Aleks Çaçi

Aleks Çaçi

Data i miejsce urodzenia	15 sierpnia 1916 Palasë
Data i miejsce śmierci	23 lutego 1989 Tirana
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Albanii

Aleks Çaçi, ps. Deme Petriti (ur. 15 sierpnia 1916 we wsi Palasë, okręg Wlora, zm. 23 lutego 1989 w Tiranie^[1]) – albański pisarz i publicysta.

Życiorys

Pochodził z biednej rodziny, o korzeniach greckich, mieszkającej na południu Albanii, w okręgu Himarë. Był synem Gogo Çaçiego i Evanthi. Ukończył szkołę handlową we Wlorze i pracował w miejscowej drukarni^[1]. Był związany z grupą komunistyczną działającą w Korczy, będąc zarazem jednym z pierwszych komunistów, działających w Albanii. Należał do współtwórców pisma Wezwanie do wolności (alb. Kushtrimi i lirise), w którym publikował pierwsze swoje wiersze i artykuły. Za swoją działalność polityczną został w 1936 uwięziony i kolejne dwa lata spędził w więzieniu w Beracie. W czasie wojny wydawał nielegalne pismo „Trumpeta Çlirimtare” (Trąbka wolności)^[1].

Po zakończeniu wojny i przejęciu władzy przez komunistów, dokończył naukę w szkole i rozpoczął pracę dziennikarza. Kontynuował także działalność literacką, stając się jednym z najbardziej znanych albańskich pisarzy, wiernych formule socrealizmu. W okresie bliskiej współpracy Albanii i Chin (1961-1977) przez kilka lat przebywał w Chinach, pisząc artykuły o tym kraju. Do swojej śmierci działał w Związku Pisarzy i Artystów Albanii^[1].

Oprócz dzieł literackich miał także na swoim koncie szereg tłumaczeń z greki (Tasos Leivaditīs, Janis Ritsos) i języka włoskiego.

W 1951 kilka z jego opowiadań ukazało się w Polsce, w tłumaczeniach z języka rosyjskiego.

Był żonaty (żona Persefona z d. Jorgoni), miał troje dzieci. Imię Çaçiego noszą ulice w tirańskiej dzielnicy Shkozë i we Wlorze.

Dzieła

• 1943: Margarita Tutulani
• 1947: Ashtu Myzeqe (Tu jest Muzeqe)
• 1948: Me ty Stalin (Z Tobą, Stalinie, poezja)
• 1951: Këngët e dheut (Pieśni ziemi, poezja)
• 1953: Na hoqën çatinë (Zrywają nam dach)
• 1955: Zarika (poezja)
• 1963: Flamuj të kuq (Czerwony sztandar, poezja)
• 1965: Ëndrrat e mia (Moje sny, dramat)
• 1972: Erdhi dita jonë (Nadszedł nasz dzień)
• 1973: Fjalë të bardha: vjersha dhe poema
• 1973: Poezia Shqipe (Poezja albańska)
• 1975: Shtëpia përballë diellit (poezja)
• 1977: Era e popullit (Epoka ludu)
• 1980: Aroma e tokës (Zapach ziemi, poezja)
• 1983: Bisedë me diellin (Co ludzie mówią, poezja)
• 1985: Kanisk (poezja)

Tłumaczenia na język polski

• 1951: Zrywają nam dach, opowiadania, tłum. Jerzy Guranowski, Wydawnictwo Czytelnik
• 1951: Muzekie, tłum. W.Bieńkowska, Twórczość 1951/2.
• 1951: Pokój musi zwyciężyć, tłum. Helena Bychowska, Wolność 1951/236.
• 1951: Zabrano nam dach nad głową, tłum. Z.Grotowski, Słowo Polskie 1951/56.

Przypisy

Bibliografia

• Robert Elsie: Zarys historii literatury albańskiej. Współczesna literatura albańska. Toruń: 2005. ISBN 83-231-1829-9.
• Stuart E. Mann: Albanian literature: an outline of prose, poetry, and drama. B. Quaritch: 1955, s. 114. (ang.).