Aleksander Laszenko

Aleksander Laszenko
Ilustracja
Fotografia portretowa 1938
Data i miejsce urodzenia4 czerwca 1883
Annówka
Data i miejsce śmierci11 czerwca 1944
Włocławek
Zawód, zajęciemalarz, podróżnik
Dziewczyna z Ammanu
Tablica nagrobna artysty

Aleksander Laszenko (ur. 4 czerwca 1883 w Annówce, pow. wołczański, zm. 11 czerwca 1944 we Włocławku) – polski artysta malarz, podróżnik, współzałożyciel Zrzeszenia Kujawskich Artystów Plastyków.

Syn Bazylego Laszenki i Ludmiły Szczerbaczow. Pochodził z rodziny wojskowych. W 1900 ukończył szkołę korpusu kadetów w Połtawie, a następnie w 1904 Konstantynowską Szkołę Oficerów Artylerii w Petersburgu. Równocześnie z edukacją wojskową uczył się malarstwa w Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jego nauczycielami byli m.in.: Jefim Wołkow, Nikołaj Dubowski, Władimir Makowski i Ilja Riepin[1].

Po ukończeniu nauki służył w oddziałach carskiej lejbgwardii. Był m.in. dowódcą Zapasowego Dywizjonu Artylerii Lejbgwardii[2]. W 1916 otrzymał stopień pułkownika. W 1918 po zakończeniu I wojny światowej przyjechał do Polski, gdzie zamieszkał w majątku swojej żony w Woli Sosnowej, a od 1932 we Włocławku. Po osiedleniu w Polsce, poświęcił się całkowicie malarstwu i związanym z nim podróżom[3].

Zmarł po dłuższej chorobie. Został pochowany na cmentarzu komunalnym we Włocławku (sektor R3, rząd 8, kwatera 66)[4][5].

Podróże

W latach 1897–1898 odbył wraz z ojcem podróż do Egiptu. W 1903-1904 odbył podróż dookoła świata. Niemal rokrocznie wyjeżdżał do Egiptu. Zwiedził Bliski Wschód, Tunezję i Maroko, a także wyprawił się Nilem w głąb Afryki, docierając w 1906 do ówczesnego Konga Belgijskiego, a w 1909 do Erytrei i granic ówczesnej Abisynii. Wyprawiał się też do Azji, objechał Europę, a także wojażował po Polsce[6].

Największe podróże:

Twórczość

Jako jeden z niewielu polskich malarzy zajmował się niemal wyłącznie tematyką egzotyczną. Owocem jego podróży do Afryki i na Bliski Wschód były obrazy przedstawiające sceny z życia tubylców, egzotyczne zwierzęta, przyrodę, architekturę starych miast[7]. Oprócz malarstwa zaangażowany również w archeologię i etnografię. Jego prace wielokrotnie pokazywano na wystawach w Polsce (m.in. w Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi) i za granicą.

W 1922 roku wykonywał prawdopodobnie rysunki w odkrytym wówczas grobowcu Tutanchamona. Trudno dokładnie określić datę jego wizyty w grobowcu, ponieważ jego nazwisko nie zostało zapisane w dziennikach Howarda Cartera. Sam Laszenko podkoloryzował swój udział w badaniach, przedstawiając się jako rysownik Cartera i współautor szkiców całego wnętrza i artefaktów. Jednak brak jego nazwiska w zapiskach odkrywców grobowca oraz podawane przez niego szczegóły odkrycia, które są sprzeczne z podawanymi przez odkrywców, wskazują, że nie uczestniczył w odkryciu. Prof. Hieronim Kaczmarek wątpi natomiast w samą jego obecność w Egipcie w 1922 roku, wskazując, że zarówno w sierpniu i grudniu tego roku przebywał on w Polsce[8].

Przypisy

  1. Aleksander Laszenko - DESA Unicum, desa.pl [dostęp 2017-01-10].
  2. Paweł Wiliński, Paweł bloguje: HISTORIA: Aleksander Laszenko. Żołnierz i artysta, Paweł bloguje [dostęp 2017-01-10].
  3. Malarz z Włocławka i egipski faraon. Co ich łączy?, ddwloclawek.pl [dostęp 2017-01-10].
  4. Koło Naukowe Historyków przy Z. S. Samochodowych im. T. Kościuszki we Włocławku - informacje, www.knh.wwi.pl [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-13] (pol.).
  5. GROBONET 2.5 - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarze Komunalne, grobonet.spolkabaza.pl [dostęp 2020-10-08].
  6. WERNISAŻ WYSTAWY "INSPIRACJE ORIENTEM..." - Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, „Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku”, 2 czerwca 2016 [dostęp 2017-01-10] (pol.).
  7. "Łódź w Ilustracji", 1925, nr 9, s. 3 (foto podczas pracy nad obrazem w Luksorze); "ŁwI", 1928, nr 53, s. 7 (autoportret); "ŁwI", 1933, nr 16, s. 5 (foto podczas pracy nad obrazem w Egipcie)
  8. Polski wątek związany odkryciem najsłynniejszego faraońskiego grobowca (pol.). W: Nauka w Polsce [on-line]. PAP SA, 2011-11-26. [dostęp 2015-11-26].

Bibliografia

  • Krystyna Kotula, Aleksander Laszenko (1883-1944), artysta malarz, [w:] Zasłużeni dla Włocławka (XIII-XX wiek), pod red. Mieczysława Wojciechowskiego, Włocławek 1991, s. 115-116
  • Joachim Śliwa, Mistrz impresji orientalnej. Aleksander Laszenko (1883-1944), [w:] Alma Mater, nr 182-183, Kraków 2016, s. 70-73

Media użyte na tej stronie

Aleksander Laszenko.jpg
Aleksander Laszenko - artysta malarz. Fotografia portretowa. W kapeluszu.
Zacierana przez czas tablica nagrobna artysty.jpg
Autor: Demi Sec, Licencja: CC0
Tablica nagrobna artysty. Z trudem można odczytać napisy: "Pułkownik w stanie spoczynku. Artysta malarz orientalista".