Aleksandr Zguridi
| Prawdziwe imię i nazwisko | Aleksandr Michajłowicz Zguridi |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | reżyser, scenarzysta |
| Odznaczenia | |
       | |
Aleksandr Michajłowicz Zguridi (ros. Александр Михайлович Згуриди; ur. 23 lutego 1904 w Saratowie, zm. 16 września 1998 w Moskwie) – radziecki reżyser filmowy oraz scenarzysta, jeden z prekursorów filmu popularnonaukowego w ZSRR. Trzykrotny laureat Nagrody Stalinowskiej (1941, 1946, 1950). Ludowy Artysta RFSRR (1950), Ludowy Artysta ZSRR (1969).
Życiorys
Ukończył kursy prawnicze przy Uniwersytecie Saratowskim. W 1930 roku nawiązał kontakt z Instytutem Mikrobiologii i Epidemiologii w Saratowie, gdzie w 1931 roku zrealizował swój pierwszy film Strongilidy – o pasożytach atakującym konie. W 1932 roku rozpoczął pracę w Moskiewskiej Wytwórni Filmów Oświatowych. W 1938 roku stworzył pierwszy rosyjski pełnometrażowy film oświatowy W głębinach morza. W moskiewskiej wytwórni powstały także inne jego filmy popularnonaukowe, które zdobywały nagrody na międzynarodowych festiwalach, m.in. W piaskach środkowej Azji (1943, nagroda w Wenecji 1946), Opowieść leśna (1950, nagroda w Karlowych Warach), Wśród lodów oceanu (1953, nagrody w Edynburgu, Locarno, Londynie), W wodach Pacyfiku (1957, nagrody w Moskwie i Rzymie), Przygody w dżungli (1959, nagroda w Mińsku 1960), Dorogoj priedkow (1962, nagroda w Wenecji), W krainach dziwnych zwierząt (1965, Srebrny Lew w Wenecji).
Zrealizował także filmy fabularne, m.in. Biały Kieł na podstawie powieści Jacka Londona (1946), Ogień w kniei (1954), Słoń z indyjskiej dżungli (1971), Bystronogi (1981), Ulubieniec publiczności (1985), Balerina (1993).
Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie[1].
Filmografia
- 1931: Strongilidy
- 1935: Życie ptaków
- 1936: Kryłatyje gosti
- 1936: Wzdłuż Wołgi
- 1938: W głębinach morza
- 1941: Siła życia
- 1943: W piaskach środkowej Azji
- 1946: Biały Kieł
- 1950: Opowieść leśna
- 1950: Tajny prirody/Secrets of Nature (wraz z Israelem M. Bermanem i Borisem Dolinem)
- 1953: Wśród lodów oceanu
- 1954: Ogień w kniei
- 1957: W wodach Pacyfiku
- 1959: Przygody w dżungli
- 1962: Dorogoj priedkow
- 1965: W krainach dziwnych zwierząt
- 1967: Leśna symfonia
- 1971: Słoń z indyjskiej dżungli (wraz z M.S. Sathyu)
- 1973: Dikaja żyzń Gondawny
- 1975: Rikki-Tikki-Tawi
- 1979: Zaczem babirussie kłyki?
- 1981: Aborigieny Antarktidy
- 1981: Bystronogi (wraz z Naną Kldiaszwili)
- 1985: Ulubieniec publiczności (wraz z Naną Kldiaszwili)
- 1987: W diebriach, gdie rieki biegut… (wraz z Naną Kldiaszwili)
- 1991: Sobaczje szczastje (wraz z Naną Kldiaszwili)
- 1993: Balerina (wraz z Naną Kldiaszwili)
- 1995: Liza i Eliza (wraz z Naną Kldiaszwili)
Nagrody i odznaczenia
- Medal Sierp i Młot Bohatera Pracy Socjalistycznej (14 grudnia 1990[2])
- Order Znak Honoru (23 maja 1940)
- Order Lenina (trzykrotnie, m.in. 22 lutego 1984 i 14 grudnia 1990)
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy (6 marca 1950, 21 lutego 1964 i 22 lutego 1974)
- Nagroda Stalinowska (1941, 1946, 1950)
- Ludowy Artysta RFSRR (1950)
- Ludowy Artysta ZSRR (1969)
Przypisy
- ↑ Некрополь мастеров искусств. ЗГУРИДИ АЛЕКСАНДР МИХАЙЛОВИЧ (1904-1998)
- ↑ Герой Социалистического Труда Згуриди Александр Михайлович :: Герои страны, www.warheroes.ru [dostęp 2020-03-21].
Bibliografia
- Aleksandr Zguridi w bazie warheroes.ru
- Aleksandr Zguridi. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-03)]. w bazie portalwiedzy.onet.pl
- Aleksandr Zguridi w bazie IMDb
Media użyte na tej stronie
Знак «Народный артист СССР». Изображение с удостоверения к знаку.
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
Ribbon bar of the Order of the Badge of Honour. The Soviet Union (USSR).
Знак «Народный артист РСФСР»
Autor: SerSem, Licencja: CC BY-SA 4.0
Могила документалиста Александра Згуриди на Новодевичьем кладбище Москвы.
Medal “Gold Star” of a “Hero of the Soсialist Labor of the Soviet Union”
Stalin Prize Medal