Aleś Puszkin

Aleś Puszkin
Ilustracja
Aleś Puszkin
Data i miejsce urodzenia

6 sierpnia 1965
Bobr

Narodowość

białoruska

Język

białoruski

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

soc-art

Strona internetowa
A.Puszkin podaje.jpg
A.Puszkin z ikona.jpg
Aleś Puszkin (w środku) na białoruskiej demonstracji w rocznicę śmierci Konstantego Kalinowskiego. Wilno, 21 marca 2010

Aleś Puszkin (ur. 6 sierpnia 1965 w Bobrze) – białoruski malarz, performer, działacz opozycji.

Życiorys

Ukończył Państwową Szkołę Muzyki i Sztuki im. I. Achremczuka w Mińsku. W 1983 r. rozpoczął studia w Białoruskim Państwowym Instytucie Artystyczno-Teatralnym (БДТМІ) na Wydziale Malarstwa Monumentalnego i Dekoratorstwa. Rok później został zmobilizowany i odbył służbę w Afganistanie[1].

W 1988 r. współtworzył studencki komitet poparcia dla Białoruskiego Frontu Ludowego „Odrodzenie”. W tym samym roku aresztowano go za rozpowszechnianie ulotek zachęcających do udziału w „Dziadach-88”. W lipcu 1989 r. został skazany przez miński sąd za przygotowanie happeningu z okazji 71. rocznicy powstania Białoruskiej Republiki Ludowej[2].

Swoją ówczesną twórczość nazywał „soc-artem”. W 1990 r. zorganizował w BDTMI wystawę prac określanych jako „sztuki deklaratywne”, w których protestował przeciwko totalitarnej naturze ZSRR[3]. Po ukończeniu studiów w 1990 r. został skierowany do pracy w Witebskim Zrzeszeniu Sztuki. Trzy lata później założył w Witebsku galerię sztuki współczesnej „U Puszkina”, która szybko zdobyła sobie uznanie wśród białoruskich i zagranicznych artystów[4]. Wraz z reżyserem Walerym Maślukiem pracował nad scenografią do inscenizacji „Króla Leara” w teatrze w Witebsku.

Po 1990 r. zajmował się restauracją wnętrz świątyń katolickich na terenie Białorusi, odnawiał m.in. freski w kościele św. Stanisława w Mohylewie.

W 1994 r. został skazany na 15 dni pozbawienia wolności za organizację spotkania upamiętniającego rocznicę powstania słuckiego oraz urodziny Uładzimira Karatkiewicza. Rok później jego galeria została zamknięta przez władze[1].

W 1999 r. zorganizował happening z okazji formalnego zakończenia I kadencji Alaksandra Łukaszenki, przywożąc pod siedzibę prezydenta na taczce kupę gnoju z napisem: „Dla Prezydenta Łukaszenki”, za co został ukarany grzywną i więzieniem[5]. W 2004 roku z okazji 60 rocznicy ponownego zajęcia Białorusi przez wojska radzieckie przygotował wystawę portretów białoruskich narodowców, uznawanych przez władze za kolaborantów III Rzeszy, rozstawił je przed wejściem do Państwowego Muzeum Sztuki[6].

Od 1991 r. mieszka w rodzinnym Bobrze w rejonie krupskim. Na dachu swojego domu wywiesza regularnie tradycyjną biało-czerwono-białą flagę białoruską. Stał się bohaterem skandalu, gdy w 2000 r. namalował dla cerkwi w Bobrze fresk przedstawiający Sąd Ostateczny, na którym znaleźli się Alaksander Łukaszenka i metropolita Filaret stojący w otoczeniu diabłów i grzeszników[7].

