Aleksandr Bortnikow

Aleksandr Bortnikow
Ilustracja
Aleksandr Bortnikow (2020)
Data i miejsce urodzenia

15 listopada 1951
Mołotow

Dyrektor Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej
Okres

od 12 maja 2008

Poprzednik

Nikołaj Patruszew

Stały członek Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej
Okres

od 25 maja 2008

Odznaczenia
Order św. Jerzego IV klasy (Federacja Rosyjska) Order „Za zasługi dla Ojczyzny” I klasy Order „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy Order „Za zasługi dla Ojczyzny” III klasy Order „Za zasługi dla Ojczyzny” IV klasy Order Aleksandra Newskiego (Federacja Rosyjska) Order „Za zasługi wojskowe” Order Honoru Order Przyjaźni

Aleksandr Wasiljewicz Bortnikow (ros. Алекса́ндр Васи́льевич Бо́ртников; ur. 15 listopada 1951 w Mołotowie) – rosyjski polityk, oficer służb specjalnych i działacz państwowy. Od 2008 dyrektor Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej oraz stały członek Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej[1]. Posiada stopień generała armii. Objęty sankcjami w związku z usiłowaniem otrucia opozycjonisty Aleksieja Nawalnego.

Życiorys

W 1966 wstąpił w szeregi Komsomołu. W 1973 ukończył Leningradzki Instytut Inżynierów Kolejnictwa. Krótko pracował w wyuczonej specjalności w Gatczynie.

W 1975 został absolwentem Wyższej Szkoły KGB ZSRR im. Feliksa Dzierżyńskiego i rozpoczął pracę w radzieckich organach bezpieczeństwa[2]. Od 1975 do 1991 był członkiem Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego.

Od 2003 był szefem UFSB miasta Petersburg i obwodu leningradzkiego, od 2004 zastępcą dyrektora – przewodniczącym Departamentu Bezpieczeństwa Ekonomicznego FSB, a od lipca 2004 – dyrektorem Służby Bezpieczeństwa Ekonomicznego FSB. 12 maja 2008 został dyrektorem Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. W tym samym roku został też stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej.

W 2014, w związku z konfliktem na wschodzie Ukrainy, Unia Europejska i Kanada wprowadziły przeciwko Bortnikowowi sankcje[3]. Nie znalazł się on jednak na amerykańskiej liście sankcji, obejmującej urzędników, deputowanych i biznesmenów bliskich prezydentowi Władimirowi Putinowi[4]. W lutym 2015, na zaproszenie strony amerykańskiej, Aleksandr Bortnikow wziął udział w szczycie w Waszyngtonie, poświęconemu zwalczaniu ekstremizmu[5].

W dniach 27–28 stycznia 2018, wraz z generałem Igorem Korobowem i Siergiejem Naryszkinem, ponownie odwiedził Stany Zjednoczone. Spotkał się wówczas z Mikiem Pompeo, dyrektorem Centralnej Agencji Wywiadowczej. Szefowie rosyjskich i amerykańskich służb specjalnych omówili głównie kwestię działań bojowników Państwa Islamskiego w Syrii[6].

Bortnikow witający się z prezydentem Władimirem Putinem w 2019

15 października 2020 Unia Europejska i Wielka Brytania nałożyły sankcje na osobę Aleksandra Bortnikowa, w związku z otruciem opozycyjnego polityka Aleksieja Nawalnego. Osobom objętym tego typu działaniami nie wolno wjeżdżać do krajów UE, korzystać z tranzytu przez te kraje, ich majątek i fundusze w UE są zamrożone, obowiązuje zakaz udzielania im jakiejkolwiek pomocy ekonomicznej ze strony obywateli unijnych[7][8]. W 2022, po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, sankcjami objęty został również jego syn, Denis Aleksandrowicz Bortnikow[9].

Krytyka

W grudniu 2017 grupa ponad 30 naukowców i profesorów związanych z Rosyjską Akademią Nauk, w liście otwartym opublikowanym przez „Kommiersant”, skrytykowała Aleksandra Bortnikowa za wywiad udzielony przez niego i opublikowany w dzienniku „Rossijskaja Gazieta”, z okazji 100-lecia powstania Czeka, w której szef FSB, zdaniem naukowców, uzasadnia represje stalinowskie[10][11][12]. Historyk Nikita Pietrow nazwał wywiad Bortnikowa nihilizmem prawnym[13].

