Alfabet śląski Steuera

Alfabet śląski Steuera, ortografia Steuera (śl.: Steuerowy szrajbůnek) – zmodyfikowany alfabet łaciński stworzony w okresie międzywojennym przez doktora Feliksa Steuera, służący początkowo do zapisu dialektu sułkowskiego, obecnie w swej zmodyfikowanej wersji stanowi propozycję ortografii skodyfikowanego języka śląskiego. Alfabet ten składa się z 30 znaków:

A, B, C, Ć, D, E, F, G, H, I, J, K, L, Ł, M, N, Ń, O, P, R, S, Ś, T, U, Ů, W, Y, Z, Ź, Ż.

oraz dziesięciu dwuznaków: AU, CH, CZ, DZ, , , OU, RZ, SZ, UO.

Dwuznak ou został dodany, aby oddać wymowę kontynuanta dawnego a pochylonego na Śląsku zachodnim (jest on używany w miejsce południowośląskiego au i ogólnośląskiego o). Proteza u- przed o oznacza prelabializacyjną wymowę krótkiego [w] przed każdym nagłosowym o. Charakterystyczną cechą alfabetu Steuera jest zmiękczanie spółgłosek przez j, np. bjoły (biały), lub przez osobną literę, np. ćymny (ciemny). Inną wprowadzoną zmianą w ortografii Steuera jest wprowadzenie apostrofu dla skróconych form czasownika, np. wźůn'ech (od wźůn żech).

W Steuerowym zapisie mowy śląskiej powstały m.in. dzieła Feliksa Steuera: Ostatńi gwojźdźaurz (1934), Z naszej źymjy ślůnskej (1934) oraz tomik poezji Karola Gwoździa: Myśli ukryte (2010) i wybór poezji Petra Murianki w przekładzie Bartłomieja Wanota Łymkowsko duszyczka (2022)[1].

Zobacz też

  • ślabikŏrzowy szrajbōnek

Przypisy