Jest bohaterem nakręconego w 2007 r. filmu dokumentalnego „Białoruski walc” w reżyserii Andrzeja Fidyka[8]. Film był wyświetlany w telewizji publicznej w Polsce (2007), Szwecji (2008) i USA (2008). 4 i 6 kwietnia 2009 r. został wyemitowany na międzynarodowym festiwalu filmów dokumentalnych „MOVIES THAT MATTER” zorganizowanym przez Amnesty International w Hadze, gdzie artysta został zaproszony jako gość specjalny. Film był nominowany do nagrody Emmy w 2009 r.[9]

Postępowanie karne (2021)

W marcu 2021 r. centrum kulturalne w Grodnie zostało zamknięte, Puszkin aresztowany za zamieszczenie portretu Auhiena Żychara na wystawie malarstwa i tym samym „propagowanie faszyzmu”[10]. 6 kwietnia 2021 r. osiem organizacji, m.in.: Centrum Obrony Praw Człowieka Wiasna, Białoruskie Stowarzyszenie Dziennikarzy, Białoruski Komitet Helsiński, Białoruski PEN-Centrum, uznały go za więźnia politycznego[11]. 30 kwietnia 2021 r. patronat nad więźniem politycznym objęła posłanka do Riksdagu Camilla Hansén(ang.)[12][13].

Twórczość

Działania perfomance

  • 5 kwietnia 1989 – pierwszy peformance artysty, który miał na celu upamiętnienie 71 rocznicy powstania Białoruskiej Republiki Ludowej[4].
  • listopad 1990 – „Precz idola” Witebsk.
  • marzec 1991 – „Wiosna, wolność, miłość” Witebsk, wzgórze Wniebowzięcia NMP.
  • 20 sierpnia 1991 – „flaga and Ratuszą”, Witebsk.
  • marzec 1992 – „Avec, abandon...”, Mińsk, Dom Literatora.
  • 12 listopada 1995 – „Drogą Świętego Jozefata Kuncewicza” Witebsk.
  • 21 lipca 1999 – „Gnój dla prezydenta”, Mińsk. Otrzymał 2 lata umownego więzienia.
  • 9 września 1999 – „lipcowy poranek Dudajewa”, Mińsk, Pałac Sztuk Pięknych.
  • 4 kwietnia 2000 – „New MINSK”, Poznań (Polska), galeria „Arsenał”.
  • 9 września 2000 – „na Krapiwieńskim polu”, w pobliżu Orszy.
  • maj 2001 – „Festiwal Interakcje 2001”[14], Piotrków Trybunalski, Polshcha.Perfomans „Nemiga” -99.
  • 25 marca 2001 – performance Wiosny, razem z poetą Andrejem Chadanowiczem i piosenkarką Tatianą Cybulską, Mińsk, Czerwony Kościół.
  • 3 lipca 2002 – performance „Solder of Fortune” z okazji dnia Niepodległości, Mińsk, Plac Niepodległości.
  • 9 września 2004 – performance „Zmartwychpowstają tam, gdzie znajdują się trumny...” na moście Karola w Pradze.
  • 28 listopada 2005 – performance „Puszkin w Warszawie” Warszawa, Centrum spotkań.
  • 10 czerwca 2007 – „ochrona” w Grodnie, w pobliżu Starej Synagogi.
  • 6 lipca 2007 – „Kupalle w Bobrach”, Bobry.
  • 27 marca 2008 – performance „90 lat BNR” przy Placu Centralnym w Bobr. Został skazany na grzywnę w wysokości 875.000 bel.rublev.
  • 25 marca 2009 – plener wolności na centralnym placu w miasteczku Bobr. Pierwszy raz nie został ukarany za swoje działania.
  • 4 listopada 2009 – „Modlitwa za Wolność”. Oslo, Norwegia.
  • 15 marca 2011 – „Spotkanie Nowego Roku na Białorusi”, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, Krakowskie Przedmieście.
  • 18 maja 2011 – „Ostatni dzień wizy Schengen” Wilno, ul. Pieles 16.

Co roku, każdego 25 marca, w dzień Niepodległości BNR Aleś Puszkin, maluje „Obraz Wolności” już w ciągu 20 lat. Jak mówi autor o swoim dziele: „Ona powoli nabiera światła i kiedy z ciemnej przetworzy się w białą i kiedy Muzeum Narodowe wywiesi ten „Obraz Wolności” – wtedy będę pewny, że do naszej Białorusi weszła wolność i demokracja!”.

Malarstwo ścienne

  • 1983 – sgraffito z przodu szkoły dla dzieci muzyka № 11, Mensk. Grushavka.
  • 1987 – malowanie dance hall dziecko sanatorium „Białoruś”, Druskienniki, Litwa.
  • 1990 – malowanie holu National College of Arts, Mińsk (praca dyplomową).
  • 1992–1996 – renowacja i rekonstrukcja fresków w katedrze, Mohylew.
  • 1995–1998 – obraz z kościoła św. Mikołaja Cudotwórcy, w Bobr.
  • 2002 – malarstwo „Historia polowania na Białorusi” w Sakalavitskim leśnictwa, Krupski dzielnicy, obwód Mińsk.
  • 2003 – barwienie ołtarzu kaplicy Św.Jana Chrzciciela w Mińsku, Serebryanka.
  • 2004 – malowane ośrodek wypoczynkowy „Pallas Atena” w Mińsku, vul.Arlouskaya, 40.
  • 2006 – sgraffito-malarstwo „długie polowanie”, Samahvalavichy, vul.Nabyarezhnaya, 5.
  • 2008 – mozaika „Święty Prorok Jan Chrzciciel” na fasadzie kaplicy Jana Chrzciciela w Serebryanka, Mińsk.
  • 2010 – malarstwo „Kalwarii”, obszar 8kv.m. i witraże „St Cecilia” w inżynierii „tyffani” obszar 1kv.m. w Kościele Najświętszej Marii Panny v.Vishneva, Wołożyna District, Region Mińsku.

Wystawy

Od 1986 r. zaczął wystawiać swoje pracy na rocznych wystawach w Republikańskim Pałacu Kultury w Mińsku.

