Aleksander Hall

Aleksander Hall
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 maja 1953
Gdańsk

Minister-członek Rady Ministrów
Okres

od 12 września 1989
do 12 października 1990

Przynależność polityczna

Forum Prawicy Demokratycznej

Przewodniczący Forum Prawicy Demokratycznej
Okres

od 27 czerwca 1990
do 12 maja 1991

Przewodniczący Partii Konserwatywnej
Okres

od 6 grudnia 1992
do 12 stycznia 1997

Odznaczenia
Order Orła Białego Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności Odznaka Honorowa za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Aleksander Jan Hall (ur. 20 maja 1953 w Gdańsku) – polski polityk i historyk, doktor habilitowany nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki. Działacz opozycji w PRL, współzałożyciel Ruchu Młodej Polski, minister w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, poseł na Sejm I i III kadencji. Kawaler Orderu Orła Białego. Mąż Katarzyny Hall.

Życiorys

Wykształcenie i praca zawodowa

Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku[1], a w 1977 studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Gdańskiego. Od 1996 uczył historii w gdańskim Liceum Autonomicznym[2]. Od 2002 jest pracownikiem naukowym Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie[3][4], na której objął stanowisko profesora[5]. W 2004 obronił pracę doktorską w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk na temat życia i myśli Charles’a de Gaulle’a. W 2010 został doktorem habilitowanym na podstawie pracy Historia prawicy francuskiej (1981–2007) obronionej w Instytucie Studiów Politycznych PAN[6].

Działalność polityczna

Od 1977 uczestniczył w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, w trakcie rozłamu w tej organizacji poparł Leszka Moczulskiego. Po rocznym okresie działania w Zespole Inicjatywy Obywatelskiej założył i kierował opozycyjnym Ruchem Młodej Polski, do 1981 redagował pismo „Bratniak”. Jego ówczesną narzeczoną była Matylda Sobieska, tajny współpracownik Służby Bezpieczeństwa PRL o kryptonimie „Andrzej”.

W Sierpniu 1980 uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej. 27 września 1981 był wśród sygnatariuszy deklaracji założycielskiej Klubów Służby Niepodległości, pełnił funkcję doradcy Lecha Wałęsy. Po wprowadzeniu stanu wojennego do 1984 ukrywał się, zasiadał w niejawnych władzach „Solidarności”, redagował do 1989 czasopisma podziemne. Współpracował z „Tygodnikiem Powszechnym”.

W 1989 brał udział w obradach plenarnych Okrągłego Stołu. W tym samym roku nie wziął udziału w wyborach do Sejmu kontraktowego. W rządzie Tadeusza Mazowieckiego został ministrem ds. współpracy z organizacjami politycznymi i stowarzyszeniami. Przewodniczył Forum Prawicy Demokratycznej (1990–1991), działał następnie jako wiceprzewodniczący Unii Demokratycznej (1991–1992), przewodniczący Partii Konserwatywnej (1992–1997), był współtwórcą Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.

Sprawował mandat posła na Sejm w latach 1991–1993 (z ramienia Unii Demokratycznej) i 1997–2001 (z ramienia Akcji Wyborczej Solidarność). Po porażce w wyborach parlamentarnych w 2001 z listy Platformy Obywatelskiej zrezygnował z czynnego udziału w polityce, skupiając się na pracy naukowej. W 2004 odmówił przyjęcia mandatu poselskiego przynależnego mu po wybranym do Parlamentu Europejskiego pośle PO. W kolejnych latach był m.in. członkiem komitetów honorowych kandydatów PO na urząd prezydenta Gdańska (Pawła Adamowicza) i na urząd prezydenta RP (Bronisława Komorowskiego) w 2010 oraz w 2015[7][8]. W 2020 zaangażował się w kampanię kandydata na prezydenta RP Władysława Kosiniaka-Kamysza z PSL i Koalicji Polskiej[9][10].

W 2011 został członkiem Kapituły Orderu Orła Białego[11]. W listopadzie 2015 w proteście przeciwko decyzji prezydenta RP Andrzeja Dudy o ułaskawieniu Mariusza Kamińskiego zrezygnował z członkostwa w tej kapitule[12]. Wszedł w skład Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie[13].

Odznaczenia i wyróżnienia

Publikacje

  • Wobec Rosji (1981)
  • Dziedzictwo narodowej demokracji (1984)
  • Polemiki i refleksje: wybór publicystyki politycznej z lat 1978–1986 (1989)
  • Spór o Polskę (1993)
  • Wokół konstytucji: z perspektywy konserwatywnej (1994)
  • Wizja parlamentu w nowej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (1994)
  • Polskie patriotyzmy (1997)
  • Pierwsza taka dekada (2000)
  • Widziane z prawej strony (2000)
  • Charles de Gaulle (2002)[20]
  • Jaka Polska? (2004)[21]
  • Naród i państwo w myśli politycznej Charles’a de Gaulle’a (2005)[22]
  • Francja i wielcy Francuzi (2007)[23]
  • Zapis sposobu myślenia. Wybór publicystyki z lat 2002–2007 (2008)[24]
  • Historia francuskiej prawicy 1981–2007 (2009)
  • W przededniu wielkiej zmiany. Okrągły Stół (2010)[25]
  • Osobista historia III Rzeczypospolitej (2011)[26]

Życie prywatne

Syn Jana i Janiny Hallów. W 1996 ożenił się z Katarzyną Knoch-Trybą[27], w latach 2007–2011 minister edukacji narodowej.

