Aleksander Lewandowski

Aleksander Lewandowski
Wiechlina, Mozga
starszy sierżant starszy sierżant
Data i miejsce urodzenia

13 października 1908
Ryńsk

Data i miejsce śmierci

20 maja 1948
Poznań

Przebieg służby
Lata służby

1939–1944

Siły zbrojne

Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Poland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne
Kotwica symbol.svg Armia Krajowa

Jednostki

17 Pułk Piechoty (II RP),
1 Brygada Strzelców (PSZ),
Okręg Polesie AK,
30 Dywizja Piechoty AK

Stanowiska

dowódca plutonu

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa, kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie)

Aleksander Lewandowski pseud.: „Wiechlina”, „Mozga” (ur. 13 października 1908 w Ryńsku, zm. 20 maja 1948 w Poznaniu) – żołnierz Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, podoficer Armii Krajowej, starszy sierżant piechoty, cichociemny.

Życiorys

Aleksander Lewandowski ukończył w 1922 roku szkołę średnią w Toruniu.

We wrześniu 1939 roku walczył w 17 pułku piechoty. 23 września przekroczył granicę polsko-rumuńską. Był internowany w Rumunii. W styczniu 1940 roku dotarł do Francji, gdzie został przydzielony do 5 Pułku Strzelców Pieszych. Walczył wraz z jednostką, m.in. 19 – 19 czerwca w rejonie St. Hippolyte oraz Maiche. Przez Afrykę Północną i Gibraltar przedostał się w sierpniu 1940 roku do Wielkiej Brytanii. Służył w 1 Batalionie Strzelców 1 Brygady Strzelców.

Cichociemny

Zgłosił się do służby w Kraju. Po przeszkoleniu w dywersji został zaprzysiężony na rotę AK 23 września 1943 roku, przydzielony do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza i przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech.

Zrzucony do okupowanej Polski w nocy z 19 na 20 maja 1944 roku w operacji lotniczej „Weller 18” dowodzonej przez kpt. naw. Kazimierza Wünsche, z samolotu Liberator BZ-965 „S” (1586 Eskadra PAF), na placówkę odbiorczą "Jaśmin" w rejonie wsi Opatkowice. Razem z nim skoczyli: por. Rudolf Dziadosz ps. Zasaniec, kpt. dypl. Ludwik Fortuna ps. Siła, kpt. dypl. Jan Serafin ps. Czerchawa, ppor. Zdzisław Winiarski ps. Przemytnik oraz kurier Delegatury Rządu na Kraj strz. Franciszek Klima ps. Oszczep. Podczas skoku zginął śmiercią spadochroniarza kpt. dypl. cc Jan Serafin, na skutek nierozwinięcia się spadochronu.

Od czerwca 1940 r. przydzielony do Okręgu Polesie AK, gdzie służył jako dowódca plutonu 82 pułku piechoty 30 Dywizji Piechoty AK. Ponadto był dowódcą patrolu odpowiedzialnego za nawiązanie kontaktów z Okręgiem Białystok AK (kontakt był nawiązany). Pełnił także funkcję łącznika dowódcy dywizji ppłk. Henryka Krajewskiego „Leśnego”.

W 1944 roku został aresztowany przez NKWD i zesłany do łagru nr 178, poten nr 179 w Diagilewie w ZSRR. Wrócił do Polski w listopadzie 1947 roku. Ok. pół roku później zmarł w Toruniu na gruźlicę.

Odznaczenia

Życie rodzinne

Był synem Jana i Marianny z domu Szkodzińskiej. Przed wojną ożenił się z Ludwiką Konarzewską. Mieli dwóch synów: Gwidona (ur. w 1934 roku) i Witolda (ur. w 1937 roku).

Bibliografia

  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2002, s. 66–67. ISBN 83-910535-4-7.
  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984, s. 353. ISBN 83-211-0537-8.
  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 225.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Poland badge.jpg
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol
PL Epolet st sierz 38.svg
Naramiennik starszego sierżanta Wojska Polskiego (1938-39).