Aleksander Mohl

Aleksander Mohl
Data i miejsce urodzenia

19 października 1864
Ufa

Data i miejsce śmierci

1 stycznia 1913
Kraków

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

jezuici

Prezbiterat

1891

Aleksander Mohl (ur. 19 października 1864 w Ufie, zm. 1 stycznia 1913 w Krakowie) – polski kapłan rzymskokatolicki, jezuita, katolicki pisarz i publicysta, misjonarz.

Życiorys

Był synem Stanisława hrabiego Mohla i Felicji z Komarów[1]. Ojciec za udział w powstaniu styczniowym został zesłany do Ufy i pozbawiony rodzinnego majątku Wyszki[2] w Inflantach Polskich. Na zesłanie dobrowolnie podążyła za nim jego żona. Po ogłoszeniu amnestii rodzina powróciła do Inflant Polskich i za specjalnym zezwoleniem odkupiła dobra Wyszki[1].

W 1891 wyświęcony na kapłana[1]. Był jezuitą, cały swój majątek przekazał zakonowi[3]. Zajmował się duszpasterstwem nauczycielek domowych w Krakowie i okolicach.

W latach 1901–1902 był misjonarzem w Afryce. Poznał język mieszkańców Zambezii i wydał książkę w języku niemieckim o gramatyce języka bantu z regionu Zambezii pt. Praktische Grammatik der Bantu-Sprache von Tete[1][4][5]. Wydał zbiór bajek afrykańskich[1][6].

Publikował w języku polskim, francuskim i niemieckim. Używał pseudonimów Marcel Bolesta, Aleksander von Radlitz, Th. J. Wybicki[7]. Pisał książki, broszury i artykuły prasowe. Był redaktorem naczelnym pisma „W obronie prawdy”[8] i autorem artykułów w miesięczniku Głosy Katolickie. W 1909 roku wydał czterotomowe dzieło „W pogodni za prawdą”. Napisał broszurę pt. „Polacy przeszkodą do Unii Wschodu z Zachodem?”[9] i książkę pt. Potwarz czy nieporozumienie? Odpowiedź autorowi dzieła La Chiesa Russa[10]. Obydwa dzieła były odpowiedzią na oczernianie i atakowanie polskiego kościoła w zaborze rosyjskim w książce La chiesa Russa księdza Almiera Palmeri[1]. Był profesorem w seminarium duchownym w Jassach i Krakowie[11].

Zmarł nagle na atak astmy w Krakowie[1][12], spoczywa na Cmentarzu Rakowickim[13].

Wybrana twórczość

  • Praktische Grammatik der Bantu-Sprache von Tete, Berlin, 1904
  • W pogoni za prawdą, Poznań, Księg .św. Wojciecha, 1909
  • Ewolucja czy trwałość gatunków?, Poznań, Księg. św. Wojciecha, 1909
  • Czytania Wielkopostne o Matce Boskiej Bolesnej, Kraków, Dyrektor Apostolstwa Modlitwy, 1911
  • Inkwizycja kościelna w świetle rozumu i historii, Poznań, Księg. św. Wojciecha, 1912
  • Unter uns – ohne Maske, Wiedeń, P. Gerin, 1912
  • Prawdziwe i fałszywe cuda, Poznań, Księg. św. Wojciecha, 1913
  • Prawosławie w Rosji i jego podłoże w Galicji, Lwów, skład główny Księgarnia Zienkowicza i Chęcińskiego,1913
  • Bohater Carlyle’a i nadczłowiek Nietzsche: trzy listy do przyjaciela, Poznań, Księg. św. Wojciecha, 1913

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Marcin Czermiński, Ś.p.X.Aleksander Mohl TJ wspomnienie pośmiertne, Kraków: Drukania"Czasu", 1913.
  2. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XIV - wynik wyszukiwania - DIR, dir.icm.edu.pl, s. 147 [dostęp 2018-11-04], Cytat: Wyszki 1.)mko i 2 wsi w pobliżu rz.Dubny (pol.).
  3. ↑ Marek P. Prokop, Akta Towarzystwa Historyczno-literackiego w Paryżu, Tomy 4-5, Paryż: Editions de la Bibliothèque Polonaise, 1998, s. 124.
  4. ↑ Xavier Huetz de Lemps, Gonzalo Álvarez Chillida, María Dolores Elizalde, Gobernar colonias, administrar almas: Poder colonial y órdenes religiosas en los imperios ibéricos (1808-1930), Casa de Velázquez, 18 października 2018, s. 68, ISBN 978-84-9096-171-1 [dostęp 2018-11-04] (hiszp.).
  5. ↑ Misje a poznawanie i opracowywanie języków - Polskie Poznawanie Świata, polskiepoznawanieswiata.pl [dostęp 2018-11-04] (pol.).
  6. ↑ Konwent Polonia  » Miscellanea, www.konwentpolonia.pl [dostęp 2018-11-04] (pol.).
  7. ↑ Roman Darowski, Filozofia jezuitów w Polsce w XX wieku: próba syntezy-słownik autorów, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, 2001, s. 228, ISBN 83-7097-760-X.
  8. ↑ Irena Stasiewicz-Jasiukowa (red.), Wkład jezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, Wydawn. Wam, 2004, s. 167, ISBN 83-89631-25-3.
  9. ↑ Polona, polona.pl [dostęp 2018-11-04].
  10. ↑ Aleksander Mohl, Potwarz czy nieporozumienie? Odpowiedź autorowi dzieła La Chiesa Russa, polona.pl [dostęp 2018-11-04].
  11. ↑ Konwent Polonia - aleksander-mohl-ii -  » Album Polonorum, www.konwentpolonia.pl [dostęp 2018-11-04] (pol.).
  12. ↑ Marek Jerzy Minakowski, Aleksander Mohl h. Ropuchy, Sejm-Wielki.pl [dostęp 2018-11-04].
  13. ↑ Sowa, Spis osób pochowanych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (osoby pochowane do 1939 r.), cmentarium.sowa.website.pl [dostęp 2018-11-04].

Linki zewnętrzne