Aleksander z Saksonii-Gessaphe

Aleksander z Saksonii-Gessaphe

margrabia Miśni, książę Saksonii
Pretendent do tronu Saksonii
Okres	od 23 lipca 2012
Poprzednik	Maria Emanuel Wettyn
Dane biograficzne
Dynastia	Wettynowie
Data i miejsce urodzenia	12 lutego 1953 Monachium
Ojciec	Robert de Afif
Matka	Maria Anna Wettyn
Żona	Gizela Wittelsbach
Dzieci	Jerzy Filip Maurycy Gabriel Paweł Klemens Maria Teresa
Odznaczenia

Aleksander z Saksonii-Gessaphe, oficj. Alexander Prinz von Sachsen Herzog zu Sachsen (ur. 12 lutego 1953 w Monachium) – książę sasko-gessapski, pretendent do tronu Saksonii używający tytułów margrabiego Miśni i księcia Saksonii, przedsiębiorca.

Najstarszy syn księżniczki saksońskiej Marii Anny z albertyńskiej linii dynastii Wettynów (1929–2012) oraz doktora prawa Roberta de Afif (1916–1978) – katolickiego szlachcica o libańsko-meksykańskich korzeniach. Siostrzeniec i jednocześnie adoptowany syn ostatniego, niekwestionowanego przywódcy saksońskiej rodziny królewskiej, księcia Marii Emanuela Wettyna (1926–2012), od którego otrzymał prawo używania tytułu: Prinz von Sachsen-Gessaphe.

Od 1987 roku żonaty z księżniczką bawarską Gizelą z dynastii Wittelsbachów (ur. 10 września 1964 w Leutstetten), z którą posiada czworo dzieci:

• Jerzy Filip Antoni (ur. 1988),
• Maurycy Gabriel Robert (ur. 1989),
• Paweł Klemens Bernard (ur. 1993),
• Maria Teresa Anna (ur. 1999)^[1].

Pochodzenie i rodzina

Jak utrzymywała matka księcia Aleksandra, Maria Anna, jej mąż Robert de Afif pochodził ze starego rodu książęcego z terytorium dzisiejszego Libanu, należącego do maronitów, a wywodzącego się ze schrystianizowanej dynastii szejków z Bkassine, potomków emira Kasarwanu (obszar leżący na pograniczu dawnego Królestwa Jerozolimskiego i Hrabstwa Trypolisu); ojciec Roberta de Afif (mieszkający całe życie w Bejrucie) był członkiem Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego oraz księciem Gessaphe^[2], który to tytuł był uznawany przez saksońską rodzinę królewską, co znalazło swój wyraz na umowie o dziedziczenie z 1997 roku^[3].

Książę Aleksander wychowywał się w Meksyku. Po śmierci swojego ojca przejął prowadzenie rodzinnej firmy z branży logistycznej. Posługuje się biegle językami: hiszpańskim, niemieckim, angielskim i francuskim, a komunikatywnie włoskim^[4]. Ma dwóch młodszych braci:

• Fryderyk Wilhelm (ur. 1955) – architekt i dekorator wnętrz, kolekcjoner dzieł sztuki,
• Karol August (ur. 1958) – profesor prawa Uniwersytetu w Hagen.

Siostra Roberta de Afif, Aleksandra Afif (1919–1996), była żoną księcia Karola Antoniego Hohenzollerna (1922–1993) z katolickiej linii dynastii Hohenzollernów, panującej niegdyś w księstwie Hohenzollern-Sigmaringen^[5]. Z kolei inna siostra, Maria Teresa Afif (ur. 1926), weszła do francuskiej rodziny baronów de Damas^[6].

Do przodków księcia Aleksandra ze strony matki należą między innymi:

• królowie polscy i wielcy książęta litewscy August II Mocny i August III Sas w linii prostej,
• król polski i wielki książę litewski Stanisław Leszczyński przez Karolinę Burbon-Parmeńską jako żonę księcia Maksymiliana Wettyna,
• król polski i wielki książę litewski Jan III Sobieski przez Marię Antoninę Wittelsbach jako żonę księcia-elektora Fryderyka Krystiana Wettyna,
• królowie polscy i wielcy książęta litewscy Władysław II Jagiełło i Kazimierz IV Jagiellończyk przez Marię Józefę Habsburg jako żonę króla Augusta III Sasa,
• książę polski Mieszko I oraz królowie polscy Bolesław I Chrobry i Kazimierz III Wielki przez Elżbietę Rakuszankę jako żonę króla Kazimierza IV Jagiellończyka.^[7].

