Aleksander Zawisza
 fot. Witold Pikiel, 1925-1939 | |
| Data i miejsce urodzenia | 12 grudnia 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 28 marca 1977 |
| Minister spraw zagranicznych na uchodźstwie | |
| Okres | od 8 sierpnia 1955 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Premier Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie | |
| Okres | od 25 czerwca 1965 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
   _-_Knight_BAR.png){kind=small}  | |
Aleksander Zawisza (ur. 12 grudnia 1896 w Poniewieżu, zm. 28 marca 1977 w Londynie) – polski prawnik, polityk, premier rządu RP na obczyźnie.
Życiorys
Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, a w 1916 Szkołę Artylerii w Piotrogrodzie, następnie służył w armii rosyjskiej, a od 11 listopada 1917 do lipca 1918 w I Korpusie Polskim. Po odzyskaniu niepodległości służył w wojsku polskim, w 1919 był adiutantem Ignacego Paderewskiego na Konferencji pokojowej w Paryżu. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 5 Dywizji Piechoty. Od 1922 pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, od kwietnia 1935 do czerwca 1940 pełnił funkcję radcy polskiej ambasady RP w Rzymie. Od listopada 1940 do maja 1941 był chargé d’affaires ad interim przy rządzie czechosłowackim na uchodźstwie. Jesienią 1942 mianowany Konsulem Generalnym RP w Lusace (do 1 stycznia 1943), następnie pełnił tę samą funkcję w Salisbury (styczeń 1943-luty 1944) i Nairobi (kwiecień 1944-lipiec 1945).
Po II wojnie światowej pozostał na emigracji, czynnie uczestniczył w polskim życiu politycznym. Od 1953 do 1963 był ministrem spraw zagranicznych rządu RP na obczyźnie, w gabinetach Hugona Hankego i Antoniego Pająka. 21 sierpnia 1959 został przez Augusta Zaleskiego wyznaczony następcą Prezydenta RP zgodnie z art. 24 Konstytucji kwietniowej[1] (wskazanie cofnięto w 1971). Od czerwca 1965 do czerwca 1970 był premierem rządu RP na uchodźstwie, równocześnie kierując ministerstwem spraw zagranicznych, a od kwietnia do czerwca 1970 także ministerstwem sprawiedliwości. Od 1949 do 1970 był także członkiem Rady Narodowej RP (od 1953 pod nazwą Rada RP).
Syn Celiny Łappa h. Lubicz i Antoniego Zawisza. Około roku 1920 poślubił Grażynę Dzieślewską (1904-1990), córkę prof. Romana Dzieślewskiego, z którą miał troje dzieci: Janusza, Aleksandra i Marię.
Zmarł 28 marca 1977. Pochowany na cmentarzu wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera F II, rząd 6, miejsce 11)[2].
Odznaczenia
Odznaczony fińskim Krzyżem Kawalerskim Orderu Białej Róży (1931), szwedzkim Krzyżem Kawalerskim Orderu Gwiazdy Polarnej (1931)[3], włoskim Krzyżem Komandorskim Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (1937)[4], Złotym Krzyżem Zasługi (1938)[5] i Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (1967)[6].
Przypisy
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o wyznaczeniu następcy Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 1, nr 5 z 3 września 1959.
- ↑ https://mapa.um.warszawa.pl/mapaApp1/mapa?service=cmentarze
- ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 12, s. 201, 1931.
- ↑ Zezwolenia na przyjęcie odznaczeń cudzoziemskich. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 82, 1937.
- ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 17, 1938.
- ↑ 1 stycznia 1967 „za wybitne zasługi położone dla Rzeczypospolitej” Dz.U.R.P. z 1967 r. Nr 1. s. 4.
Bibliografia
- Słownik Biograficzny Polskiej Służby Zagranicznej 1918-1945. Tom IV, Wyd. Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Warszawa 2007
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
Media użyte na tej stronie
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Bareteka Kawalera Królewskiego Orderu Gwiazdy Polarnej (1748-1975)
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY 3.0
nsatrino della medaglia di commendatore dell'Ordine dei SS Maurizio e Lazzaro del Regno d'Italia.