Aleksander (Trapicyn)

Aleksander

Aleksandr Trapicyn
Arcybiskup pugaczewski
Kraj działania	ZSRR
Data i miejsce urodzenia	29 sierpnia 1862 Wołma
Data i miejsce śmierci	14 stycznia 1938 Kujbyszew
Arcybiskup pugaczewski
Okres sprawowania	1935–1937
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Śluby zakonne	26 lutego 1900
Diakonat	23 lutego 1889
Prezbiterat	26 lutego 1889
Chirotonia biskupia	12 grudnia 1904

Aleksander, imię świeckie Aleksandr Iwanowicz Trapicyn (ur. 29 sierpnia 1862 w Wołmie, zm. 14 stycznia 1938 w Kujbyszewie) – rosyjski biskup prawosławny, święty nowomęczennik.

Życiorys

Był synem kapłana prawosławnego Iwana Trapicyna i jego żony Kławdii. Miał siedmioro braci, z których trzech zostało duchownymi. W 1884 ukończył seminarium duchowne w Wiatce. Jako jeden z jego najlepszych absolwentów został przyjęty do Kazańskiej Akademii Duchownej i otrzymywał stypendium państwowe. W 1888 ukończył studia z tytułem kandydata nauk teologicznych za pracę poświęconą przeciwdziałaniu symonii w Kościołach prawosławnych tradycji greckiej oraz w Rosyjskim Kościele Prawosławnym. W tym samym roku ożenił się. 23 lutego 1889 w soborze Wszystkich Świętych w Wiatce został wyświęcony na diakona, zaś trzy dni później – na kapłana. Został skierowany do pracy duszpasterskiej w tymże soborze oraz zatrudniony w miejscowej szkole żeńskiej jako katecheta i historii Kościoła. W latach 1892–1897 był również deputowanym duchowieństwa w dumie miejskiej Wiatki.

W marcu 1892 żona ks. Trapicyna urodziła syna, zaś w lipcu zmarła. Od 1893 był katechetą w Aleksandrowskiej szkole realnej w Wiatce. W roku następnym odbył pielgrzymkę do Ziemi Świętej, którą opisywał w cyklu szkiców w piśmie eparchii wiackiej i słobodzkiej. W 1897 został inspektorem seminarium duchownego w Wiatce. 26 lutego 1900 złożył wieczyste śluby mnisze przed biskupem Aleksym (Opockim), zachowując dotychczasowe imię. W 1901 otrzymał godność archimandryty i został wyznaczony na rektora seminarium duchownego w Kałudze. Funkcję tę sprawował przez trzy lata.

12 grudnia 1904 w soborze Trójcy Świętej w Ławrze Troicko-Siergijewskiej miała miejsce jego chirotonia na biskupa muromskiego, wikariusza eparchii włodzimierskiej. W ceremonii jako konsekratorzy wzięli udział m.in. metropolici petersburski i ładoski Antoni, moskiewski i kołomieński Włodzimierz, kijowski i halicki Flawian oraz inni hierarchowie. Biskup Aleksander był aktywnym członkiem stowarzyszenia misyjnego eparchii włodzimierskiej oraz miejscowego oddziału Palestyńskiego Towarzystwa Prawosławnego. W 1907 jego tytuł uległ zmianie na biskup juriewski. W 1912 objął katedrę wołogodzką i totiemską. Uczestniczył w Soborze Lokalnym Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

W czasie akcji otwarcia relikwii Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego biskup Aleksander protestował przeciwko bezczeszczeniu relikwii przez reprezentantów rządu bolszewickiego. W 1923 sam hierarcha został aresztowany pod zarzutem prowadzenia agitacji kontrrewolucyjnej i skazany na sześć miesięcy łagru. Po odbyciu kary został początkowo skierowany na katedrę symbirską, a następnie symferopolską i krymską, gdzie przebywał do 1928. W wymienionym roku został podniesiony do godności arcybiskupiej i skierowany do eparchii samarskiej.

Na początku lat 30. XX wieku w eparchii samarskiej władze stalinowskie podjęły zmasowaną kampanię antyreligijną, zamykając cerkwie i aresztując duchownych parafialnych. Biskup Aleksander wyświęcał nowych duchownych spośród aktywnych w parafiach osób świeckich. W sierpniu 1933 aresztowany został również sam hierarcha, jednak z powodu podeszłego wieku został zwolniony po podpisaniu zobowiązania o pozostaniu w Samarze. W październiku 1933 w jego sprawie zapadł wyrok trzyletniej zsyłki na Ural; duchownego obwiniono o kierowanie kontrrewolucyjną grupą związaną z Cerkwią – prowadzenie agitacji antyradzieckiej poprzez kazania oraz pozyskiwanie „fanatyków religijnych” jako kandydatów na kapłanów. Od 1933 do 1935 przebywał w więzieniach. W 1935 został biskupem pugaczewskim. Godność tę pełnił do 1937. W grudniu 1937 został aresztowany w Kujbyszewie razem z grupą 23 duchownych i dwójką świeckich. Skazany na śmierć przez rozstrzelanie i stracony 14 stycznia 1938 w Kujbyszewie. W 2000 kanonizowany jako jeden z Soboru Świętych Nowomęczenników i Wyznawców Rosyjskich.

Bibliografia

• Александр (Трапицын Александр Иванович)