Aleksander Mościcki
 | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | ||
| Data śmierci | ||
| Biskup pomocniczy łomżyński | ||
| Okres sprawowania | 1952–1980 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat | 6 czerwca 1925 | |
| Nominacja biskupia | 6 lutego 1952 | |
| Sakra biskupia | 25 lutego 1952 | |
| Odznaczenia | ||
 | ||
| Data konsekracji | 25 lutego 1952 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Białystok | ||||||
| Konsekrator | |||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||
| |||||||
Aleksander Mościcki (ur. 10 czerwca 1898 w Tworkowicach, zm. 25 listopada 1980) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy łomżyński w latach 1952–1980.
Życiorys
Urodził się 10 czerwca 1898 w Tworkowicach koło Ciechanowca. Nauki w zakresie szkoły średniej pobierał w Wilnie. Od 1918 studiował w wileńskim seminarium duchownym, a od 1921 także na Wydziale Teologicznym reaktywowanego Uniwersytetu Stefana Batorego. 6 czerwca 1925 został wyświęcony na prezbitera. W latach 1928–1932 odbył studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, które ukończył z magisterium z ekonomii społecznej i nauk politycznych. W 1932 uzyskał również magisterium z teologii na Uniwersytecie Stefana Batorego[1].
Po przyjęciu święceń kapłańskich przez dwa miesiące pracował jako wikariusz w parafii w Dobrzyniewie[1]. W kurii wileńskiej zajmował stanowiska notariusza[1] i sekretarza[2]. Działał w organizacjach społecznych, m.in. w Chrześcijańskich Związkach Zawodowych i Chrześcijańskich Związkach Rzemieślniczych, był sekretarzem Instytutu Akcji Katolickiej oraz dyrektorem męskich stowarzyszeń katolickich. Po wybuchu II wojny światowej posługiwał duszpastersko w Wilnie. W marcu 1942 został aresztowany przez Niemców i do lipca 1942 był osadzony w więzieniu na Łukiszkach, skąd został przetransportowany do Wyłkowyszek. Od października 1942 przebywał w obozie ciężkiej pracy w Szałtupiu koło Kowna, z którego w lipcu 1944, w sytuacji zbliżającego się frontu radzieckiego, udało mu się zbiec i wrócić do Wilna[1].
Jesienią 1944 został mianowany prefektem reaktywowanego seminarium wileńskiego, w którym wykładał katolicką naukę społeczną i prawo publiczne Kościoła. Gdy w lutym 1945 seminarium zostało zamknięte przez litewskie władze sowieckie wraz z księżmi Janem Krassowskim i Aleksandrem Chodyką zorganizował uczelnię w Białymstoku, która rozpoczęła działalność w maju 1945. W 1946 został wicerektorem białostockiego seminarium. Do czasu przyjazdu z Wilna księdza Michała Sopoćki prowadził w nim wykłady również z jego przedmiotów – pedagogiki i katechetyki[1].
6 lutego 1952 papież Pius XII mianował go biskupem pomocniczym diecezji łomżyńskiej ze stolicą tytularną Doara[1]. Sakrę biskupią otrzymał 25 lutego 1952 w Białymstoku[3]. Konsekrował go Romuald Jałbrzykowski, arcybiskup metropolita wileński, w asyście Czesława Falkowskiego, biskupa diecezjalnego łomżyńskiego, i Ignacego Świrskiego, biskupa diecezjalnego siedleckiego[4]. Na dewizę biskupią wybrał słowa „Nolite timere... Christus regnat”[5]. Pełnił funkcję wikariusza generalnego[3]. W 1952 został archidiakonem, a w 1965 dziekanem kapituły łomżyńskiej[6]. Po śmierci biskupa Czesława Falkowskiego[1], od 25 sierpnia 1969 do 19 marca 1970, administrował diecezją jako wikariusz kapitulny[6]. Brał udział w II sesji soboru watykańskiego II[7].
Był współkonsekratorem podczas sakr Antoniego Pawłowskiego (1952)[4], biskupa koadiutora włocławskiego[8], i Mikołaja Sasinowskiego (1970), biskupa diecezjalnego łomżyńskiego[4].
Zmarł 25 listopada 1980[3]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Kopernika w Łomży[9].
Odznaczenia, upamiętnienie
Postanowieniem prezydenta RP Ignacego Mościckiego z 11 listopada 1936 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[2].
W 2019 w kościele Trójcy Przenajświętszej w Ciechanowcu odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową[10].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g T. Krahel. Biskup Aleksander Mościcki. „W Służbie Miłosierdzia”. 1/2010. ISSN 1897-4996. [dostęp 2021-01-26].
- ↑ a b „Za zasługi na polu pracy społecznej”. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469. [dostęp 2021-01-26].
- ↑ a b c P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 301. ISBN 83-211-1311-7.
- ↑ a b c Aleksander Mościcki. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2019-03-20]. (ang.).
- ↑ Schematyzm jubileuszowy diecezji łomżyńskiej 1925–1975. Łomża: Nakładem Kurii Diecezjalnej, 1975, s. 39.
- ↑ a b W. Jemielity: Zarys dziejów diecezji łomżyńskiej. W: Schematyzm jubileuszowy diecezji łomżyńskiej 1925–1975. Łomża: Nakładem Kurii Diecezjalnej, 1975, s. 24.
- ↑ B. Bejze: Sobór Watykański II. W: Z. Pawlak (red.): Katolicyzm A-Z. Wyd. III. Łódź: 1989, s. 419. ISBN 83-850-22-03-1.
- ↑ P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 336–337. ISBN 83-211-1311-7.
- ↑ Informacje o nagrobku. cmentarze.lomza.pl. [dostęp 2022-08-16].
- ↑ Wzruszający moment. bialystok.tvp.pl, 2019-03-03. [dostęp 2021-01-26].
Linki zewnętrzne
- Aleksander Mościcki w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2010-10-21]
Media użyte na tej stronie
Aleksander Mościcki (ur. 10 czerwca 1898 w Tworkowicach, zm. 25 listopada 1980) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy łomżyński w latach 1952–1980.