Alexis Langer

Alexis Langer
Ilustracja
Alexis Langer
Data i miejsce urodzenia2 lutego 1825
Oława
Data i miejsce śmierci21 września 1904
Wrocław
Narodowośćniemiecka
Alma materKrólewska Szkoła Sztuki, Budownictwa i Rzemiosła we Wrocławiu
Praca
Stylneogotyk
BudynkiKościół św. Michała Archanioła we Wrocławiu
kolegiata Najświętszej Maryi Panny Bolesnej i św. Aniołów Stróżów w Wałbrzychu
ratusz w Ząbkowicach Śląskich
A. Langer: kamienica przy Krupniczej we Wrocławiu (1853)
Ratusz w Ząbkowicach Śląskich
A. Langer: Kościół św. Michała we Wrocławiu. Widoczna wieża północna, odbudowana po katastrofie w 1868 jako niższa
Wałbrzych, kolegiata

Alexis Langer (ur. 2 lutego 1825 w Oławie, zm. 21 września 1904 we Wrocławiu) – niemiecki architekt, przedstawiciel stylu neogotyckiego, działał głównie na terenie Śląska.

Życiorys

Langer pochodził z rodziny ewangelickiej[1]. W młodości nauki pobierał u mistrzów murarskich w Oławie i Kłodzku, w latach 1845–1846 kształcił się Królewskiej Szkole Sztuki, Budownictwa i Rzemiosła we Wrocławiu. Tytuł mistrza murarskiego zyskał w Kłodzku w 1848. W tym okresie też dużo podróżował, poznawał architekturę Niemiec i kontaktował się z doświadczonymi architektami.

Pierwszym ważnym zrealizowanym projektem Langera była kamienica na rogu ulicy Krupniczej i Włodkowica we Wrocławiu, zbudowana w 1853[2]. Architekt zyskał uznanie i otrzymał nowe zamówienia, m.in. wrocławski biskup katolicki Heinrich Förster zlecił mu zbudowanie kaplicy cmentarnej. Odtąd Langer zaczął coraz ściślej współpracować z biskupem[3]. W 1858 Langer przeszedł na katolicyzm[3]. W 1862, również na zlecenie biskupa Förstera zaprojektował kościół pw. Najświętszej Marii Panny (Mariacki) w Katowicach, które jeszcze wtedy nie miały praw miejskich. W tym samym roku Langer rozpoczął realizację największego swojego projektu – kościoła pw. św. Michała we Wrocławiu. Praca szła dobrze, dopóki w 1868 nie nastąpiła katastrofa budowlana – zawaliła się wówczas jedna z wież świątyni, co spowodowało utratę zamówień ze strony wrocławskiego kościoła na wiele lat. Pierwsze zlecenie nastąpiło dopiero w 1891.

Alexis Langer był twórcą płodnym, działającym przede wszystkim w zakresie architektury sakralnej, rzadziej świeckiej (np. ratusz w Ząbkowicach Śląskich). Większość jego kościołów znajduje się na Śląsku – najbardziej znane znajdują się we Wrocławiu, Wałbrzychu, Katowicach, Bielawie, Legnicy, ale niektóre są też w Wielkopolsce, a nawet na Kujawach. Intensywnie pracował do późnych lat – w ostatnim okresie życia stworzył m.in. projekty kościołów w Wałbrzychu, Obornikach Śląskich, Legnicy i Rawiczu. Ostatnim jego dziełem był kościół pw. Trójcy Świętej w Legnicy, projektował go w 1901 r., a budowę realizował w latach 1902-1904. Zmarł 21 września 1904 r.[4]Został pochowany przy prezbiterium zaprojektowanej przez siebie kaplicy św. Wawrzyńca na dawnym cmentarzu katedralnym we Wrocławiu. Grób nie zachował się.

