Alfred Grenander

Alfred Grenander
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 czerwca 1863
Skövde

Data i miejsce śmierci

14 marca 1931
Berlin

Narodowość

szwedzka

Uczelnia

Królewski Instytut Techniczny, Uniwersytet Techniczny w Berlinie

Praca
Projekty

stacje metra w Berlinie

Alfred Grenander: Wejście na stację metra Krumme Lanke

Alfred Frederik Elias Grenander (ur. 26 czerwca 1863 w Skövde, zm. 14 marca 1931 w Berlinie) – szwedzki architekt epoki secesji i modernizmu, działający przeważnie w Niemczech, główny architekt stacji berlińskiego metra.

Życiorys

Grenander studiował architekturę na politechnice w Sztokholmie (1881–1885)[1] i w Wyższej Szkole Technicznej (niem. Technische Hochschule) w Berlinie (1885–1888)[2], po czym współpracował z Alfredem Messelem (1889–1890)[1], Wilhelmem Martensem, a następnie z Paulem Wallotem przy wznoszeniu gmachu Reichstagu w Berlinie (1890–1897)[2]. W maju 1897 ożenił się z Mary Julianą Åwall[1], z którą miał córkę Signe[3].

Od października 1897 wykładał rysunek w szkole przy Muzeum Rzemiosła Artystycznego w Berlinie, gdzie w 1901 został profesorem[1]. Następnie wykładał w Zjednoczonych Szkołach Państwowych Sztuk Wyzwolonych i Pięknych (niem. Vereinigte Staatsschulen für freie und angewandte Kunst)[2]. W 1902 wstąpił do berlińskiego zrzeszenia artystów Werkring, do którego należeli m.in. August Endell, Albert Gessner i Bruno Möhring[4]. Do 1903 prowadził własne biuro ze szwagrem Otto Wilhelmem Spaldingiem (1863–1945)[2] – Firma Spalding & Grenander[3]. W 1904 kierował wystawą Werkringu na wystawie światowej w Saint Louis[4]. W 1908 został członkiem Werkbundu[1].

Od początku historii berlińskiego metra był jego głównym architektem, projektując stacje metra, budynki gospodarcze a nawet wagony pociągów dla Hoch- und Untergrundbahn-Gesellschaft[2].

Wybrane dzieła

  • 1900–1902 – stacja berlińskiego metra Wittenbergplatz[1]
  • 1906–1910 – projekty kiosków[2]
  • 1908 – most Schönfließer (niem. Schönfließerbrücke) w Berlinie[2]
  • 1908–1910 – gmach fabryki Ludwig Loewe & Compagnie Aktiengesellschaft w berlinskiej dzielnicy Moabit[2]
  • 1910–1911 – most Gotzkowsky'ego (niem. Gotzkowskybrücke) w Berlinie[2]
  • 1910–1911 – willa dla Paula Herpicha w Poczdamie (nieistniejąca), znana jako Willa Stalina – w 1945 Józef Stalin mieszkał tu podczas konferencji poczdamskiej[5][6]
  • 1911–1913 – budynek wejściowy stacji Wittenbergplatz w stylu klasycyzmu schinklowskiego[7]
  • 1914–1916 – gmach fabryki Knorr-Bremse w berlińskim Lichtenbergu[2][3]
  • 1923 – stacje centralnego odcinka linii C – płytko położone, dostępne bezpośrednio z ulicy stacje; oszczędny i minimalistyczny wystrój, system kolorystyczny całej linii oparty na zmianie dominującego koloru
  • 1923 – kościół gminy szwedzkiej w Berlinie – jedyna budowla sakralna projektu Grenandera[2]
  • 1926–1931 – budynek stacji metra na osiedlu Chata Wuja Toma (niem. Siedlung Onkel Toms Hütte)[8]
  • 1926–1927 – rozbudowa stacji Nollendorfplatz i Hermannplatz[2] z dekoracją w stylu art déco
  • 1928–1930 – stacje linii D i E – modernistyczne, gładkie ściany pokryte jednobarwnymi emaliowanymi kaflami i widoczna, nieozdobiona konstrukcja stalowa słupów, np. Lichtenberg

Odznaczenia

Upamiętnienie

6 czerwca 2009 imieniem Grenandera nazwano plac przed wejściem do stacji metra Krumme Lanke – Alfred-Grenander-Platz[9].

