Aleksander Semkowicz (senator)

Aleksander Semkowicz

Data i miejsce urodzenia	17 czerwca 1885 Tłuste
Data i miejsce śmierci	8 lipca 1954 Warszawa
Senator V kadencji (II RP)
Okres	od 1938 do 1939
Przynależność polityczna	OZN
Dyrektor Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie
Okres	od 1950 do 1954
Poprzednik	stanowisko utworzone
Następca	Leonard Podhorski-Okołów
Odznaczenia

Grób Aleksandra Semkowicza na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Aleksander Semkowicz (ur. 17 czerwca 1885 w Tłustem, zm. 8 lipca 1954 w Warszawie) – polski bibliograf i introligator, miłośnik literatury Adama Mickiewicza, senator w II Rzeczypospolitej. Inicjator powołania Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie^[1] i w latach 1950-1954 jego pierwszy dyrektor.

Życiorys

Osierocony w wieku sześciu lat, wychowywał się w sierocińcu we Lwowie. Po ukończeniu 3 klasy gimnazjum uczył się zawodu introligatora, a dzięki stypendium wyjechał na naukę do Świebodzina, Kilonii i Lipska^[2]. W 1909 roku ukończył Królewską Akademię Graficzną w Lipsku^[1]. W latach 1912–1917 był kierownikiem technicznym introligatorni Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie^[1].

W latach 1918–1919 walczył w wojnie polsko-ukraińskiej w szeregach Wojska Polskiego, a po zwolnieniu z armii założył we Lwowie własną firmę introligatorską we Lwowie. Z biegiem lat zaczął specjalizować się w konserwacji starodruków i gromadzić pamiątki związane z Adamem Mickiewiczem. W 1930 roku Semkowicz przeprowadził się z rodziną do nowo wybudowanego własnego domu nazwanego Domem pod Książką^[1]. W 1931 roku został wybrany na starszego Cechu Introligatorów we Lwowie.

Był członkiem OZN. W 1938 roku został wybrany senatorem V kadencji (1938–1939)^[3] z województwa lwowskiego, pracował w komisjach: gospodarczej, skarbowej i społecznej.

Po wybuchu II wojny światowej i włączeniu Lwowa do ZSRR utracił swój zakład, którego wyposażenie wywieziono w głąb ZSRS. W związku z utratą pracy zatrudnił się jako konserwator zabytkowych książek w Ossolineum. Podczas okupacji niemieckiej rodzina została eksmitowana, a Semkowicz utrzymywał ją z handlu kartoflami. W 1944 roku został zesłany do Donbasu, skąd wrócił pieszo^[1] po 9 miesiącach i osiadł w 1946 roku w Krakowie.

Po przeprowadzce do Krakowa Semkowicz kontynuował pracę starodrukami Mickiewicza. Wkrótce potem powierzono mu organizację w Warszawie wystawy z okazji 150-lecia urodzin Mickiewicza. W związku z nowym zadaniem przeprowadził się wraz z żoną do Warszawy. Był inicjatorem powołania Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie^[1] i od 1950 roku jego pierwszym dyrektorem.

Zmarł w 1954 roku Wdowa skatalogowała i przekazała na rzecz muzeum pozostały po nim prywatny księgozbiór związany z Mickiewiczem^[1].

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 133-6-22)^[4].

Odznaczenia i nagrody

• Srebrny Wawrzyn Akademicki (4 listopada 1937)^[5]
• Gwiazda Przemyśla
• Odznaka Honorowa „Orlęta”
• Order Białego Kruka
• wiele medali na wystawach rzemiosła artystycznego za dzieła introligatorskie^[6].

Życie prywatne

Był synem Antoniego i Ludmiły z domu Faranowskiej. Jego stryjem był Aleksander Semkowicz, a bratem stryjecznym Władysław Semkowicz.

Ożenił się 24 września 1912 roku z Heleną Heinke. Miał z nią 4 dzieci: Władysława, Jana, Stanisławę i (zmarłą w dzieciństwie) Helenę^[6][7].

Przypisy