Wybrane dzieła

  • 1853 – pasaż Pokoyhof – ciąg kamienic przy ul. Krupniczej i Włodkowica we Wrocławiu, w tym kamienica Pokoyhof
  • 1854–1857 – kościół Matki Boskiej Bolesnej w Tułach
  • 1857–1861 – kościół Trójcy Świętej w Lubaniu
  • około 1858 – regotycyzacja detali gotyckiego kościoła św. Michała Archanioła w Świebodzinie
  • 1858 – kaplica cmentarna św. Wawrzyńca we Wrocławiu, obecnie kościół zielonoświątkowy
  • 1859–1861 – kościół Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Wołczynie
  • 1859–1864 – kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Chrząstawie Wielkiej
  • 1861–1863 – kościół św. Jana Chrzciciela w Smogorzowie
  • 1862–1865 – ratusz w Ząbkowicach Śląskich, z częściowym wykorzystaniem starszych murów z XVI wieku, ze strzelistą, ośmiokondygnacyjną wieżą
  • 1862–1879 – kościół Mariacki w Katowicach, jednonawowy z rzędami kaplic międzyprzyporowych i wieżą frontową
  • 1862–1871 – kościół św. Michała Archanioła we Wrocławiu, bazylika transeptowa z dwuwieżową fasadą
  • 1868–1876 – kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bielawie, hala z transeptem i wieżą frontową
  • 1868–1870 – neogotyckie prezbiterium dobudowane do manierystycznego kościoła Trójcy Świętej w Żmigrodzie
  • 1869 - projekt ołtarza głównego w kościele św. Piotra i Pawła w Namysłowie (zrealizowany przez Carla Buhla i Ferdinanda Wintera)
  • 1874 - pomnik Zwycięstwa 1870-1871, odsłonięty na nadodrzańskiej cz. Promenady, naprzeciwko Ostrowa Tumskiego we Wrocławiu (ob. pl. Polski)- nieistniejący, rozebrany po II wojnie światowej[5][6]
  • 1877–1883 – przebudowa dziedzińca i wnętrz pałacu Kurta von Ohlau w Osieku Grodkowskim (powiat brzeski), obecnie w ruinie
  • 1883 – neogotycka kaplica grobowa w parku pałacowym Kurta von Ohlau Osieku Grodkowskim, obecnie w ruinie
  • 1885–1886 – kościół św. Barbary w Gryżynie (powiat kościański), halowy, wybudowany z fundacji rodziny von Lossow
  • 1887–1890 – Kościół św. Wawrzyńca w Wonieściu (powiat kościański), z częściowym wykorzystaniem dawnych murów gotyckich
  • 1888–1894 – kościół w Krzycku Małym k. Leszna
  • 1896–1900 – Kościół św. Walentego i Macierzyństwa Bożego Maryi Dziewicy w Pakosławiu (powiat rawicki)
  • 1889–1891 – kościół w Tucznie (powiat inowrocławski), z transeptem i wieżą frontową
  • 1898–1901 – kościół w Kołdrąbiu (powiat żniński)
  • 1898–1904 – kolegiata Najświętszej Maryi Panny Bolesnej i św. Aniołów Stróżów w Wałbrzychu, hala transeptowa z wieżą przy korpusie
  • 1899–1901 – kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Obornikach Śląskich, z narożną wieżą frontową
  • 1900–1904 – kościół św. Trójcy w Legnicy, halowy z transeptem i wieżą narożną
  • 1902–1907 – kościół Chrystusa Króla i Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Rawiczu, pseudohalowy z oktagonalną wieżą frontową

Przypisy

  1. ↑ Jacek Froniewski: Alexis Langer- architekt naszego kościoła. [dostęp 2010-10-05].
  2. ↑ Agnieszka Zabłocka-Kos. Alexis Langer (1825-1904) - śląski neogotycysta. „Biuletyn Historii Sztuki”. 56 (3), s. 267-281, 1994. ISSN 0006-3967. 
  3. ↑ a b Agnieszka Zabłocka-Kos: Katholischer und protestantischer Kirchenbau in Schlesien im 19. Jahrhundert als Abbild der konfesionellen Konfrontation. W: Joachim Köhler, Rainer Bendel: Geschichte des christlichen Lebens im schlesischen Raum. T. 1. LIT Verlag Münster, 2002, s. 618. ISBN 3-8258-5007-2. [dostęp 2010-10-05]. (niem.)
  4. ↑ Barbara Skoczylas - Stadnik, "100 lat Kościoła Trójcy Świętej w Legnicy", Wydawnictwo Edytor, Legnica 2004, str. 60-61 ISBN 83-88214-61-6
  5. ↑ Pomnik Zwycięstwa (dawny) - Siegesdenkmal. na str. polska-org.pl
  6. ↑ Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 469 i 702. ISBN 83-7384-561-5.

Bibliografia

  • Agnieszka Zabłocka-Kos: Sztuka - wiara - uczucie. Alexis Langer - śląski architekt neogotyku. Wrocław: 1996. ISBN 83-229-1396-6.
  • Agnieszka Zabłocka-Kos. Alexis Langer (1825-1904) - śląski neogotycysta. „Biuletyn Historii Sztuki”. 56 (3), s. 267-281, 1994. ISSN 0006-3967. 

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie