Alfred Gürtler (1899–1978)

Alfred Wiktor Gürtler

Alfred Gürtler (1920)
kapitan obserwator
Data i miejsce urodzenia	17 grudnia 1899 Lwów
Data i miejsce śmierci	11 lutego 1978 Leeds
Przebieg służby
Siły zbrojne	c. k. Obrona Krajowa Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF
Jednostki	8 eskadra wywiadowcza 3 dywizjon lotniczy 1 pułk lotniczy 13 eskadra lotnicza Instytut Techniczny Lotnictwa
Stanowiska	kierownik działu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Alfred Wiktor Gürtler (ur. 17 grudnia 1899 we Lwowie, zm. 11 lutego 1978 w Leeds) – kapitan obserwator Wojska Polskiego, oficer c. k. Obrony Krajowej, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, oficer techniczny Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii podczas II wojny światowej, autor projektu godeł eskadr 1 pułku lotniczego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Syn Stanisława i Wiktorii z Girtlerów. We Lwowie ukończył siedmioklasową szkołę realną i rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej. Po wybuchu I wojny światowej został powołany do odbycia służby w cesarsko-królewskiej Obronie Krajowej. Został skierowany do szkoły oficerów rezerwy artylerii^[1]. Na stopień chorążego rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1915. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Strzelców Nr 10^[2].

7 listopada 1918 roku wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. Jako wyszkolony artylerzysta został skierowany do 3 baterii 5 pułku arterii polowej. 14 marca 1920 roku został skierowany na kurs obserwatorów lotniczych do Oficerskiej Szkoły Obserwatorów Lotniczych w Toruniu^[1]. Trudna sytuacja na froncie spowodowała skrócenie szkolenia, kadra i słuchacze Szkoły zostali przydzieleni do jednostek frontowych. Alfred Gürtler otrzymał przydział do 8 eskadry wywiadowczej na stanowisko obserwatora^[3]. Wyróżnił się w czasie bitwy warszawskiej, kiedy wykrył i z niskiego pułapu skutecznie zaatakował baterię nieprzyjacielskiej artylerii. 11 września 1920 roku w rejonie Uściługu również wykrył nieprzyjacielską baterię, którą zaatakował bombami, a uciekającą obsługę ostrzeliwał z karabinu maszynowego. W czasie wojny polsko-bolszewickiej wykonał 15 lotów bojowych, w tym 11 wywiadowczych i 4 na bombardowanie^[4].

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w Wojsku Polskim. 10 kwietnia 1921 roku został przeniesiony do 3 dywizjonu lotniczego^[4], a 3 sierpnia 1921 roku bezterminowo urlopowany^[5]. Po powrocie z urlopu, od 6 lutego 1923 roku, służył jako wykładowca w Oficerskiej Szkole Obserwatorów Lotniczych. 31 sierpnia 1923 roku został zwolniony z czynnej służby w Wojsku Polskim i przeszedł do rezerwy. 1 grudnia 1925 roku, jako oficer rezerwy został powołany do czynnej służby wojskowej i przydzielony do 1 pułku lotniczego w Warszawie. 27 marca 1926 roku został skierowany na praktykę w Centralnych Warsztatów Lotniczych. 11 maja 1926 roku otrzymał przydział do 13 eskadry lotniczej^[4]. 4 marca 1928 został przemianowany na oficera zawodowego w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 stycznia 1926 i 1. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa^[6]. W 1933 roku, w porozumieniu z dowódcami dywizjonów wchodzących w skład 1 pułku lotniczego, opracował projekty godeł eskadr tego pułku^[7]. W 1933 roku został przeniesiony do Instytutu Badań Technicznych Lotnictwa^[8]. 27 czerwca 1935 roku został mianowany na stopień kapitana^[9] ze starszeństwem od 1 stycznia 1935 roku i 42. lokatą w korpusie oficerów aeronautyki^[10]. W marcu 1939 roku, w tym samym stopniu i starszeństwie, zajmował 12. lokatę w korpusie oficerów lotnictwa, grupa techniczna^[11]. Pełnił wówczas służbę w Instytucie Technicznym Lotnictwa na stanowisku kierownika działu^[12].

Po kampanii wrześniowej przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do RAF. Otrzymał numer służbowy P-2965, służył w Polskich Siłach Powietrznych jako oficer techniczny. Wojnę zakończył w polskim stopniu kapitana i angielskim Flying Officer (F/O). Nie zdecydował się na powrót do Polski, pozostał na emigracji.

Zmarł 11 lutego 1978 roku w Leeds w Wielkiej Brytanii^[13].

Ordery i odznaczenia^[14]

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 278
• Medal Lotniczy^[15]
• Medal Niepodległości (9 listopada 1933)^[16][11]
• Srebrny Krzyż Zasługi^[11]
• Polowa Odznaka Obserwatora nr 57 (11 listopada 1928)^[17]
• Odznaka Obserwatora (Francja)^[8]

Przypisy

Bibliografia

• Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
• Marian Romeyko: Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa. Marian Romeyko (red.). Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933. OCLC 830230270.
• Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja CDCN: „Księgarnia Akademicka”, 2003. ISBN 83-7188-691-8. OCLC 831137079.
• Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari: 1919–1920. T. 1: Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. I: Początki, organizacja, personel i sprzęt. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
• Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. II: Walka i demobilizacja. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.