Aleksander Dzieduszycki (pułkownik)

Aleksander Dzieduszycki
pułkownik kawalerii pułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

18 stycznia 1874
Stary Gwoździec

Data i miejsce śmierci

6 października 1949
Kraków

Przebieg służby
Lata służby

1896–1918

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Jednostki

Pułk Dragonów Nr 3
Pułk Ułanów Nr 8
14 Pułk Ułanów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Odznaka Honorowa PCK I stopnia Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Wielki Komandor Orderu Danebroga (Dania) Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913

Aleksander Maria Paweł Mieczysław Dzieduszycki (ur. 18 stycznia 1874 w Starym Gwoźdźcu, zm. 6 października 1949 w Krakowie) – hrabia, pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, poseł RP w Danii.

Życiorys

Pochodził z rodziny ziemiańskiej, Stanisława i Karoliny z Weryha-Darowskich[1]. Ukończył Theresianum w Wiedniu, a następnie Akademii Wojskowej w Wiener Neustadt. W 1896 rozpoczął pełnić zawodową służbę w c. i k. Armii. Został przydzielony do Dolnoaustriackiego Pułku Dragonów Nr 3 w Krakowie[2]. W latach 1899–1901 był słuchaczem Szkoły Wojennej w Wiedniu[3][4]. Po ukończeniu szkoły otrzymał tytuł „przydzielony do Sztabu Generalnego” i przydział do Komendy 11 Brygady Kawalerii w Tarnowie[5]. W latach 1902–1904 pełnił służbę w Komendzie Dywizji Kawalerii Jarosław. Pełniąc służbę sztabową pozostawał oficerem nadetatowym Pułku Dragonów Nr 3[6][7]. W 1904 został przeniesiony do Czeskiego Pułku Dragonów Nr 1 w Łańcucie[8]. W 1907 otrzymał tytuł oficera Sztabu Generalnego i przydział do Komendy 10 Korpusu w Przemyślu[9]. W 1910, jako oficer Sztabu Generalnego, został przydzielony do Galicyjskiego Pułku Ułanów Nr 8 w Czerniowcach[10][11]. Od 1912 kontynuował służbę w pułku w Czerniowcach, ale został wykluczony z korpusu oficerów Sztabu Generalnego[12]. W latach 1912–1913 wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach. W latach 1914–1918 pełnił służbę na stanowisku attaché wojskowego w c. i k. Ambasadzie w Madrycie, pozostając oficerem nadetatowym UR. 8. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów kawalerii: podporucznika (1 września 1896), porucznika (1 listopada 1900), rotmistrza (1 maja 1904), majora (1 listopada 1914) i podpułkownika (1 listopada 1916)[13][14][15][16].

W 1918 w Madrycie zorganizował polską agencję prasową, a po upadku Austro-Węgier był delegatem Komitetu Narodowego Polskiego (KNP) przy rządzie Królestwa Hiszpanii i przeszedł do polskiej służby dyplomatycznej.

13 października 1919 mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym w Danii. 16 maja 1924 odwołany z tego stanowiska, a następnie 30 września 1924 pod naciskiem MSZ Francji zwolniony ze służby dyplomatycznej. Kontrwywiad francuski podejrzewał go o współpracę z Niemcami w czasie I wojny światowej i po jej zakończeniu.

Po zwolnieniu ze służby przez kilka lat przebywał w Peru, po powrocie do kraju został organizatorem i prezesem Towarzystwa Hodowli Konia Arabskiego w Warszawie, członkiem Zarządu Towarzystwa Zachęty do Hodowli Koni w Polsce, założycielem i członkiem zarządu Towarzystwa Międzynarodowych i Krajowych Zawodów Konnych w Polsce. Był autorem wielu publikacji z zakresu polityki i hodowli.

W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[17].

Pod koniec lat 30. był prezesem zarządu Towarzystwa Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie[18].

Aleksander Dzieduszycki 4 lipca 1908 zawarł związek małżeński z Marią Różą Pauliną Ciechanowską[1].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Łoza 1938 ↓, s. 159.
  2. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1897 ↓, s. 628, 648.
  3. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1900 ↓, s. 653, 679, 999.
  4. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1901 ↓, s. 660, 687, 1020.
  5. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1902 ↓, s. 211, 664, 693.
  6. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1903 ↓, s. 209, 659, 688.
  7. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1904 ↓, s. 210, 664, 692.
  8. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1905 ↓, s. 666, 695.
  9. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1908 ↓, s. 138, 218.
  10. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1911 ↓, s. 233, 826.
  11. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1912 ↓, s. 240, 830.
  12. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1913 ↓, s. 763, 874.
  13. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 636, 740.
  14. ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1916 ↓, s. 539, 625.
  15. ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1917 ↓, s. 712, 811.
  16. ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 905, 1019.
  17. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 269, 834.
  18. ↑ Wyższa Szkoła Dziennikarska w Warszawie. Sprawozdanie za XXI Rok Szkolny 1937–1938 oraz Program na Rok 1938–1939. Warszawa: 1938, s. 44.
  19. ↑ M.P. z 1937 r. nr 52, poz. 73 „za zasługi na polu podniesienia krajowej hodowli koni”.
  20. ↑ Kongelig Dansk Hof- og Statskalender. Kopenhaga: 1929, s. 20
  21. ↑ a b c d e Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 1019.

Bibliografia

  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1897. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1896.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1900. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1899.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1901. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1900.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1902. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1901.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1903. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1902.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1904. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1903.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1905. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1904.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1908. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1907.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1911. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1910.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1912. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1911.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1912.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914.
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916.
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917.
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
  • Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 159. [dostęp 2021-08-31].
  • Dzieduszycki Aleksander [w:] Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek M.Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, s. 93–94.

Media użyte na tej stronie

PL Epolet plk.svg
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
PER Order of the Sun of Peru - Grand Cross BAR.png
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Słońca Peru
Ordine imperiale della corona di ferro, austria.png
nastrino Ordine imperiale della corona di ferro
Med. Austria 1912-1913.JPG
Austrian mobilitation cross of 1912/1913's ribbon
AUT Jubiläumskreuz 1908.png
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż Jubileuszowy 1908 (Austro-Węgry)
POL Honorowa Odznaka PCK I klasy BAR.png
Baretka Honorowej Odznaki PCK I klasy
AUT KuK Kriegsbande BAR.svg
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).