Alfred Ittner

Alfred Ittner
SS-Oberscharführer SS-Oberscharführer
Data i miejsce urodzenia

13 stycznia 1907
Kulmbach

Data i miejsce śmierci

3 listopada 1976
Kulmbach

Przebieg służby
Lata służby

1942–1945

Formacja

Flag of the Schutzstaffel.svg Schutzstaffel

Stanowiska

kierownik administracyjny obozu zagłady w Sobiborze

Jakob Alfred Ittner (ur. 13 stycznia 1907 w Kulmbach, zm. 3 listopada 1976 tamże) – niemiecki księgowy, nazista, SS-Oberscharführer, uczestnik akcji T4, kierownik administracyjny obozu zagłady w Sobiborze, skazany w procesie załogi Sobiboru na karę czterech lat więzienia.

Życiorys

W młodości uczył się na sprzedawcę. W lutym 1927 roku wstąpił do NSDAP, otrzymując legitymację członkowską nr 30 805. W 1931 roku został członkiem SA[a]. W latach 1934–1939 pracował w centrali berlińskiego okręgu NSDAP[1].

W listopadzie 1939 roku zgłosił się na ochotnika do udziału w akcji T4, czyli tajnym programie eksterminacji osób chorych psychicznie i niepełnosprawnych umysłowo[1]. Pracował w centrali T4 w Berlinie jako księgowy[1], a według niektórych źródeł także jako kierowca[2].

Podobnie jak wielu innych wykonawców akcji T4 został przeniesiony do okupowanej Polski, aby wziąć udział w eksterminacji Żydów. Przyznano mu również stopień SS-Oberscharführera. W kwietniu 1942 roku rozpoczął służbę w obozie zagłady w Sobiborze[1]. Początkowo kierował obozową administracją[3], odpowiadając m.in. za księgowość[4]. W czasie przyjmowania transportów urzędował w „kasie” na terenie ogrodzonego placu-rozbieralni. Odbierał tam od prowadzonych na śmierć Żydów pieniądze i kosztowności do rzekomego „depozytu”[4][5][6]. Po pięciu tygodniach został przeniesiony do obozu III, czyli do strefy zagłady, w której obrębie znajdowały się komory gazowe. Sprawował tam nadzór nad więźniami, którzy wyrywali ofiarom złote zęby i przenosili zwłoki do masowych grobów[5][7]. Miał także uczestniczyć w rozstrzeliwaniu Żydów, którzy nie byli w stanie dojść o własnych siłach do komór gazowych[7]. Ittner był przekonany, że za jego przeniesieniem do obozu III stał komendant Franz Stangl, z którym utrzymywał złe stosunki[8][9]. W rzeczywistości decyzję tę podjął inspektor obozów zagłady akcji „Reinhardt”, Christian Wirth[8].

Pod koniec czerwca 1942 roku[5], a według innych źródeł w 1944 roku[10], został ponownie przeniesiony do berlińskiej centrali T4. W 1944 roku powołano go w szeregi Wehrmachtu. Podczas walk na froncie wschodnim dostał się do sowieckiej niewoli, z której został zwolniony w 1948 roku. Powrócił do rodzimego Kulmbach, gdzie pracował jako robotnik niewykwalifikowany[7].

W marcu 1964 roku został aresztowany przez zachodnioniemiecką policję[7]. Był jednym z dwunastu podsądnych w procesie załogi Sobiboru, który toczył się przed sądem krajowym w Hagen w latach 1965–1966. Akt oskarżenia przeciwko Ittnerowi i jedenastu innym esesmanom został wniesiony w czerwcu 1964 roku[11]. Postawiono mu zarzut współudziału w masowym mordzie na 57 tys. osób[7]. Niespełna pół roku później postępowanie prowadzone przeciwko niemu i sześciu innym osobom zostało jednak umorzone, gdyż sędziowie uznali, że zgromadzone dowody nie pozwalają podważyć argumentów oskarżonych, iż działali pod przymusem – nie mając możliwości niewykonania zbrodniczych rozkazów[12]. Prokuratura skutecznie odwołała się od tego orzeczenia, na skutek czego postępowanie zostało wznowione[13]. Ostatecznie wyrokiem z 20 grudnia 1966 roku Ittner został uznany winnym pomocnictwa w zbiorowym mordzie na 68 tys. osób i skazany na karę czterech lat pozbawienia wolności[14].

Zmarł w Kulmbach 3 listopada 1976 roku[2].

Uwagi

  1. ↑ Według Chrisa Webba do NSDAP i SA wstąpił odpowiednio w 1926 i 1936 roku. patrz: Webb 2017 ↓, s. 333.

Przypisy

  1. ↑ a b c d Bryant 2014 ↓, s. 152.
  2. ↑ a b The Sobibor Perpetrators An overview of the German and Austrian SS and Police Staff. deathcamps.org. [dostęp 2017-12-31].
  3. ↑ Arad 1999 ↓, s. 33.
  4. ↑ a b Arad 1999 ↓, s. 77.
  5. ↑ a b c Webb 2017 ↓, s. 334.
  6. ↑ Bem 2014 ↓, s. 214–215.
  7. ↑ a b c d e Bryant 2014 ↓, s. 153.
  8. ↑ a b Bem 2014 ↓, s. 316.
  9. ↑ Arad 1999 ↓, s. 162–163.
  10. ↑ Bryant 2014 ↓, s. 152–153.
  11. ↑ Bryant 2014 ↓, s. 144.
  12. ↑ Bryant 2014 ↓, s. 163.
  13. ↑ Bryant 2014 ↓, s. 166–169.
  14. ↑ Webb 2017 ↓, s. 374.

Bibliografia

  • Yitzhak Arad: Belzec, Sobibor, Treblinka. The Operation Reinhard Death Camps. Bloomington i Indianapolis: Indiana University Press, 1999. ISBN 978-0-253-21305-1. (ang.).
  • Marek Bem: Sobibór. Obóz zagłady 1942–1943. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2014. ISBN 978-83-7399-611-3.
  • Michael S. Bryant: Eyewitness to Genocide: The Operation Reinhard Death Camp Trials, 1955–1966. Knoxville: The University of Tennessee Press, 2014. ISBN 978-1-62190-070-2. (ang.).
  • Chris Webb: The Sobibor death camp. History, Biographies, Remembrance. Stuttgart: ibidem-Verlag, 2017. ISBN 978-3-8382-0966-1. (ang.).

Media użyte na tej stronie

SS-Oberscharführer.svg
Autor: Rama, Licencja: CC BY-SA 2.0 fr
Rang insignia of the SS/Waffen-SS, here universal collar patches to the NCO-rank/ Officer Aspirant rank “SS-Oberscharfuehrer/SS-Standartenjunker” until 1945.