Alfons Nossol

Alfons Nossol
Arcybiskup ad personam
Ilustracja
Alfons Nossol (2015)
Veritatem facere in caritate
Czynić prawdę w miłości
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1932
Brożec

Biskup diecezjalny opolski
Okres sprawowania

1977–2009

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

23 czerwca 1957

Nominacja biskupia

25 czerwca 1977

Sakra biskupia

17 sierpnia 1977

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wielkiego Oficera Orderu Zasługi RFN
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

17 sierpnia 1977

Miejscowość

Opole

Miejsce

katedra Podwyższenia Krzyża Świętego

Konsekrator

Stefan Wyszyński

Współkonsekratorzy

Henryk Gulbinowicz
Antoni Adamiuk

Alfons Nossol (2016)

Alfons Nossol (ur. 8 sierpnia 1932 w Brożcu) – polski duchowny rzymskokatolicki, profesor nauk teologicznych, biskup diecezjalny opolski w latach 1977–2009, arcybiskup ad personam od 1999, od 2009 arcybiskup senior diecezji opolskiej.

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Urodził się 8 sierpnia 1932 w Brożcu[1]. W czasie II wojny światowej razem z matką udzielał pomocy Żydom[2]. W latach 1948–1952 kształcił się w gimnazjum Carolinum (niższe seminarium duchowne) w Nysie[1].

W latach 1952–1957 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie[1][3]. W ich trakcie pełnił funkcję kleryka odpowiedzialnego za kwestie gospodarcze[2]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 23 czerwca 1957 w katedrze Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu biskup Franciszek Jop, delegat Prymasa Polski z uprawnieniami biskupa rezydencjalnego w Opolu[1].

Studia kontynuował w zakresie teologii dogmatycznej na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego[1]. Tamże w 1959 uzyskał magisterium i licencjat na podstawie pracy Augustyńska teoria poznania Boga, a w 1961 doktorat na podstawie dysertacji Nauka Jana Hessena o religijnym poznaniu Boga[1][2]. W 1976 na podstawie rozprawy Chrystologia Karla Bartha i jej wpływ na współczesną chrystologię katolicką uzyskał na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim stopień doktora habilitowanego[1]. W 1982 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1986 profesora zwyczajnego teologii dogmatycznej i ekumenicznej (zatwierdzony przez Ministra Edukacji Narodowej w 1988)[4].

Prezbiter

Od 1961 do 1962 był administratorem parafii Zielina-Kujawy[5].

Działalność naukowo-akademicka

W 1961 został wykładowcą w Wyższym Seminarium Duchownym w Nysie. Prowadził w nim zajęcia z teologii dogmatycznej, ponadto w latach 1962–1963 pełnił funkcję prefekta[2]. W latach 1968–1997 był pracownikiem naukowo-dydaktycznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego[1]. Od 1968 do 1977 zajmował stanowisko adiunkta w Katedrze Teologii Dogmatycznej[2], w latach 1977–1997 był kierownikiem II Katedry Teologii Dogmatycznej, a w latach 1983–1997 kierownikiem Instytutu Ekumenicznego[6]. Od 1977 do 1997 pełnił funkcję kierownika Katedry Sakramentologii na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu[2]. W 1977 po uzyskaniu paszportu na wyjazd do Republiki Federalnej Niemiec podjął gościnne wykłady na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Gutenberga w Moguncji[1][2]. W 1981 został wykładowcą w Instytucie Teologiczno-Pastoralnym w Opolu[1]. W 1994 objął funkcję kierownika Katedry Teologii Dogmatycznej Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego[6]. Został przyjęty w poczet członków Europejskiej Akademii Nauki i Sztuki[1].

