Alfred Laniewski

Alfred Laniewski
Data urodzenia

1889 lub 1890

Data śmierci

1940

Przyczyna śmierci

zbrodnia katyńska

Miejsce spoczynku

Polski Cmentarz Wojenny w Kijowie-Bykowni

Zawód, zajęcie

prawnik, sędzia

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor

Uczelnia

Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie

Wydział

Prawa

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości
Krzyż Legionowy

Alfred Laniewski (ur. 1889 lub 1890, zm. 1940 w Kijowie) – polski prawnik, prokurator, sędzia, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Alfred Laniewski (pierwszy z lewej) podczas procesu Rity Gorgon w 1932. Trzeci z lewej sędzia Jan Antoniewicz

Urodził się 1889 lub 1890[a] jako syn Stanisława. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Uzyskał stopień naukowy doktora praw. Podczas studiów był jednym z przywódców akademickiego oddziału Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”[1]. Był aktywnym członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich od czasu ich powstania[1]. Brał udział w I wojnie światowej[1].

Został prokuratorem. Od września 1924 oskarżał w procesie domniemanego sprawcy zamachu na prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego[2]. Pełnił funkcję wiceprokuratora okręgowego we Lwowie do 1932[3]. Od 26 kwietnia 1932 był oskarżającym w procesie Rity Gorgonowej[4][5]. W październiku 1932 został mianowany sędzią Sądu Apelacyjnego we Lwowie[6]. Do 1939 był starszym asystentem wolontariuszem prof. Juliusza Makarewicza w Zakładzie Prawa Karnego na Wydziale Prawa UJK. Publikował prace z zakresu prawa karnego (wielokrotnie wspólnie z nim wydawał publikacje Kazimierz Sobolewski, prokurator Sądu Apelacyjnego we Lwowie).

Podjął pracę w służbie samorządowej II Rzeczypospolitej. Od 1926 pełnił stanowisko naczelnika Wydziału Ogólnego w Urzędzie Wojewódzkim w Stanisławowie[1]. We wrześniu 1937 został mianowany naczelnika Wydziału Ogólnego w Urzędzie Wojewódzkim we Lwowie[1].

W marcu 1933 został redaktorem odpowiedzialnym „Czasopisma Sędziowskiego” (organ Oddziału Lwowskiego Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej)[7][8]. Został członkiem zarządu lwowskiego Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej[9] i zasiadł w zarządzie głównym ZSiPRP jako członek oddziału lwowskiego[10]. Do 1939 był redaktorem pisma „Głos Sędziowski”[11]. Jego rozprawy naukowe ukazywały się w czasopiśmie „Przegląd Policyjny”[12][13].

Był także publicystą na łamach dziennika „Gazeta Lwowska”, pisząc np. artykuły wspomnieniowe[14][15][16], m.in. o obronie Lwowa 1918-1919[17] oraz inne[18][19][20]. Był wykładowcą techniki śledztwa w ramach Studium Dyplomatycznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[21]. Działał na rzecz poprawy losu zwierząt[22][23], działając w ramach Ligi Ochrony Zwierząt apelował do Policji Państwowej o postawę w ich obronie[24]. Publikował także w tej tematyce w prasie[25].

Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej, agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 i kapitulacji Lwowa oraz przemianowaniu uczelni na Lwowski Państwowy Uniwersytet im. Iwana Franki decyzją władz sowieckich został zatrudniony na stanowisku laboranta w Katedrze Prawa Karnego Wydziału Prawa. W marcu 1940 został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD. Na wiosnę 1940 został zamordowany przez NKWD (według jednej wersji został rozstrzelany we Lwowie[26][27]). Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 71/1-42 oznaczony numerem 1771; dosłownie określony jako Alfred Łaniewski)[28]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Ofiarami zbrodni katyńskiej na obszarze obecnej Ukrainy został także Ludwik Laniewski (ur. 1892, również syn Stanisława, podporucznik Wojska Polskiego[29]) oraz inni pracownicy naukowi Wydziału Prawa UJK, Ludwik Dworzak, Władysław Mikuszewski, Zenon Wachlowski.

