Aleksander Szymański (1912–1944)

Aleksander Szymański

Bogdan

porucznik
Data i miejsce urodzenia	1912 Trzydnik
Data i miejsce śmierci	22 czerwca 1944 Górecko Kościelne
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Robotniczo-Chłopska Organizacja Bojowa Gwardia Ludowa Armia Ludowa
Jednostki	3 Batalion GL 1 Brygada AL im. Ziemi Lubelskiej
Stanowiska	dowódca kompanii partyzanckiej
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa Wojna obronna Bitwa na Porytowym Wzgórzu
Odznaczenia

Aleksander Szymański ps. „Bogdan” (ur. 1912 w Trzydniku, zm. 22 czerwca 1944 w rejonie Górecka Kościelnego) – oficer Gwardii Ludowej i Armii Ludowej.

Życiorys

Przed wojną działacz Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”. Jako podoficer walczył w wojnie obronnej 1939. Od października 1941 działacz RChOB. Od kwietnia 1942 organizował komórki PPR i placówki GL w rejonie Trzydnika.

Wiosną 1943 rozpoczął działalność partyzancką jako szef sztabu w oddziale partyzanckim por. Władysława Skrzypka ps. "Grzybowski". W sierpniu objął dowództwo nad 30-osobowym oddziałem zwiadowczym. We wrześniu wszedł w skład 3 Batalionu GL gdzie Szymański został zastępcą dowódcy a w grudniu dowódcą. W lutym 1944 awansowany na porucznika i mianowany dowódcą 2 batalionu 1 Brygady AL im. Ziemi Lubelskiej (wskutek zmian strukturalnych w maju "Bogdan" został dowódcą kompanii sztabowej brygady). Brał udział w bitwie z Niemcami w Puszczy Solskiej i lasach janowskich w czerwcu 1944 gdzie się wyróżnił.

22 czerwca w rejonie Górecka Kościelnego kompania sztabowa 1 Brygady AL została okrążona przez wojska niemieckie. W czasie walk śmiertelnie ranna została sanitariuszka Henryka Wysodzka ps. "Niusia", ukochana dowódcy por. Aleksandra Szymańskiego ps. "Bogdan". Dziewczyna zmarła na jego rękach. "Bogdan" w akcie rozpaczy dobył leżącej obok zabitego partyzanta rusznicy i zniszczył niemiecki samochód pancerny, sam jednak został ranny w brzuch. Rozkazał pozostałym podkomendnym przebicie się z okrążenia, sam ranny popełnił samobójstwo^[1].

W latach 1966–1986 imię Aleksandra Szymańskiego nosił Lubelski Pułk Obrony Terytorialnej^[2].

Odznaczenia

• Order Krzyża Grunwaldu III klasy - 1944; za osobistą odwagę oraz działalność wykazaną w walkach z Niemcami i reakcją (przedstawiony do odznaczenia w wydanym w czerwcu 1944 raporcie mjr Jana Wyderkowskiego ps. "Grab" do Dowództwa Głównego AL)^[3].

Awanse

• porucznik - luty 1944

Przypisy

Bibliografia

• Mała encyklopedia wojskowa t. 3, Warszawa 1971.
• Józef Bolesław Garas, Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942-1945, Warszawa 1971.