Ordery, odznaczenia i nagrody

Majątek

W 2015 w swoim oświadczeniu majątkowym zadeklarował posiadanie dochodów w wysokości 11,5 miliona rubli[16].

Przypisy

  1. Руководство :: Федеральная Служба Безопасности, www.fsb.ru [dostęp 2021-01-28].
  2. Бортников, Александр, lenta.ru [dostęp 2020-06-22].
  3. ЕС включил в санкционный список Бортникова и Кадырова, Forbes.ru, 26 lipca 2014 [dostęp 2020-06-22] (ang.).
  4. Санкционные списки против российских граждан и компаний, РИА Новости, 2014 [dostęp 2020-06-22] (ros.).
  5. Директор ФСБ РФ примет участие в Вашингтоне в саммите по противодействию насильственному экстремизму. Новости. Первый канал. [dostęp 2020-06-22].
  6. Сергей Горяшко, Гордон Коррера, Директор ЦРУ раскрыл тему тайной встречи с главами российских разведок, „BBC News Русская служба”, 1 lutego 2018 [dostęp 2020-06-22] (ros.).
  7. ЕС и Британия ввели санкции против Кириенко и Бортникова за отравление Навального, „BBC News Русская служба” [dostęp 2021-01-28] (ros.).
  8. Council Implementing Regulation (EU) 2020/1480 of 14 October 2020 implementing Regulation (EU) 2018/1542 concerning restrictive measures against the proliferation and use of chemical weapons, „{{{czasopismo}}}” (32020R1480), 15 października 2020 [dostęp 2021-01-28] (ang.).
  9. Zachód wymierzył w oligarchów Kremla. Oto nazwiska z "czarnej listy". money.pl, 2022-03-12. [dostęp 2022-03-12].
  10. Александр Бортников: ФСБ России свободна от политического влияния, Российская газета [dostęp 2020-06-22] (ros.).
  11. Академики РАН обвинили главу ФСБ в оправдании сталинских репрессий, РБК [dostęp 2020-06-22] (ros.).
  12. «Как человек, рожденный в 1937 году, я хочу предупредить», „Коммерсантъ” [dostęp 2020-06-22].
  13. «Попытка создать красивую историю госбезопасности провалилась», Новая газета - Novayagazeta.ru [dostęp 2020-06-22] (ros.).
  14. Церемония представления Президенту высших офицеров и прокуроров. [dostęp 2020-06-21].
  15. Распоряжение Правительства Российской Федерации от 15 ноября 2006 г. № 1564-р
  16. Сведения о доходах, расходах, об имуществе и обязательствах имущественного характера :: Федеральная Служба Безопасности, www.fsb.ru [dostęp 2020-06-22].

Media użyte na tej stronie

Order of War Merit ribbon.png
Ribbon bar Order of War Merit
FSB Emblem.png
PNG of vector image created based off official emblem on service's website. SVG could not be uploaded due to conversion issues from CDR format.
Dmitry Medvedev 27 March 2009-2.jpg
(c) Kremlin.ru, CC BY 4.0
GORKI, MOSCOW REGION. With Director of the Federal Security Service Alexander Bortnikov.
Orden for Service IV.png
Ribbon bar of Order of Merit Before the Fatherland 4st
Бортников 2020.jpg
Autor: http://www.kremlin.ru, Licencja: CC BY-SA 4.0
Директор Федеральной службы безопасности Александр Бортников.
Order of Alexander Nevsky 2010 ribbon.svg
Ribbon bar: Order of Alexander Nevsky. Russian Federation. 2010.
Orden of Honour.png
Ribbon bar of Order of Honor
Vladimir Putin with military people (2019-04-11) 09.jpg
(c) Kremlin.ru, CC BY 4.0
Церемония представления офицеров, назначенных на высшие командные должности.
Orden for Service III.png
Ribbon bar of Order of Merit Before the Fatherland 3st
RUS Order of Saint George 4th class ribbon 2000.svg
Ribbon bar of the Order of Saint George 4th class. The Russian Federation, 2000/2010.