Publikacje

  • Ustawodawstwo karne Rzeczypospolitej Polskiej. Prawo materialne: zbiór ustaw i rozporządzeń z objaśnieniami (1926, współautor: Kazimierz Sobolewski)
  • Zarys polskiego prawa wekslowego (1926, współautor: Karol Hamerski)
  • Ordynacja konkursowa. Ordynacja ugodowa i Ordynacja zaczepna: z dnia 10 grudnia 1914 l. 337 dpp. z uwzględnieniem wszelkich zmian i nowych przepisów należytościowych oraz austrjackiemi i polskiemi orzeczeniami (1927, współautor: Maksymilian Bodek)
  • Kodeks postępowania karnego wraz z przepisami wprowadzającemi i rozporządzeniem o postępowaniu doraźnem (1928, współautor: Kazimierz Sobolewski)
  • Polskie ustawy karne dodatkowe z lat 1919–1929 (1928, współautor: Kazimierz Sobolewski)
  • Dekret prasowy z uwzględnieniem wszystkich zmian i ustawami dodatkowemi (1929, współautor: Kazimierz Sobolewski)
  • Kodeks postępowania karnego, z uwzględn. ustawy z 21.1.1932, Nr 10 Dz. U.R.P. poz. 60 (1932, współautor: Kazimierz Sobolewski)
  • Kodeks postępowania karnego: wraz z ustawani dodatkowemi, utrzymanemi w mocy przepisami proceduralnemi austjackiemi, rosyjskiemi i niemieckiemi i skorowidzem alfabetycznym w brzmieniu ustalonem nowelą z 21 stycznia 1932 r. (1932, współautor: Kazimierz Sobolewski)
  • Polski kodeks karny z 11.VII.1932 r. wraz z prawem o wykroczeniach, przepisami wprowadzającemi i utrzymanemi w mocy przepisami kodeksu karnego austrjackiego, niemieckiego, rosyjskiego i skorowidzem (1932, współautor: Kazimierz Sobolewski)
  • Zarys polskiego prawa karnego materialnego (1933, współautor: Kazimierz Sobolewski)
  • Kodeks postępowania karnego: jednolity tekst z nową numeracją ogłoszony rozp. Prezydenta Rzpltej z dnia 30. IX. 1932 (1933, współautor: Kazimierz Sobolewski)
  • O niektórych przestępstwach przeciwko bezpieczeństwu państwa. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24/10 1934 r. Nr 94 DURP., poz. 851 (1934, współautor: Kazimierz Sobolewski)
  • Zarys polskiego procesu karnego (1934, współautor: Ludwik Dworzak)
  • Zagadnienia konstytucyjne (1935)
  • Zbrodnia i łzy (dwanaście lat prokuratorskiej służby). Myśli, wrażenia, przeżycia (1936)
  • Postępowanie w sprawach niespornych (patent niesporny) i ustawa o ubezwłasnowolnieniu oraz dodatkowe ustawy i rozporządzenia (1936)
  • Ustawa o amnestii z dnia 2 stycznia 1936 r. Nr 1, poz. 1 Dz. U. R. P. (ogłoszona 2.1.1936 r.) (1936, współautor: Kazimierz Sobolewski)
  • Józef Piłsudski a zagadnienia prawa i ustawodawstwa (1936)[30]
  • Prawo karne skarbowe. Komentarz (1937, współautor: Kazimierz Sobolewski)[31][32]
  • Prawo karne skarbowe. Komentarz. Tekst, objaśnienia, orzecznictwo Sądu Najwyższego, okólniki władz naczelnych (1937, współautor: Kazimierz Sobolewski)
  • Kodeks postępowania karnego: komentarz. Orzecznictwo Sądu Najwyższego, okólniki Ministerstwa Sprawiedliwości, przepisy związkowe i dodatkowe (1939, współautor: Kazimierz Sobolewski)
  • Świadek – kobieta (studium kryminalno-psychologiczne) (w: „Głos Prawników Śląskich” 3/1938)[33]

