Aleje Racławickie w Lublinie

ulica Aleje Racławickie
Wieniawa, Śródmieście
Szpital Wojskowy przy Alejach Racławickich
Państwo	Polska
Miejscowość	Lublin
Przebieg
0m ul. Lipowa Krakowskie Przedmieście 40m ul. F. Żwirki i S. Wigury 100m ul. A. Grottgera pl. Teatralny, ul. I. Radziszewskiego 500m ul. H. Łopacińskiego 600m ul. J. Długosza 900m ul. J. Poniatowskiego/ul. J. Sowińskiego 1070m ul. C. Godebskiego 1100m ul. B. Głowackiego 1400m ul. Legionowa/ul. Spadochroniarzy 1600m ul. Puławska 1800m rondo Honorowych Krwiodawców
Położenie na mapie Lublina ulica Aleje Racławickie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de ulica Aleje Racławickie
Położenie na mapie województwa lubelskiego ulica Aleje Racławickie
51°14′59,1″N 22°32′10,7″E/51,249761 22,536306

Aleje Racławickie w Lublinie – ulica w Lublinie łącząca centrum miasta z rondem Honorowych Krwiodawców. Jej długość to 1,8 km. Przebiega przez dzielnice Śródmieście i Wieniawa.

Historia

Nazwa ulicy

Ulica powstała na przedłużeniu Krakowskiego Przedmieścia i pierwotnie nosiła nazwę Trakt Warszawski^[1]. W 1917 z okazji stulecia po śmierci Tadeusza Kościuszki ulicę przemianowano na Aleje Racławickie. W trakcie II wojny światowej nosiła nazwę ulicy Warszawskiej. Do obecnej nazwy powrócono po 1944^[1].

Do 1944

Na początku XVII w. w miejscu, gdzie obecnie Krakowskie Przedmieście przechodzi w Aleje Racławickie, wzniesiono bramę wjazdową do Lublina. Określano ją jako bramę „na szańcach”. Pozostałości bramy odkryto w trakcie prac remontowych w 2020^[2].

Okolice Traktu były długo mało zurbanizowane. W latach 90. XIX w. przy skrzyżowaniu z obecną aleją Kraśnicką utworzono Obóz Zachodni rosyjskiego garnizonu. Tereny wojskowe ciągnęły się aż do ul. Lipowej. W 1906 w centrum obozu wzniesiono cerkiew prawosławną, którą w 1920 zmieniono na rzymskokatolicki kościół garnizonowy, a w latach 1926–1932 przebudowano w stylu umiarkowanego modernizmu. Rozległe tereny wojskowe po obydwu stronach ulicy hamowały rozwój budownictwa cywilnego^[3].

W połowie lat 20. XX w. przystąpiono do opracowywania Planu Wielkiego Miasta Lublina. Aleje Racławickie miały stać się osią głównego rozwoju miasta. Jako „reprezentacyjna aleja o charakterze spacerowym” zyskały szerokość 35 m. Zaplanowano także nieznacznie węższą (30 m) ulicę – Aleję Zgody – która miała odbiegać na południowy zachód od Alei Racławickich, tworząc z nimi klinowaty plac Zgody naprzeciwko Ogrodu Saskiego^[4]. Te dwie ulice miały stanowić główne osie nowej dzielnicy Lublina, sięgającej folwarku Rury, nazwanej Dzielnicą Zachodnią^[5]. Miała ona mieć charakter mieszkaniowy, ale także przejąć funkcje śródmiejskie^[6]. Zaplanowano wybudowanie tam monumentalnych budynków użyteczności publicznej^[7]. Planowano też wytyczenie linii tramwajowej łączącej tę dzielnicę z ratuszem oraz dworcem kolejowym^[8].

Okres PRL

W czasach Polski Ludowej Aleje były częścią drogi państwowej nr 14^[9] oraz międzynarodowych E81^[9][10] i T12^[10]. W latach 70. wykonano instalację gazową, a w 1987 przeprowadzono ostatni, przed przebudową z 2020, remont nawierzchni Alei. Sieci kanalizacyjnej nie było^[11]. Ulica była jednojezdniowa i miała po dwa pasy ruchu w każdą stronę. Była ona intensywnie eksploatowana – w godzinach szczytu pojazd komunikacji miejskiej przejeżdżał nią co minutę^[11].

Po 1989

W kwietniu 2020 rozpoczęła się przebudowa Alei wraz z przyległymi ulicami (al. Długosza czy ul. Legionowej, Poniatowskiego, Popiełuszki, Spadochroniarzy i Lipowej)^[12]. Była ona projektem strategicznym, wpisanym w szereg planów zarówno gminy, jak i województwa lubelskiego. Dokumentacja zakładała wyznaczenie priorytetu dla komunikacji zbiorowej. Aleje należało także kompleksowo zmodernizować z powodu złego stanu technicznego. Stan sieci gazowej był przedawaryjny. Zły stan nawierzchni powodował dodatkowy hałas^[11].

W trakcie prac wymieniono sieć gazową i utworzono sieć kanalizacji deszczowej. Prace obejmują też budowę nowych nawierzchni chodników, dróg rowerowych (po obu stronach jezdni^[11]) i trakcji trolejbusowej. Na ulicy zostaną wydzielone buspasy^[12].

Komunikacja miejska

Ulicą kursują następujące linie ZTM Lublin:

Autobusowe

• na całości ulicy: 3, 7, 18, 20, 30, 57, N3
• na odcinku od ulicy J. Sowińskiego do Krakowskiego Przedmieścia: 26, 31, N2
• na odcinku od alei J. Długosza do Krakowskiego Przedmieścia: 2, 4, 11, 13, 15, 44, 55, 74
• na odcinku od alei J. Długosza do alei Kraśnickiej: 12

Trolejbusowe

• na całości ulicy: 151, 155, 158
• na odcinku od ulicy J. Sowińskiego do Krakowskiego Przedmieścia: 150

Otoczenie

• Katolicki Uniwersytet Lubelski
• Ogród Saski
• Uniwersytet Medyczny
• Szpital Wojskowy
• Wieża ciśnień
• I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica

Przypisy

Bibliografia

• NataliaN. Przesmycka NataliaN., Lublin. Przeobrażenia urbanistyczne 1815–1939, Lublin 2012, ISBN 978-83-63569-20-4 .