Aleksandr Bortnikow

Aleksandr Bortnikow

Aleksandr Bortnikow (2020)
Data i miejsce urodzenia	15 listopada 1951 Mołotow
Dyrektor Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej
Okres	od 12 maja 2008
Poprzednik	Nikołaj Patruszew
Stały członek Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej
Okres	od 25 maja 2008
Odznaczenia

(c) Kremlin.ru, CC BY 4.0

Aleksandr Bortnikow wraz z prezydentem Federacji Rosyjskiej Dmitrijem Miedwiediewem w 2009

Aleksandr Wasiljewicz Bortnikow (ros. Алекса́ндр Васи́льевич Бо́ртников; ur. 15 listopada 1951 w Mołotowie) – rosyjski polityk, oficer służb specjalnych i działacz państwowy. Od 2008 dyrektor Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej oraz stały członek Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej^[1]. Posiada stopień generała armii. Objęty sankcjami w związku z usiłowaniem otrucia opozycjonisty Aleksieja Nawalnego.

Życiorys

W 1966 wstąpił w szeregi Komsomołu. W 1973 ukończył Leningradzki Instytut Inżynierów Kolejnictwa. Krótko pracował w wyuczonej specjalności w Gatczynie.

W 1975 został absolwentem Wyższej Szkoły KGB ZSRR im. Feliksa Dzierżyńskiego i rozpoczął pracę w radzieckich organach bezpieczeństwa^[2]. Od 1975 do 1991 był członkiem Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego.

Od 2003 był szefem UFSB miasta Petersburg i obwodu leningradzkiego, od 2004 zastępcą dyrektora – przewodniczącym Departamentu Bezpieczeństwa Ekonomicznego FSB, a od lipca 2004 – dyrektorem Służby Bezpieczeństwa Ekonomicznego FSB. 12 maja 2008 został dyrektorem Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. W tym samym roku został też stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej.

W 2014, w związku z konfliktem na wschodzie Ukrainy, Unia Europejska i Kanada wprowadziły przeciwko Bortnikowowi sankcje^[3]. Nie znalazł się on jednak na amerykańskiej liście sankcji, obejmującej urzędników, deputowanych i biznesmenów bliskich prezydentowi Władimirowi Putinowi^[4]. W lutym 2015, na zaproszenie strony amerykańskiej, Aleksandr Bortnikow wziął udział w szczycie w Waszyngtonie, poświęconemu zwalczaniu ekstremizmu^[5].

W dniach 27–28 stycznia 2018, wraz z generałem Igorem Korobowem i Siergiejem Naryszkinem, ponownie odwiedził Stany Zjednoczone. Spotkał się wówczas z Mikiem Pompeo, dyrektorem Centralnej Agencji Wywiadowczej. Szefowie rosyjskich i amerykańskich służb specjalnych omówili głównie kwestię działań bojowników Państwa Islamskiego w Syrii^[6].

(c) Kremlin.ru, CC BY 4.0

Bortnikow witający się z prezydentem Władimirem Putinem w 2019

15 października 2020 Unia Europejska i Wielka Brytania nałożyły sankcje na osobę Aleksandra Bortnikowa, w związku z otruciem opozycyjnego polityka Aleksieja Nawalnego. Osobom objętym tego typu działaniami nie wolno wjeżdżać do krajów UE, korzystać z tranzytu przez te kraje, ich majątek i fundusze w UE są zamrożone, obowiązuje zakaz udzielania im jakiejkolwiek pomocy ekonomicznej ze strony obywateli unijnych^[7][8]. W 2022, po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, sankcjami objęty został również jego syn, Denis Aleksandrowicz Bortnikow^[9].

Krytyka

W grudniu 2017 grupa ponad 30 naukowców i profesorów związanych z Rosyjską Akademią Nauk, w liście otwartym opublikowanym przez „Kommiersant”, skrytykowała Aleksandra Bortnikowa za wywiad udzielony przez niego i opublikowany w dzienniku „Rossijskaja Gazieta”, z okazji 100-lecia powstania Czeka, w której szef FSB, zdaniem naukowców, uzasadnia represje stalinowskie^[10][11][12]. Historyk Nikita Pietrow nazwał wywiad Bortnikowa nihilizmem prawnym^[13].

Ordery, odznaczenia i nagrody

• Order Świętego Jerzego IV klasy^[14]
• Order „Za Zasługi dla Ojczyzny” I klasy
• Order „Za Zasługi dla Ojczyzny” II klasy
• Order „Za Zasługi dla Ojczyzny” III klasy
• Order „Za Zasługi dla Ojczyzny” IV klasy
• Order Aleksandra Newskiego
• Order „Za zasługi wojskowe”
• Order Honoru
• Order Przyjaźni
• Honorowy Dyplom Rządu Federacji Rosyjskiej (2006)^[15]

Majątek

W 2015 w swoim oświadczeniu majątkowym zadeklarował posiadanie dochodów w wysokości 11,5 miliona rubli^[16].

Przypisy