Prawo do tronu

Wraz z likwidacją Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego i przyjęciem przez księcia-elektora Saksonii tytułu królewskiego (króla Saksonii) na nowo zostały ustalone zasady dziedziczenia saskiego tronu, które – utrwalając dotychczasową praktykę oraz uwzględniając normy prawa zwyczajowego, funkcjonującego w feudalnej (średniowiecznej i nowożytnej) Europie – ostatnio były zawarte w art. 6 i 7 Konstytucji Królestwa Saksonii z 1831 roku oraz opartej na niej Ustawie Domu Królewsko-Saksońskiego z dnia 30 grudnia 1837 roku, nowelizowanej trzykrotnie w latach 1879, 1888 i 1900. Zasady te opierały się na tradycyjnej normie dziedziczenia korony królewskiej w linii męskiej (w porządku primogenitury), a ponadto – na trzech fundamentach: 1) wymogu zawierania małżeństw równoprawnych – za zgodą głowy rodziny królewskiej; 2) możliwości zawarcia przez członków rodziny królewskiej układu o przeżycie (umowy o dziedziczenie); 3) dopuszczalności dziedziczenia praw do tronu przez kobiety (linię żeńską) w razie braku księcia uprawnionego do następstwa z tytułu pokrewieństwa lub układu o przeżycie^[8].

W związku z faktem, iż zarówno książę Maria Emanuel, jak i inni Wettynowie (linii albertyńskiej) z jego pokolenia nie mieli dzieci lub w przypadku jednego z nich, który wprawdzie miał syna (Rüdigera Saskiego), jednakże nie posiadającego prawa do tronu – w myśl zasad obowiązujących w rodzinie królewskiej – z uwagi na pochodzenie z morganatycznego małżeństwa, członkowie saskiego domu panującego już od lat 80. XX wieku rozważali możliwość wyznaczenia spadkobiercy dynastii w drodze układu o przeżycie (umowy o dziedziczenie). Początkowo pod uwagę był brany jedyny syn najmłodszej siostry Marii Emanuela, Matyldy Marii księżnej Saksonii-Coburga-Gothy, tj. książę Jan Albert, a więc Wettyn (linii ernestyńskiej). Ówczesny kandydat na dziedzica praw do saskiej korony królewskiej zmarł jednak w 1987 roku, w wieku 17 lat, na skutek nieszczęśliwego wypadku^[9]. To tragiczne wydarzenie sprawiło, że książę Maria Emanuel zwrócił uwagę na najstarszego syna swojej drugiej siostry, Marii Anny księżnej Saksonii-Gessaphe, który wprawdzie nie pochodził „po mieczu” z rodu Wettynów, na korzyść którego zaczęło jednak przemawiać zawarcie udanego małżeństwa z Gizelą Wittelsbach (urodzoną jako księżniczka bawarska z dynastii Wittelsbachów), które zaowocowało narodzinami trzech synów i córki.

Margrabia Miśni (tradycyjny tytuł głowy saksońskiej rodziny królewskiej) zaproponował księcia Aleksandra na swojego następcę oraz spadkobiercę rodu. W tym celu przygotował specjalny dokument, który dnia 14 maja 1997 roku podpisali: jego żona Anastazja z Anhaltu (urodzona jako księżniczka anhalcka z dynastii askańskiej), brat Albert Józef wraz z morganatyczną żoną Elmirą, siostry: Maria Józefa, Maria Anna oraz Matylda Maria, kuzyn Dedo w imieniu własnym oraz w imieniu swojego brata Gero, a także ich macochy Wirginii (morganatycznej żony Ernesta Henryka), oraz wdowa po Timo (trzecim kuzynie), Erina (również żona morganatyczna)^[10]. Dwa lata później, dnia 1 lipca 1999 roku Maria Emanuel adoptował księcia Aleksandra, co odbyło się za zgodą władz świeckich, jak i duchownych, w tym za zgodą papieża Jana Pawła II. Od tego czasu książę Aleksander zaczął uczestniczyć wraz z wujem w rodzinnych uroczystościach, a od 2003 roku rozpoczął również publiczną działalność na rzecz kraju związkowego Saksonia, promując go na świecie w celu ściągnięcia zagranicznych inwestorów oraz doradzając premierowi Georgowi Milbradtowi.

