Aleksandra Radziwiłłowa
 Portret Aleksandry Radziwiłłowej z domu Steckiej, autorstwa Jana Ksawerego Kaniewskiego z 1847 roku. | |
 Radwan | |
| Aleksandra Stecka herbu Radwan | |
| Rodzina | Steccy herbu Radwan |
|---|---|
| Data urodzenia | 1796 |
| Data i miejsce śmierci | 14 lipca 1864 Passy(fr.) (obecnie Paryż) |
| Ojciec | Karol Stecki |
| Matka | Maria Morsztyn |
| Mąż | |
| Dzieci |
|
Aleksandra Radziwiłłowa z domu Stecka herbu Radwan, znana również jako „urocza Olesia” (ur. 1796 r., zm. 14 lipca 1864 r. w Passy(fr.)) – polska malarka amatorka, twórczyni rezydencji w Szpanowie na Wołyniu[1].
Życiorys
Była córką Karola Steckiego herbu Radwan i Marii z Morsztynów herbu Leliwa[2]. 12 lipca 1815 r. wyszła za mąż za generała Michała Gedeona Radziwiłła hebru Trąby[1][2]. W posagu swojemu mężowi wniosła Szpanów na Wołyniu i Czarkowy w pobliżu Starego Korczyna. Zainspirowana przez teściową Helenę z Przeździeckich Radziwiłłową, korzystając z usług architekta Henryka Ittara oraz projektanta ogrodów Dioniozego Miklera, przebudowała pałac i park w Szpanowie tak, że stały się jedną ze wspanialszych rezydencji na Wołyniu. Wygląd Szpanowa znany jest między innymi dzięki akwarelom namalowanym przez Aleksandrę Radziwiłłową[1]. Z małżeństwa z Michałem Gedeonem miała córkę Michalinę oraz synów Karola Andrzeja i Zygmunta[1][2].
Po upadku powstania listopadowego w 1831 r. podążyła wraz z dziećmi za mężem, który został zesłany w głąb Rosji do Jarosławia[1][3]. Car Mikołaj I skonfiskował majątki Michała Gedeona, a następnie podarował je swojemu adiutantowi Leonowi Radziwiłłowi, bratankowi Michała Gedeona, męża Aleksandry. Leon Radziwiłł przelał swe prawa do majątków w Nieborowie i Bolimowie w Królestwie Kongresowym na dzieci Aleksandry i Michała Gedeona[3]. Aleksandra wraz z mężem powróciła do kraju w 1836 r[3]. Zamieszkali w Warszawie w pałacu Stanisława Potockiego na Krakowskim Przedmieściu stroniąc od życia towarzyskiego[3]. Powstanie listopadowe i kilkuletnia niewola w Jarosławiu złamały psychicznie Michała Gedeona, co zmusiło Aleksandrę do zajmowania się majątkiem rodzinnym.
Od 1838 r. Aleksandra Radziwiłłowa była w imieniu nieletnich synów kuratorką dóbr nieborowskich. Wzbogaciła bibliotekę Radziwiłłów w Nieborowie rodowym księgozbiorem Steckich ze Szpanowa[2]. Od początku 1842 r. z jej inicjatywy dokonywano zmian architektonicznych w pałacu w Królikarni z udziałem architekta Franciszka Marii Lanciego. W tym samym czasie podjęła próbę przekształcenia parku w Królikarni w duchu romantyzmu, z wykorzystaniem rzeźb[4]. Po śmierci męża w 1850 r. Aleksandra przeniosła się na stałe do Nieborowa[2]. W Nieborowie malowała akwarelowe widoki Arkadii. W latach 1855–1859 wybudowała dla siebie willę w Arkadii według projektu Franciszka Marii Lanciego, która dziś już nie istnieje[5]. Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie zaliczyło Aleksandrę Radziwiłłową w poczet członków honorowych[1].
Od 1863 r. mieszkała w Paryżu we Francji. Zmarła w Passy (od 1860 r. dzielnicy Paryża). Została pochowana w tamtejszym kościele[1].
Portret Aleksandry Radziwiłłowej z domu Steckiej, autorstwa Valentina Schertle z 1838 roku.
Portret Aleksandry Radziwiłłowej z domu Steckiej, autorstwa Jana Ksawerego Kaniewskiego z 1840 roku.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Andrzej Ryszkiewicz: Aleksandra Radziwiłłowa (z domu Stecka). W: Internetowy Polski Słownik Biograficzny. [dostęp 2021-01-15].
- ↑ a b c d e Krzysztof Jabłoński, Włodzimierz Piwkowski: Nieborów. Arkadia. Warszawa: Sport i Turystyka, 1988, s. 36. ISBN 83-217-2539-2.
- ↑ a b c d Zbigniew Zacharewicz i Władysław Zajewski: Michał Gedeon Radziwiłł. W: Internetowy Polski Słownik Biograficzny. [dostęp 2021-01-15].
- ↑ Piotr Jaworski. Antyk w Królikarni. Architektura i zbiory artystyczne.. „Rocznik Historii Sztuki”. nr 29 (2004). s. 232–233.
- ↑ Piotr Jaworski. O pochodzeniu tzw. bab nieborowskich. „Ad Rem - kwartalnik akademicki”. nr 1/2008. s. 8–10.
Media użyte na tej stronie
Portret Aleksandry Radziwiłłowej
Autor: Vector image created by Bogaty. Based in part on the vector images created by Bastianow. Original work published by Tadeusz Gajl in "Herby szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodów" (Gdańsk, 2003, ISBN 8388595121)., Licencja: CC BY-SA 4.0
W polu czerwonym chorągiew kościelna złota o trzech strefach z krzyżykiem tejże barwy na szczycie.
Portret Aleksandry ze Steckich Radziwiłłowej (1796 – 1864)
Portret Aleksandry ze Steckich Radziwiłłowej