  • 1989 – wystawa prac studentów z całego Związku, Leningrad.
  • 1989 – wystawa młodych białoruskich artystów, Leipzig.
  • 1990 – I kongres założycielski Białoruskiego Frontu Ludowego „Odrodzenie”. Wystawa młodych artystów.
  • 1990 – wystawa pokonkursowa prac dyplomowych w ASP, Leningrad.
  • 1990 – wystawa „Skań” młodych białoruskich artystów, Moskwa.
  • marzec 1991 – I indywidualna wystawa w ANMC „Artefakty, instalacje, obiekty”, Witebsk.
  • czerwiec 1991 – indywidualna wystawa w Grodnie w salach muzeum historyczno-archeologicznego, która została zamknięta ze względu na cenzurę ZSRR. Odpowiedzialność za zamknięcie wystawy wzięła dyrektor muzeum Sołowjowa.
  • 25 marca 1992 – indywidualna wystawa w Domu Pisarzy, Mińsk[4].
  • październik 1992 – wystawa indywidualna w miejscowej galerii, Mohylew[4].
  • 1993–1999 – coroczna wystawa twórczego stowarzyszenia „Pogoń”.
  • 1994 – Republikańska wystawa scenografii i teatru. Pałac Artystyczny, Opera, Mińsk.
  • kwiecień 1995 – wystawa „Barok na Białorusi” w historyczno-archeologicznym muzeum, Połock.
  • 1997 – indywidualna wystawa „Biografia”, estetyczne centrum „Maladzik”, Witebsk[4].
  • 1998 – wystawa białoruskich artystów w Galeria „Trend”, Steinfurt, Niemcy.
  • 1998 – wystawa „Kobieta w twórczości Puszkina” miejska galeria, Orsza.
  • styczeń 1999 – Republikańska Wystawa Plakatów, Pałac Sztuki, Mińsk.
  • marzec 1999 – wystawa „Martwa natura z Puszkina”, Orsza.
  • maj 1999 – „Festiwal Sztuki Sakralnej Białorusi”, Narodowe Muzeum Historii i Kultury Białorusi, Mińsk.
  • wrzesień 1999 – I Międzynarodowy Festiwal perfomance „New-99”, Pałac Sztuki, Mińsk.
  • 1–5 kwietnia 2000 – Festiwal sztuki białoruskiej w Poznaniu (Polska), galerii „Arsenał”.
  • 14–25 kwietnia 2000 – wystawa „Renaissance – 2000”, Pałac Sztuki, Mińsk.
  • 29 marca–8 kwietnia 2000 – wystawa w Navalukomli.Garadskaya biblioteki.
  • 1–8 maja 2000 – wystawa w kulturze Kohanava. Dom.
  • 2 lipca 2000 – wystawa „Nowa Stuka Biełarusi”, Varshava. Zamak Uyazdouski.
  • 25 marca 2001 – pokazuje „spektakl wiosny”, „Panorama 2001”, Mińsk, Czerwony Kościół, Pałac Sztuk Pięknych – 8 Zjazd Związku Artystów Białorusi.
  • 13 grudnia 2001 – wystawa „nie może cenzor”, Mińsk, galeria „Gold”, ul. Surganova 16.
  • 2002 (wiosna) – wystawa w Braslave. Dom Ramestvau.
  • marzec–kwiecień 2003 – „Puszkina i jego Białoruś” wystawa w Moskwie, zorganizowanej przez Moskwę społeczności Białorusinów „Skorina.” Galeria Miejska „Varshavka” Północ-Western District, Warszawa autostrad, 118.
  • sierpień 2003 – wystawa w Pradze, w galerii „Na Dominikanie”, Praga 1 ul., 20-Kościół dominikanów Sv.Illi.
  • październik 2004 – wystawa w galerii Vyaleytsy w sali wystawowej nazwę miasta Mikadima Silivonovicha.
  • grudzień 2004 – wystawa w muzeum V. Korotkevich, Orsza”. Puszkina i Białorusi”.
  • listopad 2005 – wystawa w Warszawie w ramach „Spotkanie BIAŁORUŚ” Uniwersytetu Warszawskiego.
  • W latach 2006–2008 – DESIGN-GIEŁDA-roczny projekt ekspozycji na 27, Kupały, ENEA.
  • 1–11 kwietnia 2007 – wystawa „Together”, Pałac Sztuki, Mińsk.
  • 19–28 kwietnia 2007 – I Międzynarodowy Plener w mieście Vengruv, Polska.
  • 4–20 czerwca 2008 – „Martwa natura” Wystawa Republikańskiej, Pałac Sztuki, Mińsk.
  • 24 listopada 2008 – Wystawa 50 lat pracy duszpasterskiej ks Alexander Nadsana.Chyrvony Kościoła, Mińsk.
  • 22 lutego–4 marca 2009 – wystawa „Ikony byłych żołnierzy-internacjonalistów” w muzeum, VS Korotkevich w Orszy.
  • 29 marca–19 kwietnia 2009 – wystawy „Puszkin w Dobre myśli” galeria „Dobre myśli”, Mińsk, vul.Magilevskaya, 12.
  • 1 czerwca, 22 lipca–1 sierpnia 2009 – plener w Polsce.
  • 22 października–15 listopada 2009 – Millennium LITWA Republikańskiej vystava.Palats Pięknych w Mińsku.
  • 29 października–5 listopada 2009 – ART Wystawa przeciwko dyktaturze-Hall, Oslo, Norwegia.
  • 23 listopada–23 grudnia 2009 – ART przeciwko dyktaturze-wystawa w U. S. Congress, Washington.
  • 4 grudnia 2009 – 10 lutego 2010 – wystawa „Puszkin Galeria Białorusi” w Museum of Modern Art, Kalmar Szwecja.
  • 25 maja 2010 – wystawa „Art Witebska przestrzeni” poświęcona 40 rocznicy organizacji obwód Witebsk CM Belarusi.Vitsebski Centrum Sztuki Współczesnej.
  • 3–14 sierpnia 2010 – II Międzynarodowy Plener w Suche Bator (Polska).
  • 7 września 2010 – wystawa „Ziemia pod białymi skrzydłami” w 85 rocznicę pierwszej wystawy sztuki obschebelorusskoy (1925), Centrum Sztuki Współczesnej Witebsku.
  • 7–21 listopada 2010 – Międzynarodowy Plener wystawy Air na zamku i Liv, Podlasie, Polska.
  • marzec 2011 – wystawa „20 lat wydawnictwa”, Mińsk, Pałac Sztuk Pięknych.
  • 2–16 kwietnia 2011 – „Białoruś Ales Puszkin” – galeria „Kryga,” miasto Grodno, ul. Sowieckich 3.
  • czerwiec 2011 – „Białoruś nadal życia przez pół wieku od 1961 do 2011 roku.” Krajowa Wystawa Psów Rasowych. Mińsk Pałac Sztuki.
  • 1–15 lipca 2011 – Wystawa „100 Artyści biloruskih” Lwów, Pałac Mistetstv ul. Kopernika 17.
  • 30 lipca 2011 – indywidualne wystawy i spotkania jeden dzień w g.Verhnyadvinsk. Center „Rubon”.
  • 4–21 sierpnia 2011 – udział w Międzynarodowym Biennale „Shiryaev”, Samara, Rosja (kurator Martin Schibli, Kalmar Museum of Modern Art, Roman Korzhov-Samara Centrum Sztuki Współczesnej).
  • 20 października–6 listopada 2011 – „Monumentalne sztuki Białorusi w 2000 r. do 2011 r.”. Minsk.Palats Republikańskiej Wystawie Sztuki.

