Aleksander Arkuszyński

Aleksander Arkuszyński
Maj
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

27 lutego 1918
Dąbrowa nad Czarną, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

1 kwietnia 2016
Ksawerów, III RP

Przebieg służby
Lata służby

1939–1949

Siły zbrojne

Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie,
Kotwica symbol.svg Armia Krajowa,
Ruch Oporu Armii Krajowej

Jednostki

18 Pułk Piechoty

Stanowiska

dowódca drużyny

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (od 1941, dwukrotnie)

Aleksander Arkuszyński ps. Maj (ur. 27 lutego 1918 w Dąbrowie nad Czarną, zm. 1 kwietnia 2016 w Ksawerowie) – generał brygady Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, odznaczony dwukrotnie Krzyżem Walecznych. Autor książki „Przeciw dwóm wrogom” opisującej dzieje AK i ROAK na terenie swego rejonu.

Życiorys

Absolwent I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim. Jako dowódca drużyny 18 pułku piechoty walczył w kampanii wrześniowej. Dostał się do niewoli niemieckiej z której uciekł i wrócił do domu[1]. Od połowy lutego 1944 pełnił funkcję dowódcy partyzanckiego oddziału „Grom”. W lipcu 1944 w ramach akcji „Burza” został wcielony ze swym oddziałem do 25 pp AK, gdzie zostaje dowódcą plutonu. Uczestnik wielu starć z wrogiem m.in. na Krzyżówkach pod Kawęczynem i Diablej Górze, w Goleszach, Polichnie, Brzustowie, Dąbrówce, Trzech Morgach, Klementynowie, Moszczenicy, Ręcznie, Mierzynie, Małych Końskich, Srocku, Rozprzy, Ojrzeniu, Petrykozach, gajówce Gazomka i Zieleń, Rożenku, Jaworze, Stefanowie, Jastrzębiu. 11 czerwca 1945 bierze na rozkaz majora Adama Trybusa udział w uderzeniu na areszt Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego przy ulicy Wandy Wasilewskiej w Pabianicach, podczas którego uwalniają przetrzymywanych tam byłych żołnierzy AK. W sierpniu 1945 ujawnia się i powraca do nauki. W 1949 został aresztowany i osądzony pod fałszywymi zarzutami. Po blisko 3-letnim śledztwie Wojewódzki Sąd w Łodzi uniewinnił go[2][3].

Po ukończeniu studiów z dyplomem inżyniera chemii spożywczej, ciągle nagabywany przez służbę bezpieczeństwa osiadł w końcu w Ksawerowie, gdzie kierował spółdzielnią przetwórstwa warzyw i owoców[2].

24 kwietnia 2008 Prezydent RP Lech Kaczyński awansował go do stopnia generała brygady.

W 2013 w uznaniu wybitnych zasługi w pielęgnowaniu pamięci o najnowszej historii Polski, za upowszechnianie wiedzy o działalności Polskiego Państwa Podziemnego w związku z Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” został przez prezydenta Bronisława Komorowskiego odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[4][5]. W 2017 został laureatem nagrody honorowej „Świadek Historii” przyznanej przez Instytut Pamięci Narodowej[6].

Honorowy obywatel Piotrkowa Trybunalskiego i Pabianic.

Zmarł 1 kwietnia 2016 w Ksawerowie w wieku 98 lat[1].

Bibliografia

  • Arkuszyński Aleksander „Przeciw dwóm wrogom”, Łódź 1995.
  • Kopa Mirosław, Arkuszyński Aleksander, Kępińska-Bazylewicz Halina „Dzieje 25 pp Armii Krajowej”, Łódź 2001.

Przypisy

  1. a b Zmarł gen. Aleksander Arkuszyński "Maj". piotrkowtrybunalski.naszemiasto.pl. [dostęp 2016-04-01]. (pol.).
  2. a b Roman Kubiak - My Pabianiczanie. Agencja Dziennikarzy, 2019, s. 9-18, język polski, ISBN 978-83-945659-1-6
  3. gen Aleksander Arkuszyński ps. Maj. opocznopowiat.pl. [dostęp 2022-08-20].
  4. Order Odrodzenia Polski dla gen. A.Arkuszyńskiego. prezydent.pl. [dostęp 2013-02-28].
  5. M.P. z 2013 r. poz. 439
  6. VI edycja Nagrody Honorowej „Świadek Historii” – Łódź, 18 października 2018. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2021-10-26]. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
POL Krzyż Walecznych (1941) 2r BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1941) nadany dwukrotnie.
Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol