Alexander Fleming

Alexander Fleming
Ilustracja
Alexander Fleming w swoim londyńskim laboratorium.
Data i miejsce urodzenia

6 sierpnia 1881
Lochfield (East Ayrshire)

Data i miejsce śmierci

11 marca 1955
Londyn

Przyczyna śmierci

zawał serca

Zawód, zajęcie

bakteriolog, lekarz

podpis
Odznaczenia
Odznaka Rycerza Kawalera (Wielka Brytania) Krzyż Wielki Orderu Alfonsa X Mądrego (Hiszpania)

Alexander Fleming (ur. 6 sierpnia 1881 w Lochfield koło Darvel w East Ayrshire, zm. 11 marca 1955 w Londynie) – szkocki bakteriolog i lekarz. Odkrywca lizozymu i penicyliny. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny.

Życiorys

Uczęszczał do Louden Moor School, Darvel School i Kilmarnock Academy, a następnie podjął studia medyczne na Regent Street Polytechnic w Londynie (obecnie University of Westminster)[1][2], po czym przez 4 lata pracował w biurze[1]. Gdy został spadkobiercą dużego majątku po zmarłym wuju[2][3], za namową brata[3] w 1901 r. podjął studia medyczne w St. Mary’s Medical School na Uniwersytecie Londyńskim[2][1]. Początkowo zamierzał zająć się chirurgią, ale znajomi namówili go, by przyjął pracę w grupie badawczej Almrotha Wrighta, gdzie zainteresował się bakteriologią. W chwili wybuchu I wojny światowej w 1914 r. został członkiem Korpusu Medycznego Brytyjskiej Armii Królewskiej w randze kapitana. Tam zwrócił uwagę na dużą liczbę zgonów żołnierzy z powodu zakażeń. Kiedy skończyła się I wojna światowa, Fleming powrócił do pracy w St. Mary’s Medical School[1][3].

W 1922 r. odkrył, że w tkankach i wydzielinach ludzkiego ciała znajduje się substancja zdolna do rozpuszczania (lizy) niektórych bakterii. Ze względu na podobieństwo do enzymów nazwał ją lizozymem. Wyizolował też bakterię, która była wrażliwa na działanie lizozymu i nazwał ją Micrococcus lysodeikticus (później okazało się, że była to znana już wcześniej Micrococcus luteus), a została pobrana przez Fleminga prawdopodobnie z własnego nosa. Swoje odkrycie opisał w artykule w Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences[4].

W 1928 r. badał nietypowe szczepy bakterii z rodzaju Staphylococcus. W lipcu pozostawił w laboratorium płytki zaszczepione tymi bakteriami i udał się na wakacje. Po powrocie, 3 września, razem z przyjacielem i wcześniejszym współpracownikiem, Danielem Prycem przeglądał uzyskane kolonie bakterii. Na jednej z nich zauważyli zakażenie pleśnią, wokół której był obszar czysty od bakterii. Pryce zwrócił uwagę, że przypomina to sytuację, gdy Fleming odkrył lizozym i nie przywiązał większej uwagi do zaobserwowanego zjawiska, natomiast Fleming podjął dalsze badania[4]. W 1929 r. badacz wspomniał o swoim odkryciu na łamach British Journal of Experimental Pathology[5]. Po kilku latach długotrwałych eksperymentów odkrył penicylinę G, która działa silnie bakteriobójczo, a łagodnie dla człowieka. Badania zostały jednak wstrzymane z powodu braku środków finansowych. W czasie wojny przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, aby tam kontynuować swoją pracę badawczą. W 1945 otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny, razem z Howardem Floreyem i Ernstem Chainem, którzy zdołali wyizolować odkrytą przez niego substancję[3].

Badacz przewidział, że penicylina stosowana w niewłaściwy sposób może w przyszłości wywoływać antybiotykooporność[5].

Słynnym jego powiedzeniem było: „To natura wyprodukowała penicylinę, ja ją tylko odkryłem”[6]. Resztę życia Fleming przepracował w Szpitalu Świętej Marii. W 1943 został wybrany członkiem Towarzystwa Królewskiego, rok później otrzymał tytuł szlachecki. W 1948 nadano mu tytuł Profesora Bakteriologii Uniwersytetu Londyńskiego[1].

Jego prochy złożono w Katedrze św. Pawła w Londynie[5].

Przypisy

  1. a b c d e Sir Alexander Fleming – Biography. nobelprize.org (The Official Web Site of the Nobel Prize). [dostęp 2011-02-06]. (ang.).
  2. a b c Alexander Fleming, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-02-20] (ang.).
  3. a b c d Mirosław Dworniczak, Szczęściarz i bałaganiarz – Aleksander Fleming [zarchiwizowane z adresu 2015-09-26].
  4. a b Kholhring Lalchhandama, Reappraising Fleming’s snot and mould, „Science Vision”, 20 (1), 2020, s. 29–42, DOI10.33493/scivis.20.01.03 [dostęp 2021-10-26] (ang.).
  5. a b c Alexander Fleming. Odkrywca antybiotyku, www.aleleki.pl [dostęp 2022-03-18].
  6. Alexander Fleming Biography. Science Hall of Fame – National Library of Scotland. [dostęp 2011-02-06]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Knight Bachelor ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Knight Bachelor
NobelP2.png
Alfred Nobel from public domain photo, in circle. (Photo taken 1896 or earlier).
Synthetic Production of Penicillin TR1468.jpg
Synthetic Production of Penicillin
Professor Alexander Fleming, holder of the Chair of Bacteriology at London University, who first discovered the mould Penicillin Notatum. Here in his laboratory at St Mary's, Paddington, London (1943).
ESP Alfonso X Order GC.svg
Autor: Heralder (Crown by Miguillen), Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of the Civil Order of Alfonso X, the Wise, Grand Cross
Alexander Fleming signature.svg
Signature of Alexander Fleming