Aleja Jerzego Waszyngtona w Warszawie

Aleja Jerzego Waszyngtona w Warszawie
Saska Kępa, Grochów
Ilustracja
Aleja J. Waszyngtona na wysokości
ul. Grenadierów
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Długość

2250m

Przebieg
Ikona ulica rondo.svgświatłaRondo Waszyngtona
Ikona ulica z prawej.svgświatła215mul. Saska
Ikona ulica z prawej.svg470mul. Niekłańska
Ikona ulica skrzyżowanie.svgświatła730mul. Międzynarodowa
Ikona ulica skrzyżowanie.svgświatła1390mul. Kinowa
Ikona ulica skrzyżowanie.svgświatła1670mul. Międzyborska
Ikona ulica skrzyżowanie.svgświatła1830mul. Grenadierów
Ikona ulica rondo.svgświatła2250mRondo Wiatraczna
Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Aleja Jerzego Waszyngtona w Warszawie”
Ziemia52°14′26,0″N 21°03′51,0″E/52,240556 21,064167
Aleja w latach 60. XX wieku, widok w kierunku ronda Wiatraczna

Aleja Jerzego Waszyngtona – ulica w dzielnicy Praga-Południe w Warszawie.

Historia

Przed wybuchem I wojny światowej Saską Kępę z Warszawą połączył most Mikołajewski, który po zniszczeniu w 1915 został odbudowany w latach 1921–1927 jako most Poniatowskiego. W okresie tym nastąpił żywiołowy rozwój budownictwa na Saskiej Kępie, czemu towarzyszyło wytyczanie nowych ulic. W 1928 wytyczono w miejscu dawnej polnej Czerwonej Drogi nową ulicę na odcinku początkowo od ul. Saskiej, później od skrzyżowania z al. Poniatowskiego w kierunku Grochowa. Po wydłużeniu alei do długości 2430 m stała się ona w 1939 trzecią co do długości arterią stolicy (po ul. Marszałkowskiej i al. Niepodległości)[1].

Pierwotnie, kręta Czerwona Droga usypana w 1914 roku w celach wojskowych jako łącznik do Traktu Brzeskiego z gruzu rozbieranych fortów od mostu na Grochów, potem nazwana Poniatowską (lata dwudzieste), około 1926 roku zaprojektowano przedłużenie Poniatowskiej do Grochowa i na jej osi przy zbiegu z Zieleniecką rondo, od którego miało odchodzić gwiaździście 5 ulic, dzisiejsze rondo Waszyngtona. Od strony Grochowa powstało drugie rondo – rondo Wiatraczna, nazwane tak od ulicy prostopadłej do ul. Grochowskiej – ulicy Wiatracznej.

W kwietniu 1932 alei nadano nazwę pierwszego prezydenta Stanów Zjednoczonych, Jerzego Waszyngtona[2]

W 1938 uruchomiono linię tramwajową. Cechą charakterystyczną ulicy był nietypowy dla Warszawy sposób ułożenia torowiska (po dwóch skrajach jezdni; rozwiązanie zastosowane wcześniej m.in. w Alejach Ujazdowskich)[3].

Do 1939 była zabudowana po stronie południowej od ul. Francuskiej do ul. Międzynarodowej oraz między ul. Międzyborską, ul. Grenadierów i ul. Grochowską, choć sama wojna zahamowała budowę wielopiętrowych budynków. We wrześniu 1939 Grochowa bronił od 14 września 21 pułk piechoty Dzieci Warszawy, pierwszą część al. Waszyngtona do Międzynarodowej zaś 336 pułk piechoty, czyli rzut mobilizacyjny 36 pułku piechoty Legii Akademickiej, przed wojną stacjonujący w koszarach praskich. W 1944 teren ten znalazł się w obszarze walk powstania warszawskiego w pierwszych dniach sierpnia i później w połowie września w czasie zdobywania Pragi przez oddziały radzieckiej 47 i 40 Armii oraz 1 Armii Wojska Polskiego. Po 14 września Saska Kępa została obsadzona oddziałami 2 i 3 Dywizji Piechoty, w parku Skaryszewskim znalazły się stanowiska polskiej artylerii.

W latach 1959-1966 pomiędzy ul. Kinową i ul. Grenadierów zbudowano osiedle 'Kinowa'. Powstał po wojnie projekt wzniesienia na terenach parkowych toru kolarskiego nawiązujący do planów przedwojennych, jednak został zaniechany. W 1977 na końcu alei tj. przy Rondzie Wiatraczna został uruchomiony dom handlowy Uniwersam Grochów.

W latach 1962–1963 pod numerem 2b wzniesiono 13-piętrowy wieżowiec z przeszkoloną fasadą zaprojektowany przez Marka Leykama, pierwszy wieżowiec prawobrzeżnej Warszawy[4].

Przebieg

Aleja biegnie od ronda Wiatraczna do ronda Waszyngtona.

Aleja znajduje się w ciągu komunikacyjnym przecinającym niemal całe miasto w linii wschód zachód. Całość ciągu składa się z następujących ulic: aleja Jerzego Waszyngtona – aleja Józefa Poniatowskiego – aleja 3 MajaAleje Jerozolimskie.

Aleja Jerzego Waszyngtona jest szeroką ulicą, z dwoma pasami ruchu w każdym kierunku. Poszczególne kierunki nie są rozdzielone pasem zieleni, a jedynie podwójną linią ciągłą. Na niemal całej długości alei zakazany jest skręt w lewo (wyjątek – ul. Grenadierów w kierunku ronda Wiatraczna oraz ul. Międzyborska w kierunku ronda Waszyngtona). Jest też jedyną ulicą w Warszawie ze specyficznie umieszczonymi torami tramwajowymi – znajdują się one po obu stronach ulicy, poza jezdnią, po jednym torze z każdej strony. Powoduje to konieczność zachowania szczególnej ostrożności przy zjeżdżaniu z alei w prawo, w boczne uliczki. Na odcinku około kilometra (od ronda Waszyngtona do ul. Międzynarodowej oraz od ul. Kinowej do ul. Międzyborskiej), poza torami tramwajowymi w kierunku ronda Wiatraczna, znajduje się równoległa jednokierunkowa jezdnia dla ruchu lokalnego.

Na krótkim odcinku alei jest wytyczona ścieżka rowerowa.

Ważniejsze obiekty

  • Park Skaryszewski
  • Wieżowiec (nr 2b)

Przypisy

  1. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 27. ISBN 83-915407-0-7.
  2. Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 377. ISBN 83-86619-97X.
  3. Rafał Bielski, Jakub Jastrzębski: Utracone miasto. Warszawa wczoraj i dziś. Warszawa: Skarpa Warszawska, 2016, s. 78. ISBN 978-83-63842-27-7.
  4. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1945-1965. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2003, s. 205. ISBN 83-908950-6-4.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Traffic lights icon.svg
Ikonka świateł na skrzyżowaniu
Ikona ulica z prawej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z prawej
Ikona ulica skrzyżowanie.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona skrzyżowania
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Aleja Waszyngtona w Warszawie w latach 60.jpg
Aleja Waszyngtona w Warszawie (zdjęcie odwrócone)
Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Ikona ulica rondo.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ronda
Aleja Jerzego Waszyngtona w Warszawie 2014.JPG
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Aleja Jerzego Waszyngtona w Warszawie na wysokości ul. Grenadierów