Aleksander z Bergamo

Święty
Aleksander z Bergamo

męczennik
Św. Aleksander
Data urodzenia	III wiek
Data i miejsce śmierci	26 sierpnia 303 Bergamo
Czczony przez	Kościół katolicki
Wspomnienie	26 sierpnia
Patron	Bergamo, Cervignano d’Adda, Besozzo

Aleksander z Bergamo (zm. 26 sierpnia 303^[1]) – rzymski żołnierz legendarnej Legii Tebańskiej, męczennik, święty Kościoła katolickiego.

Życiorys Aleksandra jest niejasny i słabo udokumentowany^[2]. Akta dotyczące jego męczeństwa pochodzą z czasów późniejszych o pięć wieków. Jeszcze bardziej niepewna jest jego przynależność do legionu tebańskiego, gdyż jest to legion, o którym mówi jedynie hagiografia chrześcijańska, natomiast inne źródła o nim milczą.

Żywot

Jak mówią akta jego męczeństwa, datowane na VIII wiek, był chorążym legendarnego, rzymskiego Legionu Tebańskiego, złożonego z żołnierzy pochodzących z Tebaidy w Egipcie, dowodzonego przez św. Maurycego. Według tradycji centuria, której dowódcą był Aleksander, ok. 301 została przeniesiona z Mezopotamii na zachód, najpierw do Kolonii, potem do Brindisi, a następnie do Afryki. Podczas długiej podróży legionu cesarz Maksymian zaczął prześladowania chrześcijan. Wielu żołnierzy odmówiło jednak wykonania rozkazów, za co zostali ukarani poprzez zdziesiątkowanie. Miało ono miejsce w Agaunum (dzisiejsze Saint-Maurice w Szwajcarii). Wraz z nielicznymi ocalałymi z masakry był Aleksander, który schronił się w Italii, ale został aresztowany w Mediolanie, w miejscu, gdzie dziś znajduje się kościół Sant’Alessandro w Zebedii, na placu św. Aleksandra. Aresztowany Aleksander odmówił wyparcia się wiary chrześcijańskiej. Został wtrącony do więzienia, ale zdołał z niego zbiec przy pomocy Fidelisa z Como oraz biskupa Maternusa. Przekaz tradycji mówi, że podczas podróży do Como dokonał cudu wskrzeszenia zmarłego.

Został ponownie rozpoznany, aresztowany i zaprowadzony przed oblicze cesarza Maksymiana. Wobec władcy obalił ołtarz przeznaczony do składania ofiar bogom pogańskim. Cesarz skazał go na śmierć przez ścięcie, ale, jak podaje tradycja, żaden z katów nie był w stanie wykonać wyroku. Aleksander został więc ponownie wtrącony do więzienia, aby umarł z głodu i wycieńczenia, ale znów udało mu się zbiec.

Uciekając, przebył rzekę Adda suchą nogą i ukrył się w lesie w okolicach Bergamo, niedaleko Ponte della Morla, u miejscowego patrycjusza imieniem Krotacjusz. W Bergamo rozpoczął dzieło nawracania na chrześcijaństwo mieszkańców miasta. Wśród nawróconych byli między innymi późniejsi męczennicy Firmus i Rustyk, krewni Krotacjusza. Wkrótce jednak został odnaleziony przez żołnierzy rzymskich i zamknięty w więzieniu, a następnie skazany na karę śmierci przez ścięcie. Wyrok został wykonany w Bergamo (26 sierpnia 303) w miejscu, gdzie obecnie wznosi się kościół św. Aleksandra.

• 

  E. Salmeggia, Męczeństwo św. Aleksandra.

• 

  Kolumna wskazująca miejsce męczeńskiej śmierci, naprzeciwko kościoła św. Aleksandra, w Bergamo.

Staraniem pobożnej kobiety imieniem Grata ciało męczennika zostało wykradzione i przeniesione na teren jej posiadłości, gdzie zostało pochowane. Na tym miejscu wzniesiona została później bazylika św. Aleksandra, zburzona podczas budowy murów miejskich.

Kult

Św. Aleksander jest patronem Bergamo, Cervignano d’Adda i Besozzo.

Jego wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 26 sierpnia.

Zobacz też

• kult świętych
• męczennicy wczesnochrześcijańscy
• modlitwa za wstawiennictwem świętego

Przypisy

Bibliografia

• Denis Van Bercham, The Martyrdom of the Theban Legion, Basilea 1956.
• David Woods, The Origin of the Legend of Maurice and the Theban Legion, „Journal of Ecclesiastical History” 45 (1994) ss. 385-95.
• MaurizioM. Misinato MaurizioM., Sant' Alessandro di Bergamo Martire, Santi e Beati  (wł.).