Przypisy

  1. Znani absolwenci. ilo.gda.pl. [dostęp 2015-12-29].
  2. Andrzej Brzeziecki: Pociąg do przeszłości. Portret: Aleksander Hall. tygodnik.onet.pl. [dostęp 2012-04-23].
  3. WSIiZ: Dział Nauki. wsiz.rzeszow.pl. [dostęp 2012-04-23].
  4. Aleksander Hall: Osobista historia III Rzeczypospolitej. Warszawa: Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy, 2011, s. 350.
  5. Dr hab. Aleksander Jan Hall, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2022-06-24].
  6. Kolejny sukces pracownika WSIiZ. wsiz.rzeszow.pl, 1 grudnia 2010. [dostęp 2012-04-23].
  7. Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2014-04-26].
  8. Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego. dziennik.pl, 15 marca 2015. [dostęp 2015-03-15].
  9. Aleksander Hall: Demokracja nie ma już czasu. rp.pl, 10 marca 2020. [dostęp 2020-06-21].
  10. Ryszarda Wojciechowska: Wybory prezydenckie 2020. Władysław Kosiniak-Kamysz w Gdańsku: Lepsza przyszłość Polski jest na wyciągnięcie ręki. dziennikbaltycki.pl, 20 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-21].
  11. Prezydent powołał członków Kapituły Orderu Orła Białego. prezydent.pl, 28 lutego 2011. [dostęp 2011-02-28].
  12. Hall i Samsonowicz wystąpili z Kapituły Orderu Orła Białego. Protest przeciwko decyzji Dudy. tvn24.pl, 24 listopada 2015. [dostęp 2015-11-24].
  13. Komitet Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. [dostęp 2021-06-01].
  14. Prezydent wręczył Ordery Orła Białego. prezydent.pl, 10 listopada 2010. [dostęp 2010-11-10].
  15. M.P. z 2011 r. nr 2, poz. 9
  16. M.P. z 2007 r. nr 23, poz. 257
  17. M.P. z 2016 r. poz. 31
  18. Legia Honorowa dla Aleksandra Halla, Order Zasługi dla Teresy Kamińskiej. Dostali je od Francuzów. radiogdansk.pl, 14 lutego 2015. [dostęp 2015-10-03].
  19. Nie ma wolności bez solidarności, nie ma solidarności bez samorządności – minister Andrzej Halicki w Szczecinie. mac.gov.pl, 18 września 2015. [dostęp 2015-09-18].
  20. Charles de Gaulle. Wydawnictwo Iskry. [dostęp 2010-09-03].
  21. Jaka Polska. Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy. [dostęp 2010-09-03].
  22. Naród i państwo w myśli politycznej Charles’a de Gaulle’a. Wydawnictwo Neriton. [dostęp 2010-09-03].
  23. Francja i Wielcy Francuzi. Wydawnictwo Iskry. [dostęp 2010-09-03].
  24. Zapis sposobu myślenia. Wybór publicystyki z lat 2002–2007. Wydawnictwo UMCS. [dostęp 2010-09-03].
  25. W przededniu wielkiej zmiany. Okrągły Stół. Europejskie Centrum Solidarności. [dostęp 2010-09-03].
  26. Osobista historia III Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy. [dostęp 2012-04-23].
  27. Aleksander Hall: Osobista historia III Rzeczypospolitej. Warszawa: Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy, 2011, s. 305.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Tadeusz Mazowiecki cropped.jpg
Autor: Artur Klose, Licencja: CC BY-SA 2.5
Tadeusz Mazowiecki
Aleksander Hall.JPG
Autor: Artur Andrzej, Licencja: CC BY-SA 4.0
Aleksander Hall, gdański historyk i działacz polityczny.
POL Odznaka Hon za Zaslugi dla Samorz Terytorial BAR.svg
Baretka: Odznaka Honorowa za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego.
Michnik, Komorowski, Komorowska, Hall, Bielecki.jpg
Autor: Oficjalny serwis Prezydenta RP www.prezydent.pl, Licencja: GFDL 1.2
Adam Michnik, Bronisław Komorowski, Anna Komorowska, Aleksander Hall, Jan Krzysztof Bielecki. Prezydent wręczył Ordery Orła Białego
POL Krzyż Wolności i Solidarności BAR.svg
Baretka Krzyża Wolności i Solidarności.