Alfons Szaniawski

Alfons Szaniawski
Ilustracja
generał major generał major
Data i miejsce urodzenia5 marca 1837
Siedlce
Data i miejsce śmierci20 listopada 1905
Moskwa
Przebieg służby
Lata służby1855 - 1876
Siły zbrojneLesser Coat of Arms of Russian Empire.svg Armia Imperium Rosyjskiego
Odznaczenia
Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza III klasy (Imperium Rosyjskie)

Alfons Fortunat Szaniawski herbu Junosza (ur. 5 marca 1837 w Siedlcach, zm. 20 listopada 1905 w Moskwie) – generał armii rosyjskiej, przedsiębiorca, filantrop.

Był synem Leona Pawła urzędnika w Wydziału Kontroli Skarbowej przy sądzie guberni podlaskiej w Siedlcach oraz Tekli z Filigensów. Kształcił się w kolegium pijarskim w Łukowie. Od lutego 1846 służył w Korpusie Kadetów w Tule. Po dwóch latach nauki przeszedł do Konstantynowskiej Szkoły Wojskowej w Petersburgu, którą w 1855 ukończył z wyróżnieniem w stopniu chorążego, 11 czerwca 1855 został przydzielony do przybocznej gwardii cesarskiej Pułku Strzelców Pieszych. Od 1860 studiował w Nikołajewskiej Akademii Sztabu Generalnego w Petersburgu, którą ukończył 9 maja 1861 w stopniu podporucznika. 22 stycznia 1862 został przeniesiony do Sztabu Generalnego w Petersburgu, a 22 września 1862 wszedł do Zarządu Głównego Wojsk Kozackich jako kapitan, ze stanowiskiem starszego adiutanta Sztabu Syberyjskiego Okręgu Wojskowego. Był członkiem tymczasowego komitetu ds. kozackiego ustawodawstwa wojskowego i kierował jego kancelarią. Pracował przy organizowaniu Amurskiego Wojska Kozackiego. 20 kwietnia 1867 został awansowany na podpułkownika, a 20 kwietnia 1869 na pułkownika. W 1872 ożenił się z Lidią Rodstwiennow (zm. 1921), dzięki czemu stał się właścicielem milionowej fortuny. Małżeństwo pozostało bezdzietne. W 1872 został naczelnikiem Wydziału II Głównego Departamentu Wojsk Nieregularnych, był też od kwietnia 1872 naczelnikiem oddziału Zarządu Sztabu Generalnego. Wszedł do komitetu pracującego nad wprowadzeniem obowiązkowej służby wojskowej i zasad mobilizacji. 2 marca 1875 otrzymał półroczny urlop zdrowotny, przedłużony następnie do dwóch lat. Nadal chory, został 21 sierpnia 1876 zwolniony ze służby w stopniu generała-majora, z prawem noszenia munduru.

Następne lata spędził Szaniawski ponownie na Syberii, założył Towarzystwo Eksploatacji Pól Złotonośnych, miał udziały w kopalniach złota: Górno-Zejskiej, Daurskiej i Dżolańskiej. Wraz z żoną sfinansował budowę gimnazjów w Czycie oraz Błagowieszczeńsku za 30 tysięcy rubli, przy którym założył polską czytelnię. Przyczynił się też do powstania szkoły rolniczej na Zabajkalu oraz w 1894 Żeńskiego Instytutu Medycznego w Petersburgu, któremu przekazał 200 tysięcy rubli. W Irkucku wspomagał działalność polskich stowarzyszeń. Ok. 1898 przeniósł się do Moskwy, gdzie kupił dom przy Arbacie, który stał się częstym miejscem spotkań rosyjskiej inteligencji. W lipcu 1905 przekazał moskiewskiemu Towarzystwu Pomocy Dobroczynnej Biednym Wyznania Rzymskokatolickiego 40 tysięcy w złocie na założenie biblioteki polskiej w wybudowanym dla niej gmachu, nazwanym Domem Polskim (otwartym w 1906), znalazły siedzibę polskie organizacje. Swój dom i plac wartości 500 tysięcy rubli zapisał w testamencie Dumie moskiewskiej na rzecz powołania w tym miejscu Uniwersytetu Ludowego. Duma zapis przyjęła 29 października 1905. Stan zdrowia Szaniawskiego ulegał pogorszeniu rozpoznany tętniak aorty groził zgonem przy każdym wysiłku lub zdenerwowaniu. Generał przebywał głównie w domu prowadząc szeroką korespondencję, przyjmując gości. Zmarł w Moskwie, został pochowany na cmentarzu monastyru Nowoaleksiejewskiego zlikwidowanym w 1930.

Fotografia żony Lidii Szaniawskiej

Był odznaczony między innymi: orderami: Świętego Stanisława III klasy, Świętej Anny z mieczami II klasy (1866), Świętego Włodzimierza III klasy (1871) oraz brylantowym pierścieniem cesarskim (1873).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

RUS Order św. Stanisława (baretka).svg
Baretka Orderu św. Stanisława.
RUS Order św. Anny (baretka).svg
Baretka Orderu św. Anny.
RUS Order św. Włodzimierza (baretka).svg
Baretka Orderu św. Włodzimierza.
1904ic-p08r.png
Autor: Васильев Кирилл Сергеевич (Kirill S. Vasilyev), Licencja: CC BY-SA 4.0
Российская империя

Российская императорская армия.

Погоны офицеров, числящихся по пехоте и кавалерии, а также 1-й и 2-й Гвардейских пехотных дивизий (кроме шефских рот) и Гвардейского запасного кавалерийского полка. (1856-1917 гг.)

Чин/звание: Генерал-майор.

Источники:

  • Полное собрание законов Российской империи, собр.2 № 29876 от 30 ноября 1855г.
Шанявская Л.А..jpg
Autor: Baska195, Licencja: CC BY-SA 4.0
"Мужчина и женщина", энциклопедия в трех томах, том 1, 1911 г.