Galeria projektów Grenandera

  • Meble

    Meble

  • Kiosk z prasą

    Kiosk z prasą

  • Most Schönfließer

    Most Schönfließer

  • Willa Paula Herpicha w Poczdamie
    (c) Bundesarchiv, Bild 183-18889-0003 / Weiß, Günter / CC-BY-SA 3.0

    Willa Paula Herpicha w Poczdamie

  • Projekt stacji metra Olympia-Stadion

    Projekt stacji metra Olympia-Stadion

  • Stacja metra Olympia-Stadion

    Stacja metra Olympia-Stadion

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g U-Bahn Archiv: Alfred Grenander (niem.). [dostęp 2010-07-24].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Irmgard Wirth: Grenander, Alfred Frederik Elias. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). T. 7. 1966. (niem.)
  3. ↑ a b c Heiko Schützler. Ein meisterlicher Modernist – Der Architekt Alfred Grenander (1863–1931). „Berlinische Monatsschrift”. s. 103–113 (niem.). 
  4. ↑ a b Thomas Steigenberger. Berlin über und unter der Erde. Das Werk von Alfred Grenander. „MuseumsJournal”. s. 72–73 (niem.). 
  5. ↑ Martin Klesmann. Wo Stalin residierte, arbeitete später Lothar Bisky. „Berliner Zeitung”, 18-07-2008 (niem.). 
  6. ↑ Christiane Petri: Potsdam und Umgebung: Sinnbild von Preußens Glanz und Gloria. DuMont Reiseverlag, 2009, s. 207–208. ISBN 3-7701-6610-8. [dostęp 2010-07-23]. (niem.)
  7. ↑ Derek Fraser: The buildings of Europe: Berlin. Manchester University Press ND, 1996, s. 44. ISBN 0-7190-4022-1. [dostęp 2010-07-23]. (ang.)
  8. ↑ Winfried Nerdinger, Cornelius Tafel: Architekturführer Deutschland: 20. Jahrhundert. Birkhäuser, 1996, s. 116. ISBN 3-7643-5287-6. [dostęp 2010-07-23]. (niem.)
  9. ↑ BahnInfo: Berlin bekommt einen Alfred-Grenander-Platz (niem.). 06-06-2009. [dostęp 2010-07-24].


Media użyte na tej stronie

U-Bahnhof Olympia-Stadion Grundriss.jpg
U-Bahnhof Olympia-Stadion - Grundriss
U-Bahn Berlin Krumme Lanke.JPG
Autor: Jcornelius (talk), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Berlin's U-Bahn station Krumme Lanke (line U3)
Hermann Rückwardt - Schönfließer Brücke, 1913.jpg
Schönfließer Brücke, Straßenbrücke über die Ringbahn in Berlin-Prenzlauer Berg, Schönfließer Straße - Sonnenburger Straße, 19̈08(?) von Alfred Grenander
Sofa, chairs, table, and sideboard, by Alfred Grenander, 1904, for the St. Louis World's Fair - Bröhan Museum, Berlin - DSC03903.JPG
Exhibit in the Bröhan Museum, Berlin, Germany. This work is in the public domain because the artist died more than 70 years ago.
Grenander Zeitungskiosk 1909.jpg
Zeitungskiosk i Berlin akvarell av Alfred Grenander
Berlin U-Bahnhof Olympia-Stadion (1936).jpg
Autor: Wolfsraum, Licencja: CC BY-SA 3.0
Im Ortsteil Westend.

Der U-Bahnhof Olympia-Stadion wurde am 8. Juni 1913 unter dem Namen Stadion eröffnet und ist ein Bahnhof der Berliner U-Bahnlinie 2 im Ortsteil Westend.

Alfred Grenander wurde beauftragt für die Olympischen Spiele 1936 den Bahnhof neu zu konzeptionieren.
Bundesarchiv Bild 183-18889-0003, Potsdam, Karl-Marx-Straße 17, "Stalin-Haus".jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-18889-0003 / Weiß, Günter / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Zentralbild-Weiß- 21.3.1953 Zu Ehren des Großen Stalin
Das Haus in Potsdam-Babelsberg, in dem J.W. Stalin während der Potsdamer Konferenz im Jahre 1945 wohnte, wird auf Beschluß des Zentralkomitees der Sozialistischen Einheitspartei Deutschlands Erinnerungsstätte. UBz: Das Haus in der Karl-Marx-Straße 27, in dem Stalin wohnte. (Hinterseite des Hauses). [Bildmontage unten, Mitte links]
Alfred Fredrik Elias Grenander - from Svenskt Porträttgalleri XX.png
Image scanned from the book "Svenskt Porträttgalleri XX - Arkitekter, Bildhuggare, Målare m.fl. " ("Swedish Portrait Gallery XX - Architects, Sculptors, Painters, ") published 1901