Alfons I Waleczny

Alfons I Waleczny
— król Aragonii i Nawarry —
Alfons I Waleczny
(c) Willtron, CC BY-SA 3.0
Król Aragonii
Okres	od 1104 do 1134
Poprzednik	Piotr I
Następca	Ramiro II Mnich
Król Nawarry
Okres	od 1104 do 1134
Poprzednik	Piotr I
Następca	Garcia IV Odnowiciel
Dane biograficzne
Dynastia	Jimenez
Data urodzenia	ok. 1073
Data śmierci	7 września 1134
Ojciec	Sancho Ramírez
Matka	Felicja de Roucy
Żona	Urraka Kastylijska

Alfons I Waleczny (ur. ok. 1073, zm. 7 września 1134) – król Aragonii i Nawarry 1104–1134.

Był młodszym synem Sancha V – króla Nawarry i Aragonii (jako Sancho I) i oba królestwa odziedziczył po śmierci swojego starszego brata Piotra I w 1104 r.

Alfons w czasie swojego panowania podbił wiele miast na obszarze doliny Ebro: Egeę, Tudelę (1119^[1]), Saragossę (po 7-miesięcznym^[2] oblężeniu), Calatayud, Borję, Tarazonę, Darokę oraz Monreal del Campo. Zmarł we wrześniu 1134^[3] po nieudanej bitwie z Maurami podczas oblężenia Fragi.

Ten miłośnik wojowania (brał udział w dwudziestu dziewięciu bitwach przeciwko chrześcijanom lub Maurom), ożenił się 30 czerwca 1109^[4] z Urraką z Kastylii, wdową po Rajmundzie z Burgundii, wyjątkowo rozwiązłą i zapalczywą kobietą. Małżeństwo zostało zaaranżowane przez jej ojca, Alfonsa VI z Kastylii, w 1106, by zjednoczyć dwa kraje chrześcijańskie przeciwko Almorawidom oraz by dostarczyć im zdolnego przywódcę militarnego. Urraca jednak była wyjątkowo upartą królową. Mąż i żona kłócili się bezustannie, nieraz uciekając się do przemocy fizycznej, aż w końcu rozpoczęli ze sobą otwartą wojnę. Będąc znacznie lepszym żołnierzem niż którykolwiek z jego przeciwników, Alfons wygrywał bitwy pod Sepalwedą i Fuente de la Culebra, jednak jego jedynymi godnymi zaufania poplecznikami byli Aragończycy, którzy nie byli dość liczni, by zwyciężyć Kastylię i León. Papież unieważnił jego małżeństwo z Urraką, pod pretekstem kuzynostwa trzeciego stopnia.

Król kłócił się z Kościołem – przede wszystkim z cystersami – prawie tak brutalnie jak ze swoją żoną. Gdy tylko ją zwyciężył, wygnał arcybiskupa Bernarda wraz z mnichami z Sahagun. W końcu Aragończyk został zmuszony do odstąpienia Kastylii i Leonu swojemu pasierbowi Alfonsowi, dziecku Urraki i jej pierwszego męża. Interwencja papieża Kaliksta II pomogła w ustanowieniu porozumienia między imiennikami.

Alfons Waleczny zdobył uznanie i wygrywał swoje najwspanialsze bitwy w środkowym Ebro, gdzie wygnał Maurów z Saragossy; podczas wielkiego rajdu 1125, kiedy to odbijał chrześcijańskich poddanych z Grenady; w południowo-zachodniej Francji, do której miał prawa jako król Nawarry. Trzy lata przed śmiercią ogłosił wolę, na mocy której jego królestwo miało przypaść templariuszom, joannitom i bożogrobcom; jego poddani odmówili jej spełnienia. Był gwałtownym, brutalnym człowiekiem, pobożnym jedynie z pozoru. Odegrał ogromną rolę podczas rekonkwisty.

Przypisy

Władcy Aragonii Hrabiowie Aragonii Pierwsi hrabiowie Aureolus (802–809) Aznar I (809–820) Garcia I Zły (820–833) Galindo (833–844) Galindo I Aznárez (844–867) Aznar II (867–893) Galindo II (893–922) Andregota Galíndez (922–972) Dynastia Jimenez Garcia I (926–970) Sancho II (970–994) Garcia II Tchórz (994–1000) Sancho III Wielki (1000–1035) Królowie Aragonii Dynastia Jimenez Ramiro I (1035–1063) Sancho Ramirez (1063–1094) Piotr I (1094–1104) Alfons I Wojownik (1104–1134) Ramiro II Mnich (1134–1137) Petronela (i Ramon Berenguer IV 1137–1162) Dynastia Barcelońska Alfons II Trubadur (1162–1196) Piotr II Katolicki (1196–1213) Jakub I Zdobywca (1213–1276) Piotr III Wielki (1276–1285) Alfons III (1285–1291) Jakub II Sprawiedliwy (1291–1327) Alfons IV Łagodny (1327–1336) Piotr IV Ceremonialny (1336–1387) Jan I Myśliwy (1387–1396) Marcin I Ludzki (1396–1410) Dynastia Trastamara Ferdynand I (1412–1416) Alfons V Wspaniały (1416–1458) Jan II (1458–1479) Ferdynand II Katolicki (1474–1516) Joanna Szalona (1516–1555) W opozycji do Jana II Henryk IV Bezsilny (1462–1463) Piotr V (1463–1466) Rene Dobry (1466–1472) Habsburgowie Karol I (1516–1556) Filip I (1556–1598) Filip II (1598–1621) Filip III (1621–1665) Karol II (1665–1700) Burbonowie Filip IV (1700–1705) Habsburgowie Karol III (1705–1714)

Władcy Nawarry Dynastia Jimenez Inigo Arista (824–851) Garcia Iniguez (851–880) Fortun Jednooki (880–905) Sancho I (905–926) Garcia I (926–970) Sancho II (970–994) Garcia II Tchórz (994–1000) Sancho III Wielki (1000–1035) Garcia III (1035–1054) Sancho IV (1054–1076) Sancho V (1076–1094) Piotr I (1094–1104) Alfons I Waleczny (1104–1134) Garcia IV Odnowiciel (1134–1150) Sancho VI Mądry (1150–1194) Sancho VII Mocny (1194–1234) Dynastia z Szampanii Tybald I Trubadur (1234–1253) Tybald II Młody (1253–1270) Henryk I Gruby (1270–1274) Joanna I (1274–1305) Kapetyngowie Filip I Piękny (1284–1305) Ludwik I Kłótliwy (1305–1316) Jan I Pogrobowiec (1316) Filip II Długi (1316–1322) Karol I Piękny (1322–1328) Joanna II Mała (1328–1349) Dynastia Evreux Filip III (1328–1343) Karol II Zły (1349–1387) Karol III Szlachetny (1387–1425) Blanka I (1425–1441) Dynastia Trastamara Jan II (1425–1479) Eleonora I (1479) Dynastia Foix Franciszek Febus (1479–1483) Katarzyna I (1483–1518) Dynastia Albret Jan III (1484–1516) Henryk II (1516–1555) Joanna III (1555–1572) Burbonowie Antoni I (1555–1562) Henryk III (1572–1610) Ludwik II (1610–1620)