Aleksiej Leonow
 Aleksiej Leonow w 1974 | |
| Data i miejsce urodzenia | 30 maja 1934 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 11 października 2019 |
| Narodowość | |
| Funkcja | pilot-kosmonauta, |
| Łączny czas misji kosmicznych | 7 dni 33 minuty i 8 sekund |
| Misje | |
| Stopień wojskowy | |
| Odznaczenia | |
                   | |
Aleksiej Archipowicz Leonow, ros. Алексей Архипович Леонов (ur. 30 maja 1934 w Listwiance, zm. 11 października 2019 w Moskwie) – radziecki kosmonauta, generał-major pilot, dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego (1965, 1975), Lotnik Kosmonauta ZSRR i artysta fantastyczny. Pierwszy człowiek, który wyszedł w otwartą przestrzeń kosmiczną.
Życiorys
W 1953 ukończył szkołę lotniczą, a później Akademię Lotniczą im. Żukowskiego. Do czasu przyjęcia do grupy kosmonautów 7 marca 1960 pełnił służbę jako pilot wojskowy. W oddziale kosmonautów do 26 stycznia 1982.
Dwukrotnie leciał w kosmos. Za pierwszym razem od 18 marca do 19 marca 1965 statkiem kosmicznym Woschod 2, w charakterze drugiego pilota. Podczas lotu jako pierwszy człowiek wyszedł w otwartą przestrzeń kosmiczną w skafandrze typu Bierkut. Spacer trwał 12 minut i 9 sekund. Powrót do wnętrza statku okazał się niezwykle utrudniony z powodu powiększenia się objętości skafandra w warunkach próżni kosmicznej.
W 1967 wszedł w skład grupy kosmonautów przygotowujących się do lotu na Księżyc.
Drugi lot odbył na statku Sojuz 19 razem z Walerijem Kubasowem. Start nastąpił 15 lipca 1975 o 12:20 GMT z kosmodromu Bajkonur, a lądowanie 21 lipca 1975. W ramach programu Sojuz-Apollo statek Sojuz 19 pod dowództwem Aleksieja Leonowa podczas lotu kilkakrotnie łączył się z amerykańskim statkiem Apollo. Było to pierwsze w historii połączenie na orbicie statku amerykańskiego (Apollo) i statku radzieckiego (Sojuz 19). Łącznie w obu pojazdach leciało trzech astronautów amerykańskich i dwóch kosmonautów radzieckich. Obie kapsuły wystrzelono 15 lipca 1975 w odstępie siedmiu i pół godziny. Dwa dni później pojazdy wykonały manewr cumowania, a po trzech godzinach od połączenia dowódcy statków – Thomas Stafford i Aleksiej Leonow podali sobie ręce przez otwarty właz Sojuza.
W latach 1970–1991 był zastępcą komendanta Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina w Gwiezdnym Miasteczku pod Moskwą.
Znany był również jako malarz tworzący obrazy o tematyce związanej z podbojem kosmosu.
Leonow zmarł w Moskwie 11 października 2019, w wieku 85 lat[1] i został pochowany w Federalnym Cmentarzu Wojskowym w Mytiszczi.
Odznaczenia i nagrody
- Medal „Złota Gwiazda” Bohatera Związku Radzieckiego (23 marca 1965, 22 lipca 1975)
- Order „Za zasługi dla Ojczyzny” IV klasy (2 marca 2000)
- Order Lenina – dwukrotnie
- Order Czerwonej Gwiazdy
- Order Przyjaźni
- Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Order „Za służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR” III stopnia
- Medal jubileuszowy „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Tytuł honorowy i odznaka Lotnik Kosmonauta ZSRR
- Medal „Za nienaganną służbę” II stopnia (ZSRR)
- Medal Za nienaganną służbę III stopnia (ZSRR)
- Nagroda Państwowa ZSRR (1981)
- Nagroda Leninowskiego Komsomołu
- Odznaka Zasłużony Mistrz Sportu ZSRR
- Medal „Sierp i Młot” Bohatera Pracy Socjalistycznej (Bułgaria)
- Order Georgi Dymitrowa (Bułgaria)
- Order Karla Marksa (NRD)
- Order Zasługi Cywilnej (Syria)
- Order Za zasługi III klasy (Ukraina)
- Order Flagi WRL z brylantami I klasy (Węgry)
- Bohater Pracy (Wietnam)
- Nagroda im. Ludviga Nobla (2007)
Upamiętnienie
- Jego nazwiskiem Arthur C. Clarke nazwał statek kosmiczny w swojej powieści 2010: Odyseja kosmiczna.
Wykaz lotów
| Loty kosmiczne, w których uczestniczył Aleksiej A. Leonow | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | ||||||
| 2 | ||||||
| Łączny czas spędzony w kosmosie — 7 dni 33 minuty i 8 sekund | ||||||
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Zmarł Aleksiej Leonow – pierwszy człowiek, który odbył spacer kosmiczny. urania.edu.pl, 2019-10-11. [dostęp 2022-02-21].
Bibliografia
- Wielka Encyklopedia Radziecka, t. 14, s. 340, Moskwa 1969-1978 (ros.)
- Biographies of USSR / Russian Cosmonauts (ang.) [dostęp 30 maja 2010]
- Леонов Алексей Архипович – Герои страны (ros.) [dostęp 30 maja 2010]
- ISNI: 0000 0001 1084 5662
- VIAF: 113913029
- ULAN: 500080708
- LCCN: n82012449
- GND: 118727591
- NDL: 00996567
- BnF: 14056744r
- SUDOC: 113696361
- NKC: xx0029328
- NTA: 073922587
- CiNii: DA0848521X
- Open Library: OL2814957A
- PLWABN: 9810595258805606
- NUKAT: n2004006462
- LNB: 000272033
- NSK: 000312319
- LIH: LNB:V*383135;=BJ
- WorldCat: lccn-n82012449
Media użyte na tej stronie
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
Alexei Leonov in April 1974. Leonov is wearing a pin with a version of the emblem for the Apollo–Soyuz Test Project, then in development. The emblem can be found at File:Apollo-Soyuz Test Project patch.svg.
Soviet 10 Years Service Ribbon.
Pilot-Cosmonaut of the USSR badge
Ribbon bar of Order of Merit Before the Fatherland 4st
Orden Por Servicio a la Patria (3ra Clase).
Ribbon bar for Soviet medal "50th Anniversary of the Soviet Armed Forces"
Source: Drawn by User:Zscout370Пластина на орден „Георги Димитров“
Baretka: Order Flagi Węgierskiej Republiki Ludowej z Brylantami.
Планка украинского ордена "За заслуги" 3 степени
Medal “Gold Star” of a “Hero of the Soviet Union”
Ribbon bar of the Order of the Red Star. The Soviet Union (USSR).
(c) Council.gov.ru, CC BY 4.0
Алексей Архипович Леонов (род.1934) — советский космонавт
Soviet 15 Years Service Ribbon.
Ribbon bar of the Jubilee Medal "40 Years of the Armed Forces of the USSR".
Honored master of sports of the USSR
Autor: Louis14, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastrino dell'Ordine al Merito Civile della Siria
Orders, decorations and medals of the German Democratic Republic until 1990, here "Order-Karl-Marks", order on bar.
The Apollo–Soyuz Test Project crew. From left to right: Deke Slayton, Thomas Stafford, Vance Brand, Alexey Leonov and Valeri Kubasov.