Biskup

25 czerwca 1977 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji opolskiej. Diecezję objął kanonicznie 4 sierpnia 1977[1]. 17 sierpnia 1977 otrzymał święcenia biskupie i odbył ingres do katedry Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu[1][4]. Konsekracji dokonał kardynał Stefan Wyszyński, prymas Polski, z towarzyszeniem Henryka Gulbinowicza, arcybiskupa metropolity wrocławskiego, i Antoniego Adamiuka, biskupa pomocniczego opolskiego[7]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Veritatem facere in caritate” (Czynić prawdę w miłości)[4]. W czasie swych rządów w diecezji założył w 1977 Diecezjalny Instytut Teologiczno-Pastoralny w Opolu, stanowiący filię Wydziału Teologicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego[8][9]. Po powstaniu w 1994 Uniwersytetu Opolskiego i przekształceniu Instytutu w Wydział Teologiczny objął w nim urząd wielkiego kanclerza[1][9]. W 1997 dokonał przeniesienia Wyższego Seminarium Duchownego z Nysy do Opola. Utworzył Muzeum i Archiwum Diecezjalne, a także Diecezjalny Dom Księży Emerytów w Opolu. W 1990 reaktywował diecezjalny oddział Caritas. Ustanowił radę kapłańską i radę duszpasterską. W latach 2002–2005 przeprowadził I Synod Diecezji Opolskiej[8]. W parafiach zamieszkanych przez mniejszość niemiecką wprowadził liturgię w języku niemieckim[5]. W 1984 założył diecezjalne Radio Góra Św. Anny (przemianowane później na Radio Plus Opole). W 1983 gościł na Górze Świętej Anny papieża Jana Pawła II w trakcie jego II podróży apostolskiej do Polski[9]. W 1989 odprawił w Krzyżowej Mszę Pojednania między narodami polskim i niemieckim, w trakcie której premier Tadeusz Mazowiecki i kanclerz Helmut Kohl przekazali sobie znak pokoju[10]. W 1999 Jan Paweł II wyniósł go do godności arcybiskupa ad personam[11][2]. 14 sierpnia 2009 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego opolskiego[12][13].

W Episkopacie Polski został członkiem Rady Głównej (od 1996 Rady Stałej), objął funkcje przewodniczącego Rady Naukowej i Rady ds. Ekumenizmu[1] oraz współprzewodniczącego Komisji ds. Dialogu Konferencji Episkopatu Polski i Polskiej Rady Ekumenicznej[4]. Wszedł w skład Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan oraz Międzynarodowych Komisji Mieszanych ds. Dialogu Teologicznego między Kościołem katolickim a prawosławnym oraz między Kościołem katolickim a luterańskim[5].

Konsekrował biskupów pomocniczych opolskich: Jana Wieczorka (1981) i Pawła Stobrawę (2003), a także biskupa diecezjalnego opolskiego Andrzeja Czaję (2009). Był współkonsekratorem podczas sakr biskupów pomocniczych opolskich: Jana Bagińskiego (1985), Gerarda Kusza (1985) i Rudolfa Pierskały (2014), biskupa pomocniczego katowickiego Gerarda Bernackiego (1988), biskupa pomocniczego San Antonio Johna Yanty (1994) oraz biskupa diecezjalnego Sztokholmu Andersa Arboreliusa (1998)[7].

Odznaczenia i wyróżnienia

Postanowieniem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 12 września 2013 został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski[14]. Wcześniej postanowieniem prezydenta Lecha Kaczyńskiego z 17 października 2008 został odznaczony Krzyżem Komandorskim tego orderu[15]. W 2009 otrzymał Wielki Krzyż Zasługi z Gwiazdą Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec[16]. W tym samym roku został uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[17].

Przyznano mu tytuł honorowego obywatela: miasta i gminy Głogówek (2006)[18], gminy Zdzieszowice (2008)[19], a także województwa opolskiego[20].

Otrzymał tytuł doktora honoris causa: Westfalskiego Uniwersytetu Wilhelma w Münsterze (1991)[21], Uniwersytetu Jana Gutenberga w Moguncji (1992)[22], Uniwersytetu Opolskiego (1995)[23], Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie (1997)[1], Uniwersytetu Ottona i Fryderyka w Bambergu (1998)[24], Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu (2000)[25] oraz Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu (2007)[26]. W 2007 został uhonorowany Medalem „Za zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”[27][28].

Za działalność ekumeniczną oraz zaangażowanie w pojednanie narodów polskiego i niemieckiego został laureatem nagród, m.in.: Nagrody Pokojowej miasta Augsburga (1997)[29], Medalu Świętego Jerzego „Tygodnika Powszechnego” (1999)[30], Komandorii Missio Reconciliationis (2003)[31], Nagrody Polsko-Niemieckiej za rok 2005[32], Nagrody Księżnej Jadwigi Śląskiej (2006)[33], Śląskiego Szmaragdu (2006)[34], Niemieckiej Nagrody Narodowej (2010)[35], Nagrody im. Klausa Hemmerlego za rok 2010[36], Ekumenicznej Nagrody Homiletycznej za rok 2011 w kategorii dzieło życia[37], Orderu Ecce Homo (2011)[38], Medalu Śląskiego przyznawanego przez Ziomkostwo Śląsk (2011)[39] i Nagrody Polskiej Rady Ekumenicznej (2020)[40].

Ponadto został uhonorowany m.in.: Nagrodą św. Ulryka (1993)[1], Nagrodą im. Księdza Idziego Radziszewskiego (1994)[41], Nagrodą im. Karola Miarki (1994)[42], nagrodą Lux ex Silesia (1996)[5], Nagrodą Orła Jana Karskiego (2003)[43], tytułem Ślązaka Roku (2003)[44], Nagrodą im. Wojciecha Korfantego nadaną przez Związek Górnośląski (2004)[45], wyróżnieniem specjalnym w kategorii osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej Nagrody Totus (2012)[46] i Nagrodą im. Sérgio Vieira de Mello (2017)[47].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 101–103. ISBN 83-7052-900-3.
  2. ↑ a b c d e f g h Laudacja z okazji nadania doktoratu honoris causa ordynariuszowi opolskiemu i Wielkiemu Kanclerzowi Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego – Arcybiskupowi Prof. zw. Dr Hab. Alfonsowi Nossolowi przez Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu. pwt.wroc.pl. [dostęp 2013-09-17].
  3. ↑ Abp Alfons Nossol kończy 80 lat. ekai.pl (arch.), 2012-08-07. [dostęp 2018-02-20].
  4. ↑ a b c d G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 257–258. ISBN 83-911554-0-4.
  5. ↑ a b c d K. Gołębiowski: Arcybiskup Alfons Nossol – ostatni biskup diecezjalny w Polsce z nominacji Pawła VI. ekai.pl (arch.), 2009-07-28. [dostęp 2018-02-20].
  6. ↑ a b Bp Nossol mianowany arcybiskupem (rozszerzona). ekai.pl (arch.), 1999-11-12. [dostęp 2018-02-20].
  7. ↑ a b Alfons Nossol (ang.). catholic-hierarchy.org. [dostęp 2013-09-17].
  8. ↑ a b Zarys dziejów Kościoła na Śląsku Opolskim. diecezja.opole.pl. [dostęp 2021-05-20].
  9. ↑ a b c Diecezja Opolska ma już 40 lat. ekai.pl (arch.), 2012-06-28. [dostęp 2018-02-20].
  10. ↑ P. Awdankiewicz. 20 lat po Mszy Pojednania w Krzyżowej. „Niedziela”. 50/2009 (edycja świdnicka). ISSN 0208-872X. [dostęp 2013-09-18]. 
  11. ↑ Elevazione alla dignità arcivescovile del Vescovo di Opole (Polonia) (wł.). press.catholica.va (arch.), 1999-11-12. [dostęp 2013-12-15].
  12. ↑ Rinuncia del Vescovo di Opole (Polonia) e nomina del successore (wł.). press.vatican.va, 2009-08-14. [dostęp 2013-12-15].
  13. ↑ Decyzje Ojca Świętego dotyczące ordynariusza diecezji opolskiej. episkopat.pl (arch.), 2009-08-14. [dostęp 2013-12-25].
  14. ↑ M.P. z 2014 r. poz. 313. [dostęp 2014-05-13].
  15. ↑ M.P. z 2009 r. nr 25, poz. 347. [dostęp 2013-09-17].
  16. ↑ Großes Verdienstkreuz für Erzbischof Alfons Nossol (niem.). oppeln.diplo.de (arch.). [dostęp 2018-04-15].
  17. ↑ Baza nagrodzonych na dole strony: Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2019-10-05].
  18. ↑ Uchwała Nr XXXIX/271/2006 r. Rady Miejskiej w Głogówku. bip.glogowek.ig.pl, 2006-06-26. [dostęp 2013-09-16].
  19. ↑ Uchwała Nr XXII/169/08 Rady Miejskiej w Zdzieszowicach. bip.biuletyn.info.pl (arch.), 2008-06-13. [dostęp 2021-03-28].
  20. ↑ Arcybiskup Alfons Nossol – Honorowym Obywatelem Województwa Opolskiego. umwo.opole.pl (arch.), 2005-02-15. [dostęp 2018-04-15].
  21. ↑ Prof. Dr. Dr. hc. mult. Alfons Nossol (niem.). uni-muenster.de. [dostęp 2013-09-17].
  22. ↑ Ehrenpromotionen (niem.). kath.theologie.uni-mainz.de. [dostęp 2013-09-17].
  23. ↑ Doktorzy Honoris Causa – Ks. abp Alfons Nossol. uni.opole.pl (arch.). [dostęp 2015-01-16].
  24. ↑ Bischof Dr. Dr. theol. h. c. Alfons Nossol (niem.). uni-bamberg.de. [dostęp 2016-07-25].
  25. ↑ Čestné doktoráty (cz.). upol.cz (arch.). [dostęp 2016-12-02].
  26. ↑ Wrocław: abp Nossol i ks. Olejnik doktorami honoris causa PWT. ekai.pl (arch.), 2007-11-16. [dostęp 2018-02-20].
  27. ↑ AKF: Medale za zasługi dla KUL. kul.pl (arch.). [dostęp 2017-01-19].
  28. ↑ A. Strzępka. W dowód uznania i wdzięczności. „Niedziela”. 51/2007 (edycja lubelska). ISSN 0208-872X. [dostęp 2013-09-17]. 
  29. ↑ Preis zum Augsburger Hohen Friedensfest (niem.). augsburg.de (arch.). [dostęp 2018-02-20].
  30. ↑ Kraków: abp A.Nossol i dr M.Edelman otrzymali medal św. Jerzego. ekai.pl (arch.), 1999-11-14. [dostęp 2018-02-20].
  31. ↑ Ordery za działalność na rzecz pojednania. „Kombatant”. nr 1, s. 23, 2004. 
  32. ↑ Abp Nossol otrzyma Nagrodę Polsko-Niemiecką za rok 2005. ekai.pl (arch.), 2006-05-05. [dostęp 2018-02-20].
  33. ↑ Nagroda Księżnej Jadwigi Śląskiej. uni.wroc.pl (arch.). [dostęp 2018-11-01].
  34. ↑ Rozdano Śląskie Szmaragdy 2006. luteranie.pl. [dostęp 2013-09-17].
  35. ↑ Niemiecka Nagroda Narodowa dla abp. Alfonsa Nossola. ekai.pl (arch.), 2010-06-24. [dostęp 2018-02-20].
  36. ↑ J. Kobienia. Nagroda im. Klausa Hemmerlego dla Ks. arcybiskupa Alfonsa Nossola. „Wiadomości Urzędowe Diecezji Opolskiej”. Nr 1–2 (styczeń–luty 2010, rocznik LXV). s. 52. ISSN 1233-1872. [dostęp 2013-09-17]. 
  37. ↑ Abp A. Nossol laureatem Ekumenicznej Nagrody Homiletycznej. ekai.pl (arch.), 2011-11-17. [dostęp 2018-02-20].
  38. ↑ Kawaler Orderu Abp Alfons Nossol. ecce-homo.pl (arch.). [dostęp 2016-12-02].
  39. ↑ K. Ogiolda: Arcybiskup Alfons Nossol uhonorowany. nto.pl, 2011-10-07. [dostęp 2011-10-07].
  40. ↑ Nagrody Polskiej Rady Ekumenicznej. ekumenia.pl, 2020-12-02. [dostęp 2021-01-21].
  41. ↑ Nagroda im. Księdza Idziego Radziszewskiego. kul.pl (arch.). [dostęp 2021-03-28].
  42. ↑ Wyróżnieni Nagrodą im. Karola Miarki. slaskie.pl (arch.). [dostęp 2018-04-12].
  43. ↑ W. Piasecki. Mądre Orły Jana Karskiego. „Przegląd”. 40/2003. ISSN 1509-3115. [dostęp 2018-03-12]. 
  44. ↑ Opole: Abp Nossol Ślązakiem Roku. ekai.pl (arch.), 2012-06-28. [dostęp 2018-02-20].
  45. ↑ Laureaci Nagrody im. Wojciecha Korfantego w l. 2001–2010. zg.org.pl (arch.). [dostęp 2018-04-15].
  46. ↑ Warszawa: wręczono Nagrody TOTUS. ekai.pl (arch.), 2012-10-13. [dostęp 2018-02-20].
  47. ↑ Abp Alfons Nossol laureatem Nagrody imienia Sérgio Vieira de Mello. Laudacja RPO Adama Bodnara. rpo.gov.pl, 2017-10-19. [dostęp 2018-11-01].

Linki zewnętrzne

Biskupi opolscy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Laureaci Nagrody im. księdza Idziego Radziszewskiego
XX wiek
XXI wiek

Media użyte na tej stronie