Aleksander Berkman

Aleksander Berkman
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

21 listopada 1870
Wilno

Data i miejsce śmierci

28 czerwca 1936
Nicea

podpis

Aleksander Berkman (ur. 21 listopada 1870 w Wilnie, zm. 28 czerwca 1936 w Nicei) – rosyjski pisarz oraz działacz anarchistyczny.

Życiorys

Berkman urodził się bogatej rodzinie w Wilnie. Jego rodzice zmarli, kiedy miał niespełna 18 lat, wtedy też postanowił wyemigrować do Stanów Zjednoczonych.

W Nowym Jorku poznał anarchistkę Emmę Goldman, która stała się jego życiową partnerką. Oboje niezwykle zaangażowali się w kampanię na rzecz uwolnienia anarchistów aresztowanych po brutalnym stłumieniu demonstracji na placu Haymarket w Chicago, pisując jednocześnie do pisma Alarm redagowanego przez Johanna Mosta.

Na poglądy Berkmana decydujący wpływ wywarło wydarzenie z 1893, kiedy to gubernator Nowego Jorku Henry Frick wydał rozkaz wojskowego szturmu na strajkujących robotników, co spowodowało śmierć 10 z nich. Po tym wydarzeniu Aleksander postanowił zemścić się na Fricku – wszedł do jego biura, strzelił do niego ze swego pistoletu 3 razy, po czym zaczął go dźgać nożem. Frick przeżył atak, a Berkmana skazano na 14 lat więzienia za próbę zabójstwa.

Po wyjściu z więzienia w 1906 zamieszkał z Emmą Goldman, jednocześnie tworząc magazyn Mother Earth oraz publikując książki m.in. swoje wspomnienia Prison Memoirs of an Anarchist (Więzienne wspomnienia anarchisty).

Po wybuchu I wojny światowej Berkman działał przeciwko włączeniu się USA do wojny, a kiedy to nastąpiło, został aresztowany i skazany na 2 lata więzienia za "podkopywanie wysiłku wojennego USA". Po wyjściu z więzienia w grudniu 1919 został deportowany do porewolucyjnej Rosji.

W Rosji zaangażował się w ruch anarchistyczny, lecz po powstaniu w Kronsztadzie wyemigrował do Francji, gdzie napisał kilka książek o reżimie bolszewików m.in.: The Bolshevik Myth oraz swoją najsłynniejszą książkę The ABC of Communist Anarchism (ABC anarchokomunizmu).

Popełnił samobójstwo 28 czerwca 1936, cierpiąc z powodu chorej prostaty.

Ważniejsze książki

  • Prison Memoirs of an Anarchist, Nowy Jork 1912
  • Bolshevik Myth, Nowy Jork 1925
  • Anti-Climax. The Concluding Chapter of My Russian Diary "The Bolshevik Myth", Berlin 1925
  • The ABC of Communist Anarchism, Nowy Jork 1929

Media użyte na tej stronie

Alexander Berkman 2.png
Alexander Berkman. Official photo taken prior to deportation, 1919.
Alexander Berkman signature.jpg
Alexander Berkman's signature