Pomimo wcześniejszej (formalnej) zgody, latem 2002 roku trzech sygnatariuszy, tj. książęta Dedo, Gero i Albert Józef, miało oświadczyć, że „tymczasowo odwołują” zawarte porozumienie^[11]. Ten ostatni, zmieniając zdanie, stanął na stanowisku, że następstwo po Marii Emanuelu powinno przysługiwać, zgodnie z prawem salickim (uchylonym wszakże przez Konstytucję Królestwa Saksonii z 1831 roku), wszystkim męskim przedstawicielom dynastii Wettynów bez względu na zawierane małżeństwa^[12]. Po śmierci starszego brata w lipcu 2012 roku ogłosił się głową saksońskiej rodziny królewskiej. To samo – na podstawie postanowień umowy z 1997 roku – uczynił książę Aleksander, co o mało nie skończyło się awanturą na pogrzebie zmarłego^[13]. Po śmierci Alberta Józefa w październiku 2012 roku Rüdiger Saski, ogłaszając się nowym zwierzchnikiem dynastii Wettynów, stwierdził: Nie zaakceptujemy księcia Aleksandra jako głowy domu, kontynuując tym samym rodzinny spór^[14]. Aleksander z Saksonii-Gessaphe nie jest jedyną osobą zgłaszającą pretensje do królewskiej korony Saksonii, jednak wydaje się, że spór został ostatecznie rozstrzygnięty właśnie na jego korzyść w 2015 roku przez papieża Franciszka, który uznał jego prawo na podstawie dotychczasowych zasad dziedziczenia tronu. Ponadto książę Aleksander jest uznawany za głowę saksońskiej rodziny królewskiej przez rząd Saksonii, kraju związkowego Republiki Federalnej Niemiec^[15].

Aktywność

Aleksander z Saksonii-Gessaphe jest założycielem oraz Prezesem Towarzystwa Przyjaciół Zielonego Sklepienia, którego celem jest nabywanie dzieł sztuki dla Zielonego Sklepienia w Dreźnie^[16].

W 2011 roku wraz z małżonką, księżną Gizelą, reprezentował saksońską rodzinę królewską podczas uroczystości związanych ze ślubem księcia Jerzego Fryderyka Hohenzollerna, będącego głową pruskiej rodziny królewskiej i pretendentem do niemieckiego tronu cesarskiego^[17].

W 2012 roku został odznaczony Orderem Złotego Runa przez Karola Tomasza Habsburga-Lotaryńskiego, będącego głową austriacko-węgierskiej rodziny cesarsko-królewskiej. Ponadto został odznaczony:

• Wielkim Krzyżem z łańcuchem Orderu Świętego Huberta przez Franciszka Wittelsbacha jako głowę bawarskiej rodziny królewskiej;
• Wielkim Krzyżem Orderu Parfaite Amitié przez Alberta Thurn und Taxis jako głowę rodziny książęcej Thurn und Taxis;
• Wielką Wstęgą Orderu Orła Gruzji przez Dawida Bagration-Mukhrani jako głowę gruzińskiej rodziny królewskiej^[18].

Aleksander z Saksonii-Gessaphe wraz z małżonką, księżną Gizelą oraz dziećmi, a także przybraną matką, księżną-wdową Anastazją, 28 maja 2015 roku spotkał się z papieżem Franciszkiem na prywatnej audiencji w Watykanie^[19]. Książę z małżonką wziął udział 22 lipca 2017 roku w uroczystej gali z okazji 80. urodzin księcia Maxa Emanuela Wittelsbacha, która odbyła się w Pałacu Nymphenburg w Monachium i na której, oprócz bawarskiej rodziny królewskiej, pojawili się król Karol XVI Gustaw ze Szwecji z małżonką Sylwią oraz książę Duarte Pio Bragança z Portugalii z małżonką Isabel de Herédia^[20].

Z okazji 65. urodzin księcia Aleksandra z Saksonii-Gessaphe 12 lutego 2018 roku została odprawiona uroczysta msza w dawnym Kościele Dworskim w Dreźnie, a także odbyły się prywatne uroczystości, w których wzięli udział członkowie saksońskiej rodziny królewskiej, członkowie najbliższej rodziny księżnej Gizeli z bawarskich Wittelsbachów oraz inni goście jak wuj jubilata – arcyksiążę Michał Habsburg-Lotaryński, będący ambasadorem Zakonu Maltańskiego na Węgrzech, czy kuzynka – księżniczka Irena z Meklemburgów. Urodziny stały się okazją do zbiórki środków pieniężnych na odbudowę zniszczeń w meksykańskich regionach Oaxaca i Chiapas po trzęsieniu ziemi z września 2017 roku. Efektem akcji, przeprowadzonej przez jezuitów w Niemczech, było zebranie 15 000 euro, która to kwota została przekazana do misji zakonu w Meksyku. W uroczystościach wziął udział także członek Związku Szlachty Polskiej, który przekazał księciu najlepsze życzenia od polskiej szlachty^[21].

20 sierpnia 2018 roku książę z małżonką uczestniczył w prezentacji zrekonstruowanego parkietu w sali królewskiej zamku myśliwskiego Hubertusburg w Wermsdorf koło Oschatz, którego ozdobą jest replika orderu św. Henryka, będącego obecnie orderem domowym saksońskiej rodziny królewskiej^[22].

29 sierpnia 2018 roku w regionalnej telewizji tyrolskiej OTV.at ukazał się wywiad z Aleksandrem z Saksonii-Gessaphe, którego udzielił (występując w Orderze Złotego Runa) przy okazji pogrzebu swojej ostatniej ciotki, księżniczki Marii Józefy, a także w którym wspominał o historii dynastii Wettynów i królewskiej kaplicy Brennbichl(niem.)^[23].

11 października 2018 roku Aleksander z Saksonii-Gessaphe wraz z małżonką, księżną Gizelą, wzięli udział jako goście honorowi w finisażu wystawy pt. Elektorzy Saksonii – Wielcy Książęta Litewscy, prezentującej pamiątki z czasów unii polsko-litewsko-saskiej, mającej miejsce w Zamku Wielkoksiążęcym w Wilnie^[24], natomiast w dniach 19–20 października 2018 roku książę i księżna Saksonii wraz z najmłodszym synem Klemensem wzięli udział w dwudniowych uroczystościach z okazji 100-lecia zakończenia I wojny światowej, jak również 205 rocznicy bitwy pod Lipskiem (znanej lepiej jako Bitwa Narodów), które odbyły się pod patronatem premiera Saksonii (Michael Kretschmer) i ambasador Francji w Niemczech (Anne-Marie Descotes), a także w których wzięli udział m.in. arcyks. austriacki Paweł Jerzy Habsburg-Lothringen (młodszy syn arcyks. Otto, wnuk ces. Karola) oraz ks. pruski Franciszek Fryderyk Hohenzollern (młodszy brat ks. Franciszka Wilhelma Hohenzollerna – byłego męża wielkiej księżnej rosyjskiej Marii Romanow)^[25].

2 lipca 2022 roku książę z małżonką reprezentowali Saksonię na pogrzebie szefa Domu Wirtemberskiego Karola Wirtemberga^[26].

Odznaczenia

• Wielki Mistrz Orderu Korony Rucianej,
• Wielki Mistrz Orderu Świętego Henryka^[27],
• Wielki Mistrz Orderu Zasługi Cywilnej,
• Wielki Mistrz Orderu Albrechta,
• Wielki Mistrz Orderu Sydonii,
• Wielki Mistrz Orderu Marii Anny,
• Kawaler Orderu Złotego Runa,
• Kawaler Orderu Świętego Huberta,
• Kawaler Orderu Parfaite Amitié,
• Kawaler Orderu Orła Gruzji.

Przodkowie

Powiązania dynastyczne z innymi pretendentami do tronu

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Relacja video z audiencji w Watykanie (ang.)
• Relacja video z audiencji w Watykanie (niem.)
• Relacja video z audiencji w Watykanie (hiszp.)