Odznaczenia

  • Laureat II nagrody Narodowej „Chartyja – 97" w dziedzinie ochrony praw człowieka w nominacji „za odwagę w twórczości”, 1999.
  • Nagroda „Za wolność myśli” im. Wasila Bykaua – od Ruchu „Za Wolność” (22 czerwca 2009, Białoruś)[15].

Przypisy

  1. a b Anna Kuleszewicz. Aleś Puszkin – Czołowa Postać Białoruskiej Awangardy?. „Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog”. t.VII, s. 90–92, 2017. [dostęp 2018-08-22]. 
  2. Sprawa „rehabilitacji nazizmu”: dziennikarz zwolniony, malarz zatrzymany, belsat.eu [dostęp 2021-12-31] (pol.).
  3. „Walczy o wolność myślenia na Białorusi”. Dyrektor CSW o Alesiu Puszkinie, PolskieRadio24.pl [dostęp 2021-12-31].
  4. a b c d e Anna Kuleszewicz, Aleś Puszkin – czołowa postać białoruskiej awangardy?, „Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog” (7), 2018, s. 87–98, DOI10.14746/kw.2017.7.7, ISSN 2391-470X [dostęp 2022-08-19].
  5. 10 лет самому громкому перфомансу Алеся Пушкина «Навоз для президента». 2009-07-21. [dostęp 2018-08-23].
  6. Informacja na stronach „Rzeczpospolitej”.
  7. Informacja na stronach „Gazety Wyborczej”.
  8. Informacja na stronach Stowarzyszenia Wolna Białoruś. [dostęp 2009-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-15)].
  9. „Białoruski walc” nominowany do nagrody Emmy. 2009-07-15. [dostęp 2018-08-23].
  10. Grodno: długoletnie więzienie za portret bojownika z władzą radziecką?, Biełsat TV [dostęp 2021-06-08] (pol.).
  11. Мастака Алеся Пушкіна прызналі палітвязнем, Polskie Radio, 6 kwietnia 2021 [dostęp 2021-08-06] [zarchiwizowane z adresu 2021-08-06] (biał.).
  12. Members of Parliament from Sweden and Ireland take over godparenthood for Aliaksandr Tseleshman, Ales Pushkin and Artsiom Miadzvedski. Libereco – Partnership for Human Rights, 2021-04-30. [dostęp 2021-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-20)]. (ang.).
  13. Jakop Dalunde, Camilla Hansén, Säg deras namn, ETC(niem.), 10 czerwca 2021 [dostęp 2021-09-14] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-14] (szw.).
  14. Ryszard Piegza, ALES PUSCHKIN /INTERAKCJE 2001/, wizya.net, maj 2002 [dostęp 2021-04-03].
  15. Walancina Aksak, ''Siońnia – dzień pamiaci Wasila Bykawa'', Radio Swaboda, 22 czerwca 2009 [dostęp 2011-06-20] (biał.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

A.Puszkin podaje.jpg
Alieś Puszkin w czasie uroczystości kupalskich.
A.Puszkin z ikona.jpg
Aleś Puszkin w swojej pracowni w Bobrze
Puszkin w Wilnie.jpg
Aleś Puszkin na białoruskiej demonstracji w rocznicę śmierci Konstantego Kalinowskiego. Wilno, 21 marca 2010 r.