Aleksander Potocki (1756–1812)
Pilawa | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | Józefa Petronela z Sułkowskich |
| Żona | Teresa Ludwika z Czapskich |
| Dzieci | Michał Aleksander Potocki |
| Odznaczenia | |
 .svg){kind=small} | |
Aleksander Potocki herbu Pilawa (ur. w 1756, zm. 10 maja 1812 w Koniecpolu) – hrabia, wolnomularz, minister policji Księstwa Warszawskiego.
Życiorys
Syn Ignacego Potockiego i Józefy Petroneli z Sułkowskich. W 1784 roku poseł województwa podolskiego. W 1790 roku był członkiem Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej województwa krakowskiego dla powiatów ksiąskiego i lelowskiego[1]. Towarzysz Kawalerii Narodowej, członek Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej[2]. Był komisarzem ze stanu rycerskiego w Komisji Policji Obojga Narodów w 1792 roku[3].
W latach 1793-1802 zaangażowany w sprawy likwidacji zbankrutowanych banków warszawskich. Przeciwnik konfederacji targowickiej. W 1794 przyłączył się do powstania kościuszkowskiego, zwolennik umiarkowanej orientacji, członek Sądu Najwyższego Kryminalnego Koronnego, który skazał przywódców konfederacji targowickiej. Od 1793 związany z masonerią. W okresie okupacji pruskiej działał w Warszawskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk i Eforacie Liceum Warszawskiego Samuela Lindego. 15 stycznia 1807 r. mianowany został dyrektorem policji w Komisji Rządzącej, zaś 5 października został ministrem policji Księstwa Warszawskiego. Członek Izby Edukacyjnej Księstwa Warszawskiego w 1808 roku[4].
W 1809 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[5]. 24 listopada 1811 został zmuszony do podania się do dymisji z tego stanowiska za krytykę polityki francuskiej. Mianowany w zamian został senatorem-wojewodą i otrzymał wysoką dożywotnią rentę. Od 14 lutego 1807 r. był także członkiem Izby Edukacyjnej, od 27 grudnia 1811 r. członkiem Dyrekcji Edukacyjnej. 22 marca 1810 został jednym z wysokich dostojników loży Wielkiego Wschodu Narodowego Księstwa Warszawskiego, później został wiceprezesem Towarzystwa Rolniczego.
21 marca 1809 został kawalerem Orderu Orła Białego.
21 września 1778 został mężem Teresy Ludwiki z Czapskich, córki wojewody malborskiego Michała Czapskiego, która wniosła mu dobra Koniecpol i Chrząstów z przyległościami. Miał syna Michała oraz córki: Joannę i Józefę[6].
Publikacje
Opublikował:
- Des dimes en general et particulierement en Pologne (Warszawa 1801),
- Rzecz o rolnictwie (Warszawa 1804),
- O płodozmianach (Warszawa 1805).
Przypisy
- ↑ Dziennik rządowo-ekonomiczno handlowy. Zaymuiący różne Wiadomości, Rządowe, Handlowe, Ekonomiczne, Fbryczne, Kontraktowe na Dobra, Summy, i Produkta.Zajmujący 3 miesiące kwiecień may czerwiec 1790. R.5. T. II., s. 378, mylnie zapisany jaki eks-podstoli krakowski.
- ↑ Adam Skałkowski, Towarzystwo przyjaciół konstytucji 3 maja, Kórnik, 1930, s. 77.
- ↑ Ciąg dalszy Kalendarzyka narodowego i obcego na rok ... 1792 czyli II część, z konstytycyami od roku 1788 dnia 6 października do roku 1791 dnia 23 grudnia przez daty oznaczonemi, [1792], s. 538.
- ↑ Kalendarzyk Polityczny, Chronologiczny i Historyczny na Rok Panski 1808. Z niektoremi dodatkami i Magistraturami kraiowemi, Warszawa, s. 84.
- ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa 2006 s. 217.
- ↑ Złota księga szlachty polskiej, rocznik XIV, Poznań 1892, s. 98.
Bibliografia
- Barbara Grochulska: Potocki Aleksander h. Pilawa (1756–1812). [W:] Polski Słownik Biograficzny. T. XXVII. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1983, s. 755–756.
Linki zewnętrzne
- Aleksander Potocki h. Pilawa (Złota) (ID: 3.598.287) na str. Sejmu Wielkiego.
- Przesilenie w ministerstwie policji Księstwa Warszawskiego
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie |
