Alfabet niderlandzki

Alfabet niderlandzki w 1560 roku

Alfabet niderlandzkialfabet, oparty na alfabecie łacińskim, służący do zapisu języka niderlandzkiego. Składa się on z 27 (26) znaków:

A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, IJ, Y, Z

E jest najczęściej występującą literą w niderlandzkich wyrazach. Najrzadziej używane są natomiast Q, X, i Y.

Nazwy liter

LiteraNazwa literyWymowa
A/a//a/ lub /ɑ/
B/be://b/ lub /p/[1]
C/se://k/ lub /s/
D/de://d/ lub /t/[1]
E/e://e/, /ɛ/ lub /ə/
F/ɛf//f/
G/ɣe:/Holandia: /ɣ/ lub /x/, Belgia: /ʝ/ lub /ç/[1]
H/ɦa//ɦ/
I/i//i/, /ɪ/ lub /ə/
J/je://j/
K/ka//k/
L/ɛɫ/l[2] lub /ɫ/[3]
M/ɛm//m/
N/ɛn//n/
O/o://o/ lub /ɔ/
P/pe://p/
Q[4]/ky//k/
R/ɛɹ//r/[5] lub /ɹ/[3] (alofony)
S/ɛs//s/
T/te://t/
U/y//y/ lub /ʏ/
V/ve://v/
W/ʋe:/Holandia: /ʋ/[6] lub /w/[7], Surinam: /w/
X[4]/ɪks//ks/
Y[4]/ɛɪ/[8]/ɪ/, /i/, /ɛɪ/ lub /j/
Z/zɛt//z/

Przypisy

  1. a b c w języku niderlandzkim występuje zjawisko wzmocnienia wygłosu; na końcu sylaby B wymawia się zwykle jako P, a D jako T.
  2. Przed samogłoskami. Taka wymowa jest charakterystyczna dla flamandzkiego.
  3. a b Przed spółgłoskami i na końcu wyrazu.
  4. a b c Litery Q, X and Y występują głównie w wyrazach będących zapożyczeniami, ale mogą się również pojawiać słowach i nazwiskach opartych na starszej pisowni. „Q” prawie zawsze poprzedza „U” (qu), gdyż prawie każde ze słów zawierających q zostało zapożyczone z języka francuskiego lub łaciny.
  5. Przed samogłoskami (w niektórych dialektach zawsze).
  6. Przed spółgłoskami.
  7. Na końcu słowa, co zdarza się bardzo rzadko, prawie zawsze poprzedzone przez u, tak jak w słowach typu „lauw” czy „nieuw”.
  8. Jeśli alfabet jest wypowiadany jako całość, Y wymawia się jako /ɛɪ/. Mimo to, w języku potocznym i/lub gdy zachodzi potrzeba odróżnienia Y od IJ, nazywa się je „Griekse IJ”, „Griekse Y” [1])(greckie Y), „i-grec”, lub ypsilon.

Media użyte na tej stronie

RomanA-01.svg
This image can't have copyright.
Dutch alphabet (1560).gif
The Dutch alphabet in 1560.
書.svg
The Chinese character , in semi-cursive script. The meaning in English: "book", "writing", "calligraphy".
This file is used as the logo of WikiProject Writing systems on the English Wikipedia.