Aleksander Karoli

Portret Józefa Holewińskiego

Aleksander Karoli (ur. 1828[1] lub 1838[2] w Sokołowie pod Siedlcami[2], zm. 1901[1] lub 1915[2]) – polski fotograf, wynalazca, konstruktor i popularyzator fotografii oraz twórca literatury fotograficznej doby XIX wieku, syn aptekarza i fotografa Jana Edwarda Karoliego, ojciec fotografa, pisarza i poety Władysława Karoliego.

Ukończył Gimnazjum w Warszawie. Był pracownikiem Warsztatów Żeglugi Parowej, a następnie Mennicy Warszawskiej.

Fotografią interesował się od wczesnej młodości, ucząc się zawodu u Karola Beyera. Pierwsze zdjęcia wykonał własnoręcznie skonstruowanym aparatem w 1853 r. Zawodem fotografa zaczął parać się w 1862 r., w firmie ojca Jana Edwarda Karoliego prowadzącego spółkę fotograficzną Elsner-Karoli. Następnie prowadził własny zakład przy ul. Długiej w Warszawie. Jednocześnie pracował w Teatrze Wielkim i Teatrze Rozmaitości. W 1874 r. opracował sposób oświetlania elektrycznego na scenach. Był pionierem wykorzystania płyt bromokolodionowych oraz powiększeń na papierze bromosrebrowym, które stosował jako jeden z pierwszych w Polsce. Był twórcą pierwszego zakładu materiałów fotograficznych w Warszawie.

Od 1882 do 1892 r. prowadził wspólne atelier z warszawskim fotografem i litografem Maurycym Puschem pod nazwą Karoli i Pusch – Fotografia Teatrów Rządowych przy ul. Miodowej 4[3]. Następnie prowadził wspólne atelier z Edwardem Toczewskim, a po kilku latach samodzielnie.

Był autorem Podręcznika dla fotografów i amatorów fotografii wydanego w 1893 r. w Krakowie nakładem fundacji Walerego Rzewuskiego i nagrodzonego I nagrodą tejże fundacji, a także autorem licznych artykułów z zakresu fotografii.

Skonstruował reporterski, migawkowy aparat fotograficzny na płyty 9 × 12 cm, prawdopodobnie wzorowany na tzw. fotorewolwerze Konrada Brandela.

Przypisy

  1. ↑ a b Henryk Latoś - "1000 słów o fotografii" (Wydawnictwo MON; Warszawa; 1979; ​ISBN 83-11-06232-3​) wyd. II
  2. ↑ a b c Stare Atelier – kolekcja fotografii dawnej (stan na 11 lipca 2012)
  3. ↑ Wykonywa się fotografie…. Archiwum Państwowe m.st. Warszawy. [dostęp 2011-06-24].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Portret Józefa Holewińskiego.jpg
Portret Józefa Holewińskiego