Aleksander Cetner (zm. 1675)

Aleksander Cetner
Herb
Przerowa
Rodzina

Cetnerowie herbu Przerowa

Data śmierci

1675

Ojciec

Baltazar

Żona

Anna Zamoyska

Dzieci

Jan, Aleksander

Aleksander Cetner herbu Przerowa (zm. 25 grudnia 1675 roku) – kasztelan halicki w latach 1651-1672, od 1647 roku rotmistrz królewski, od 1641 chorąży podolski, rotmistrz wojska powiatowego ziemi halickiej w 1648 roku[1].

Życiorys

Syn Baltazara Cetnera.

Służbę wojskową rozpoczął w młodości. W 1620 roku podczas bitwy pod Cecorą wzięty do niewoli przez Turków i następnie wykupiony dzięki wysiłkom swojego brata Andrzeja.

W randze kapitana brał udział w wojnie ze Szwedami w latach 1626-1629. W 1632 roku podpisał się pod elekcją Władysława IV na króla. Za walki z Tatarami i Kozakami otrzymał od króla nadania ziemskie. W 1641 roku nominowany na chorążego podolskiego. Poseł na sejm 1645 roku[2]. W 1647 roku wybrany na posła na sejm ekstraordynaryjny z sejmiku halickiego[3]. W 1647 roku został rotmistrzem chorągwi pancernej. W 1647 roku wraz ze swoimi ludźmi napadł i zabił dzierżawcę wsi Borynicze, co spowodowały długie procesy jakie wytoczyły mu jego dzieci. W 1649 roku brał udział w obronie Zbaraża. Poseł na sejm 1649/1650 roku z sejmiku kamienieckiego województwa podolskiego[4]. Po 1649 roku został właścicielem zamku w Świrzu, który rozbudował. W 1651 roku brał udział w bitwie pod Beresteczkiem, po której został kasztelanem halickim. W grudniu 1653 roku brał udział w bitwie pod Żwańcem. Był członkiem konfederacji tyszowieckiej w 1655 roku. W 1658 roku skazany na banicję za napad z Dymitrem Jerzym Wiśniowieckim na jego brata Konstantego Wiśniowieckiego. W 1660 roku brał udział w bitwie pod Cudnowem z Rosjanami. Następnie walczył przeciwko Iwanowi Brzuchowickiemu.

Uczestniczył w konfederacji tyszowieckiej[5].

Jego żoną była Anna Zamoyska, dziećmi zaś starosta lwowski Jan Cetner, starosta trembowelski Aleksander, córka Teresa (Zofia[6]).

Zmarł 25 grudnia 1675 roku.

Przypisy

  1. ↑ Dariusz Kupisz, Wojska powiatowe samorządów Małopolski i Rusi Czerwonej w latach 1572 – 1717, Lublin 2008, s. 415.
  2. ↑ Jan Dzięgielewski, Izba poselska w systemie władzy Rzeczypospolitej w czasach Władysława IV, Warszawa 1992, s. 163.
  3. ↑ Przemysław Paradowski, W obliczu "nagłych potrzeb Rzeczypospolitej". Sejmy ekstraordynaryjne za panowania Władysława IV Wazy, Toruń 2005, s. 243.
  4. ↑ Łucja Częścik, Sejm warszawski w 1649/50 roku, 1978, s. 148.
  5. ↑ Adam Kersten. Z badań nad konfederacją tyszowiecką. „Rocznik Lubelski”. 1, s. 115, Lublin, 1958.
  6. ↑ Sadok Barącz: Dzieje klasztoru WW. OO. Dominikanów w Podkamieniu. Tarnopol : drukarnia J. Pawłowskiego, 1870, s. 41.

Bibliografia

  • Urzędnicy województwa ruskiego XIV-XVIII wieku. (Ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy. Oprac. Kazimierz Przyboś. Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk — Łódź, 1987, s. 316.

Media użyte na tej stronie

POL COA Przerowa.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 2.5
Herb Przerowa