Alfred North Whitehead

Alfred North Whitehead
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 lutego 1861
Ramsgate

Data i miejsce śmierci

30 grudnia 1947
Cambridge (Massachusetts)

Zawód, zajęcie

uczony: filozof, matematyk, fizyk

Alma Mater

Uniwersytet Cambridge

podpis
Odznaczenia
Order Zasługi (Wielka Brytania)

Alfred North Whitehead (ur. 15 lutego 1861 w Ramsgate, zm. 30 grudnia 1947 w Cambridge[1] w stanie Massachusetts) – angielski uczony: filozof, matematyk i fizyk teoretyczny[2]. Laureat Medalu Sylvestera za rok 1925[3].

Życiorys

Był najmłodszym z czworga dzieci anglikańskiego duchownego Alfreda Whiteheada. Ukończył Trinity College na Uniwersytecie Cambridge, następnie został profesorem tego uniwersytetu.

Współpracował z Bertrandem Russelem przy dziele Principia Mathematica (1910-1913). Jest twórcą tzw. filozofii organizmu oraz prekursorem, rozwijanego głównie w Stanach Zjednoczonych, nurtu współczesnej filozofii procesu. Począwszy od problemów logiki i matematyki, zakres naukowych zainteresowań Whiteheada rozszerzał się w kierunku epistemologicznych i metodologicznych podstaw nauki, by ostatecznie objąć swym zasięgiem najbardziej ogólne zagadnienia z dziedziny filozofii spekulatywnej.

Process and Reality (1929) zawierające Wykłady im. Gifforda prezentuje jego metafizykę, która została przedstawiona w sposób niebywale uporządkowany. Wydaje się, że ambicją Whiteheada było zebranie w jedną syntezę wszystkich głównych filozofii i religii ludzkości. W tym celu stworzył szczególną koncepcję Boga, odrzucając dotychczasowe koncepcje, które sprowadził do trzech pojęć:

  • wszechmocny władca,
  • bezlitosny twórca reguł pierwszych,
  • motor pierwszy.

Opowiedział się za ideą Boga-miłości.

Publikacje

Whitehead opublikował co najmniej kilkanaście książek. Z wczesnego, matematycznego okresu pochodzą między innymi:

  • A Treatise on Universal Algebra (1898),
  • On Mathematical Concepts of the Material World (1906).

Drugi etap wyznaczają:

  • The Organisation of Thought (1917),
  • An Enquiry Concerning the Principles of Natural Knowledge (1919),
  • The Concept of Nature (1920), The Principle of Relativity (1922).

Na ostatni okres składają się:

  • Science and the Modern World (1925),
  • Religion in the Making (1926),
  • Symbolism, its Meaning and Effect (1927),
  • Process and Reality (1929) – dzieło uznane za najważniejsze w dorobku Whiteheada, stanowiące najpełniejszy wykład kosmologii organicystycznej,
  • The Function of Reason (1929),
  • Adventures of Ideas (1933),
  • Modes of Thought (1938).

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

ANWhitehead.jpg
Harvard University image of Whitehead, circa 1924
Galó de l'Orde del Mèrit (UK).svg
Ribbon of the Order of Merit