Aleksander Waszkowski
Aleksander Waszkowski (ur. w 1841 w Tarnogrodzie, zm. 17 lutego 1865 w Warszawie) – ostatni naczelnik Warszawy w powstaniu styczniowym.
Życiorys
Był członkiem Warszawskiej Organizacji Miejskiej. W lutym 1863 roku przeprowadził akcję przejęcia map sztabowych, a w czerwcu tego samego roku – Kasy Głównej Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu Królestwa Polskiego. Mianowany ostatnim powstańczym naczelnikiem Warszawy, funkcję tę pełnił od 10 grudnia 1863 roku do 19 grudnia 1864 roku, kiedy to został przypadkowo aresztowany na ulicy Elektoralnej. Miał świadomość braku możliwości odwrócenia upadku powstania, ale wydawaniem rozkazów i odezw starał się utrzymać wrażenie, że organizacja miejska jeszcze funkcjonuje. Nie miał stałego miejsca zamieszkania; nocował w zabudowaniach młyna na Solcu, dnie zaś spędzał na czytaniu gazet w kawiarniach. Świadomie nie decydował się na wyjazd poza miasto[1].
Więziony był w X pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Został stracony na jej stokach 17 lutego 1865 roku wraz z Emanuelem Szafarczykiem. Była to ostatnia w Warszawie publiczna egzekucja uczestników powstania[2].
Pamięć o Waszkowskim
.JPG)
Postaci Waszkowskiego poświęcone jest opowiadanie Władysława Terleckiego pt. Dwie głowy ptaka zamieszczone w wydanym w 1979 roku zbiorze opowiadań nawiązujących w tematyce do powstania styczniowego pt. Twarze 1863. Jego imię nosi ulica na warszawskiej Sadybie.
Przypisy
Bibliografia
- Stefan Król, Cytadela Warszawska, Książka i Wiedza, Warszawa 1978, s. 138.
- Praca zbiorowa pod redakcją Grażyny Kieniewiczowej i Aliny Sokołowskiej Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza Warszawa 1968 s. 184
- Waszkowski Aleksander, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2008-11-12].
- Waszkowski Aleksander, [w:. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-20)]. Encyklopedia WIEM]
- Waszkowski Aleksander, [w: Encyklopedia Internautica]
| Korpusy |
|
|---|---|
| Dywizje |
|
| Pułki |
|
| Partie powstańcze |
|
Media użyte na tej stronie
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tablica wmurowana w ścianę Cytadeli Warszawskiej tuż za szczątkami szubienicy, na której w okresie zaborów ginęli bojownicy o wyzwolenie narodowe i przemiany społeczne. Tablica upamiętnia ważnych przywódców i działaczy powstańczych straconych w Cytadeli: kapelana powstańczego Agrypina Konarskiego (stracony 12 czerwca 1863), członka Rządu Narodowego i naczelnika Warszawy - Józefa Piotrowskiego (stracony 21 listopada 1863), dowódcę oddziału powstańczego Józef a Jankowskiego (stracony 12 lutego 1864) oraz ostatniego powstańczego naczelnika Warszawy - Aleksandra Waszkowskiego (stracony 12 lutego 1865).