Aleksiej Leonow
 Aleksiej Leonow w 1974 | |
| Data i miejsce urodzenia | 30 maja 1934 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 11 października 2019 |
| Narodowość | |
| Funkcja | pilot-kosmonauta, |
| Łączny czas misji kosmicznych | 7 dni 33 minuty i 8 sekund |
| Misje | |
| Stopień wojskowy | |
| Odznaczenia | |
                   | |
Aleksiej Archipowicz Leonow, ros. Алексей Архипович Леонов (ur. 30 maja 1934 w Listwiance, zm. 11 października 2019 w Moskwie) – radziecki kosmonauta, generał-major pilot, dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego (1965, 1975), Lotnik Kosmonauta ZSRR i artysta fantastyczny. Pierwszy człowiek, który wyszedł w otwartą przestrzeń kosmiczną.
Życiorys
W 1953 ukończył szkołę lotniczą, a później Akademię Lotniczą im. Żukowskiego. Do czasu przyjęcia do grupy kosmonautów 7 marca 1960 pełnił służbę jako pilot wojskowy. W oddziale kosmonautów do 26 stycznia 1982.
Dwukrotnie leciał w kosmos. Za pierwszym razem od 18 marca do 19 marca 1965 statkiem kosmicznym Woschod 2, w charakterze drugiego pilota. Podczas lotu jako pierwszy człowiek wyszedł w otwartą przestrzeń kosmiczną w skafandrze typu Bierkut. Spacer trwał 12 minut i 9 sekund. Powrót do wnętrza statku okazał się niezwykle utrudniony z powodu powiększenia się objętości skafandra w warunkach próżni kosmicznej.
W 1967 wszedł w skład grupy kosmonautów przygotowujących się do lotu na Księżyc.
Drugi lot odbył na statku Sojuz 19 razem z Walerijem Kubasowem. Start nastąpił 15 lipca 1975 o 12:20 GMT z kosmodromu Bajkonur, a lądowanie 21 lipca 1975. W ramach programu Sojuz-Apollo statek Sojuz 19 pod dowództwem Aleksieja Leonowa podczas lotu kilkakrotnie łączył się z amerykańskim statkiem Apollo. Było to pierwsze w historii połączenie na orbicie statku amerykańskiego (Apollo) i statku radzieckiego (Sojuz 19). Łącznie w obu pojazdach leciało trzech astronautów amerykańskich i dwóch kosmonautów radzieckich. Obie kapsuły wystrzelono 15 lipca 1975 w odstępie siedmiu i pół godziny. Dwa dni później pojazdy wykonały manewr cumowania, a po trzech godzinach od połączenia dowódcy statków – Thomas Stafford i Aleksiej Leonow podali sobie ręce przez otwarty właz Sojuza.
W latach 1970–1991 był zastępcą komendanta Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina w Gwiezdnym Miasteczku pod Moskwą.
Znany był również jako malarz tworzący obrazy o tematyce związanej z podbojem kosmosu.
Leonow zmarł w Moskwie 11 października 2019, w wieku 85 lat[1] i został pochowany w Federalnym Cmentarzu Wojskowym w Mytiszczi.
Odznaczenia i nagrody
- Medal „Złota Gwiazda” Bohatera Związku Radzieckiego (23 marca 1965, 22 lipca 1975)
- Order „Za zasługi dla Ojczyzny” IV klasy (2 marca 2000)
- Order Lenina – dwukrotnie
- Order Czerwonej Gwiazdy
- Order Przyjaźni
- Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Order „Za służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR” III stopnia
- Medal jubileuszowy „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Tytuł honorowy i odznaka Lotnik Kosmonauta ZSRR
- Medal „Za nienaganną służbę” II stopnia (ZSRR)
- Medal Za nienaganną służbę III stopnia (ZSRR)
- Nagroda Państwowa ZSRR (1981)
- Nagroda Leninowskiego Komsomołu
- Odznaka Zasłużony Mistrz Sportu ZSRR
- Medal „Sierp i Młot” Bohatera Pracy Socjalistycznej (Bułgaria)
- Order Georgi Dymitrowa (Bułgaria)
- Order Karla Marksa (NRD)
- Order Zasługi Cywilnej (Syria)
- Order Za zasługi III klasy (Ukraina)
- Order Flagi WRL z brylantami I klasy (Węgry)
- Bohater Pracy (Wietnam)
- Nagroda im. Ludviga Nobla (2007)
Upamiętnienie
- Jego nazwiskiem Arthur C. Clarke nazwał statek kosmiczny w swojej powieści 2010: Odyseja kosmiczna.
Wykaz lotów
| Loty kosmiczne, w których uczestniczył Aleksiej A. Leonow | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | ||||||
| 2 | ||||||
| Łączny czas spędzony w kosmosie — 7 dni 33 minuty i 8 sekund | ||||||
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Zmarł Aleksiej Leonow – pierwszy człowiek, który odbył spacer kosmiczny. urania.edu.pl, 2019-10-11. [dostęp 2022-02-21].
Bibliografia
- Wielka Encyklopedia Radziecka, t. 14, s. 340, Moskwa 1969-1978 (ros.)
- Biographies of USSR / Russian Cosmonauts (ang.) [dostęp 30 maja 2010]
- Леонов Алексей Архипович – Герои страны (ros.) [dostęp 30 maja 2010]
- ISNI: 0000 0001 1084 5662
- VIAF: 113913029
- ULAN: 500080708
- LCCN: n82012449
- GND: 118727591
- NDL: 00996567
- BnF: 14056744r
- SUDOC: 113696361
- NKC: xx0029328
- NTA: 073922587
- CiNii: DA0848521X
- Open Library: OL2814957A
- PLWABN: 9810595258805606
- NUKAT: n2004006462
- LNB: 000272033
- NSK: 000312319
- LIH: LNB:V*383135;=BJ
- WorldCat: lccn-n82012449
Media użyte na tej stronie
Medal “Gold Star” of a “Hero of the Soviet Union”
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
Ribbon bar of the Order of the Red Star. The Soviet Union (USSR).
Alexei Leonov in April 1974. Leonov is wearing a pin with a version of the emblem for the Apollo–Soyuz Test Project, then in development. The emblem can be found at File:Apollo-Soyuz Test Project patch.svg.
Soviet 10 Years Service Ribbon.
Pilot-Cosmonaut of the USSR badge
Ribbon bar of Order of Merit Before the Fatherland 4st
Orden Por Servicio a la Patria (3ra Clase).
Ribbon bar for Soviet medal "50th Anniversary of the Soviet Armed Forces"
Source: Drawn by User:Zscout370Пластина на орден „Георги Димитров“
Baretka: Order Flagi Węgierskiej Republiki Ludowej z Brylantami.
Планка украинского ордена "За заслуги" 3 степени
(c) Council.gov.ru, CC BY 4.0
Алексей Архипович Леонов (род.1934) — советский космонавт
Soviet 15 Years Service Ribbon.
Ribbon bar of the Jubilee Medal "40 Years of the Armed Forces of the USSR".
Honored master of sports of the USSR
Autor: Louis14, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastrino dell'Ordine al Merito Civile della Siria
Orders, decorations and medals of the German Democratic Republic until 1990, here "Order-Karl-Marks", order on bar.
The Apollo–Soyuz Test Project crew. From left to right: Deke Slayton, Thomas Stafford, Vance Brand, Alexey Leonov and Valeri Kubasov.