Aleksander z Aleksandrii

Święty
Aleksander z Aleksandrii
biskup
Ilustracja
Św. Aleksander z Aleksandrii - fresk w monasterze Veljusa w Macedonii.
Data i miejsce urodzenia

ok. 250
płn. Egipt

Data i miejsce śmierci

ok. 326328
Aleksandria

Czczony przez

Kościół katolicki
Cerkiew prawosławną

Wspomnienie

26 lutego (kat.)

Aleksander z Aleksandrii, cs. Swiatitiel Aleksandr, archijepiskop Aleksandrijskij (ur. ok. 250 w płn. Egipcie, zm. ok. 326 w Aleksandrii) – w latach 313–326[1] biskup Aleksandrii, następca Achillasa, zdecydowany obrońca nauki Kościoła o Chrystusie wobec poglądów Ariusza, święty Kościoła katolickiego, prawosławnego, czczony przez Syryjski i Koptyjski Kościół Ortodoksyjny.

Życiorys

Od pierwszych lat swojej młodości Aleksander poświęcił się służbie Kościołowi. Zajmował wśród kleru aleksandryjskiego wybitne miejsce, a po śmierci bp Achillasa (313) został wybrany jego następcą. Zasługą św. Aleksandra było to, że jako pierwszy rozpoznał błędy Ariusza i z całą stanowczością je zwalczał. Kiedy Ariusz zaczął publicznie głosić swoją błędną naukę, że Jezus nie jest Synem Bożym naturalnym, ale tylko z adopcji, Aleksander zwołał w Aleksandrii synod (320), na którym nauka Ariusza została potępiona, a sam Ariusz został wykluczony ze społeczności kościelnej[2]. Naukę tę potępił również pierwszy sobór powszechny w Nicei w r. 325, w którego obradach Aleksander brał udział. Na tym soborze w imieniu św. Aleksandra przemawiał diakon Kościoła aleksandryjskiego, św. Atanazy, wykazując błędy Ariusza, które zostały potępione.

Aleksander, prawdopodobnie pierwszy, w oficjalnym dokumencie kościelnym (list okólny do biskupów) zastosował do Maryi z Nazaretu określenie Theotokos[2].

Św. Aleksander wyróżnił się także jako administrator i duszpasterz. Wystawił w Aleksandrii największy kościół ku czci św. Teonasa (zm. 300)[3]. Zwołał synod biskupów Egiptu i Libii (320). Zostawił także 70 listów do różnych hierarchów, które stanowią cenne źródło dokumentalne. Wśród nich jest list do cesarza Konstantyna I Wielkiego z prośbą o inicjatywę zwołania soboru powszechnego, co się też stało (325).

Aleksander zmarł w lutym 326 lub 328 r., jednak według Martyrologium Rzymskiego sprzed II soboru watykańskiego 17 lub 18 kwietnia[4][5].

Kult

Kult św. Aleksandra ma charakter powszechny, chociaż jego osoba uległa pewnemu zapomnieniu.

Dzień obchodów

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 26 lutego (dawn. 17 kwietnia)[6].

Kościoły wschodnie z uwagi na liturgię według kalendarza juliańskiego, wspominają św. Aleksandra:

Ikonografia

W ikonografii św. Aleksander przedstawiany jest w sposób typowy dla świętych biskupów. Sztuka zachodnia wyobraża go z rylcem w dłoni.

Zobacz też

Uwagi

Przypisy

  1. Cronologia del Patriarcato di Alessandria – biskupi Aleksandrii do 538 wł. 
  2. a b Aleksander, św.; w Encyklopedia Katolicka, T. 1: A i Ω - Baptyści. - 1973. - ISBN 83-86668-01-6
  3. Teonas, biskup Aleksandrii na DEON.pl (SJ i Wydawnictwo WAM)
  4. według Alexander von Alexandrien w: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (niem.)
  5. a b Aleksander, biskup Aleksandrii na DEON.pl
  6. Saint Alexander of Alexandria - Saints.SQPN.com ang. 
  7. Alexander von Alexandria - Ökumenisches Heiligenlexikon niem. 
  8. Kalender 17. April (Koptisch) w: niem. Heiligenlexikon

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Veljusa Monastery St. Alexander of Alexandria.jpg
Autor:
NieznanyUnknown author
, Licencja: FAL
Icon of the Pope Alexander of Alexandria in Veljusa Monastery