Odznaczenia i ordery

Uwagi

  1. ↑ Rok urodzenia 1889 podała Ukraińska Lista Katyńska, zaś rok urodzenia 1890 wskazał Jan Draus.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h Nowy naczelnik Wydziału Ogólnego w lwowskim Urzędzie Wojewódzkim. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 1, nr 1576 z 14 września 1937. 
  2. ↑ Kacper Świsłowski: Zamach, którego nie było. Celem prezydent Polski. wprost.pl, 1 stycznia 2015. [dostęp 2015-01-16].
  3. ↑ Z sali sądowej. Rozprawa przeciw Wł. Pawłowiczowi i tow.. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 107 z 11 maja 1929. 
  4. ↑ Pierwszy dzień procesu Rity Gorgon. Oskarżona nie przyznaje się do morderstwa. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 95 z 26 kwietnia 1932. 
  5. ↑ Olga Szpunar, Bartłomiej Kuraś: Sąd nad „Gorgonichą”. wyborcza.pl, 15 marca 2014. [dostęp 2015-01-16].
  6. ↑ Nominacje sędziowskie na terenie lwowskiego Sądu Apelacyjnego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 249 z 29 października 1932. 
  7. ↑ Od redakcji. „Czasopismo Sędziowskie”, s. 1, nr 2 – marzec-kwiecień 1933. Oddział Lwowskie Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej. 
  8. ↑ Czasopismo Sędziowskie. Organ Oddziału Lwowskiego Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów Rzpltej Polskiej. worldcat.org. [dostęp 2015-01-16].
  9. ↑ Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej. „Czasopismo Sędziowskie”, s. 87, nr 2 – marzec-kwiecień 1933. Oddział Lwowskie Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej. 
  10. ↑ Sprawozdanie Zarządu Głównego Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej za rok 1934/1935. Warszawa: 1935, s. 4.
  11. ↑ Adam Redzik: Czasopisma wydawane przez Zrzeszenie Sędziów i Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej (cz. 2): „Głos Sądownictwa” (1927–1939), „Odgłosy” (1929). palestra.pl. [dostęp 2016-04-06].
  12. ↑ Treść. „Przegląd Policyjny”. Nr 4, s. 269, 1936. 
  13. ↑ Treść. „Przegląd Policyjny”. Nr 5 (17), s. 321, 1938. 
  14. ↑ Alfred Laniewski. z Dawnych czasów. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 297 z 28 grudnia 1928. 
  15. ↑ Alfred Laniewski. Książka o obronie Lwowa. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 26 z 4 lutego 1937. 
  16. ↑ Alfred Laniewski. Edward Porębowicz 1862-1937. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 198 z 2 września 1937. 
  17. ↑ Alfred Laniewski. W siedemnastą rocznicę. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 258 z 19 listopada 1935. 
  18. ↑ Alfred Laniewski. Czary i czarownice w Polsce. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 119 z 27 maja 1929. 
  19. ↑ Alfred Laniewski. Czary i czarownice w Polsce. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 120 z 28 maja 1929. 
  20. ↑ Alfred Laniewski. Czary i czarownice w Polsce (dokończenie). „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 121 z 29 maja 1929. 
  21. ↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1939.
  22. ↑ Komunikaty. Dzień dobroci dla zwierząt. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 228 z 4 października 1936. 
  23. ↑ Z Ligi Ochrony Zwierząt. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 236 z 14 października 1936. 
  24. ↑ Wykłady Ligi Ochrony Zwierząt dla Policji. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 291 z 23 grudnia 1937. 
  25. ↑ Miejcie litość nad zwierzętami!. „Wschód”, s. 4, nr 27 z 20 października 1936. 
  26. ↑ Sławomir Kalbarczyk: Polscy pracownicy nauki ofiary zbrodni sowieckich w latach II wojny światowej. Warszawa 2001, s. 116.
  27. ↑ Rocznik Lwowski 2008.
  28. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 54. [dostęp 2016-04-06].
  29. ↑ Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914–1939. Ludwik Laniewski. officersdatabase.appspot.com. [dostęp 2015-01-16].
  30. ↑ Gazeta administracji i policji państwowej, Tom 18.
  31. ↑ Z wydawnictw. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 60 z 16 marca 1937. 
  32. ↑ Z wydawnictw. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 75 z 4 kwietnia 1937. 
  33. ↑ Alfred Laniewski. Świadek – kobieta (studium kryminalno-psychologiczne). „Głos Prawników Śląskich”, s. 345–350, nr 3 – lipiec 1938. Śląskie Towarzystwo Prawnicze. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Krzyż legionowy.jpg
(c) I, DJPastesz, CC-BY-SA-3.0
Krzyż Legionowy, odznaka organizacyjna Związku Legionistów Polskich. fot.Tomasz K. Żurawski
Alfred Laniewski (1), Jan Antoniewicz (3) during Rita Gorgon trial (1932).JPG
Proces Rity Gorgon w 1932. Prokurator Alfred Laniewski (1), sędzia Jan Antoniewicz (3)