыства Вольных Літаратараў. ISBN 978-985-6906-80-3. (biał.).