Aleksander Ogiński
.jpg) | |
Oginiec | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia | ok. 1585 |
| Data śmierci | |
| Ojciec | Bogdan Marcjan Ogiński |
| Matka | Regina Wołłowiczówa |
| Żona | Aleksandra Elżbieta Szemet, c. Wacława |
| Dzieci | z pierwszego: |
Aleksander Ogiński z Kozielska herbu własnego (ur. ok. 1585 – zm. 1667) – chorąży nadworny litewski (1633), kasztelan trocki (od 1649), wojewoda miński od (1645), chorąży trocki (1626), pułkownik i rotmistrz królewski, dworzanin, starosta rohaczewski, dyrektor trockiego sejmiku przedsejmowego 1645 i 1647 roku[1], starosta dorsuniski w 1632 roku[2].
Syn podkomorzego trockiego Bogdana Marcjana (†1625) i Reginy Wołłowiczówny.
Życiorys
W 1600 immatrykułował się na Uniwersytecie Królewieckim. Naukę przerwał by wziąć udział w wojnie polsko-szwedzkiej. Uczestniczył w bitwie pod Kircholmem. W 1606 kontynuował studia w Altdorf bei Nürnberg i Ingolstadt.
Jako rotmistrz uczestniczył w oblężeniu Smoleńska w 1611. W 1619 roku został deputatem na Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego z województwa trockiego. Jako rotmistrz usarski wziął udział w bitwie pod Chocimiem w 1621. Był posłem trockim na sejm w 1623, jako poseł na sejm zwyczajny w 1626 z powiatu trockiego[3] wybrany deputatem na Trybunał Skarbowy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Brał udział w wojnie polsko-szwedzkiej w Inflantach w latach 1627–1629. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 16 lipca 1632 roku[4]. Poseł na sejm konwokacyjny 1632 roku z powiatu trockiego[5]. Był elektorem Władysława IV z województwa trockiego, podpisał jego pacta conventa[6]. Poseł na sejm koronacyjny 1633 roku. Na czele swojej 120 osobowej tzw. srebrnej chorągwi usarskiej wziął udział w wojnie polsko-rosyjskiej 1632–1634. Wyznaczony jako jeden z komisarzy do zawarcia pokoju, podpisał w 1634 pokój polanowski.
Poseł na sejm zwyczajny 1635, poseł trocki na sejm nadzwyczajny 1635, poseł na sejm 1643. Był elektorem Jana II Kazimierza w 1648 z województwa mińskiego[7], podpisał jego pacta conventa[8]. Na sejmie 1650 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[9]. Na sejmie nadzwyczajnym 1652 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[10]. Na sejmie 1653 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[11].
Był wyznawcą prawosławia i ostatnim senatorem niekatolikiem. W 1662 roku był dyrektorem sejmiku wiłkomirskiego. Na sejmie 1662 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[12].
Żonaty był dwukrotnie. Za pierwszym razem pojął za żonę Aleksandrę Elżbietę Szemet (Szemiot), córkę kasztelana smoleńskiego Wacława Szemiota i Halszki z Chodkiewiczów[13], która urodziła mu dwóch synów Jana i Bogdana. Po jej śmierci poślubił Katarzynę z książąt Połubińskich, córkę Konstantego i Zofii z Sapiehów; miał z nią troje dzieci: Marcjana, Aleksandrę - żonę pisarza wielkiego litewskiego Andrzeja Kazimierza Kieżgajło-Zawiszy (syna Krzysztofa Kieżgajło-Zawiszy)[14]; i Teodorę - żonę Jana Grużewskiego[15].
Był ostatnim senatorem niekatolikiem w Wielkim Księstwie Litewskim. Pochowany 7 czerwca 1667 roku w Cerkwi Świętego Ducha w Wilnie[16].
Bibliografia
- Henryk Lulewicz, Aleksander Ogiński, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXIII, 1978, s. 594-597.
- M.J. Minakowski, Ci wielcy Polacy to nasza rodzina, wyd. 3, Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne, Kraków 2008, ISBN 83-918058-5-9.
Przypisy
- ↑ Andrzej B. Zakrzewski, Sejmiki Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI-XVIII w. - ustrój i funkcjonowanie : sejmik trocki, Warszawa 2000, s. 220.
- ↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W.X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta : Obránego Krola Polskiego, Wielkiego Xiąże̜ćiá Litewskiego, Ruskiego, Pruskiego, Mázowieckiego, Zmudzkiego, Inflantckiego, &c. y Szwedskiego, Gotskiego, Wándálskiego, &c. Dźiedżicznego Krola : Dáne, miedzy Wárssáwa̜ à Wola̜, Dniá 8. Listopádá, roku 1632, [b.n.s]
- ↑ Jan Kwak, Sejm warszawski 1626 roku, Opole 1985, s. 132.
- ↑ Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 352.
- ↑ Włodzimierz Kaczorowski, Sejmy konwokacyjny i elekcyjny w okresie bezkrólewia 1632 r., Opole 1986, s. 368.
- ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey, miedzy Warszawą a Wolą, Przez opisane Artykuły, do samego tylko Aktu Elekcyey należące, vchwalony y postanowiony. Roku Pańskiego, M. DC. XXXII. Dnia 27. Września, s. 18.
- ↑ Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, i.t.d. / ułożył i wydał Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski, Lwów 1845, s. 249.
- ↑ Porządek na seymie walnym elekcyey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego aktu elekcyey należące, vchwalony y postanowiony roku Pańskiego M.DC.XLVIII, dnia VI października, s. 20.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 158.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 173.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 185.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 416.
- ↑ Szemiot Wacław (zm. 1599) [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 48, s. 161.
- ↑ K. Niesiecki, Herbarz Polski, Lipsk 1845, t. 10, s. 110-111
- ↑ Henryk Lulewicz, Aleksander Ogiński, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXIII, 1978, s. 594-597.
- ↑ Henryk Lulewicz, Aleksander Ogiński z Kozielska h. własnego, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2018-01-25] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-08].
