Alfred Wielopolski

Alfred Feliks Wielopolski
Data i miejsce urodzenia

19 października 1905
Chroberz (Kielce)

Data i miejsce śmierci

24 maja 1996
Szczecin

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Szczecinie

Zawód, zajęcie

historyk prawa i gospodarki, pedagog

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

dr. hab.
profesor zwyczajny nauk humanistycznych

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski
(Wydział Prawa),
Uniwersytet we Fryburgu (doktorat)

Stanowisko

kierownik katedry

Pracodawca

Politechnika Szczecińska,
Uniwersytet Szczeciński,
Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Szczecinie

Małżeństwo

Maria Salomea Woytkowska h. Lubicz

Dzieci

Jan, Zofia, Agnieszka, Andrzej

Alfred Feliks Wielopolski[1] (ur. 19 października 1905 w Chrobrzu, zm. 24 maja 1996 w Szczecinie) – polski historyk prawa i gospodarki, prof. zwycz. Politechniki Szczecińskiej, specjalista w dziedzinie nauk politycznych i ekonomicznych.

Życiorys

Pochodził z magnackiego rodu Wielopolskich h. Starykoń. Urodził się 19 października 1905 roku w Chrobrzu[2][3], w rodzinie Aleksandra Erwina (1875–1937) i Zofii z hr. Broel-Platerów (1879–1926)[4][5]. W 1923 roku ukończył Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Warszawie[4] i zdał egzamin maturalny. Przez 4 lata studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie w Montpellier we Francji odbył kurs przygotowawczy do studiów medycznych. W roku 1927 uzyskał magisterium w dziedzinie prawa na Uniwersytecie Warszawskim[6][7][8]. W latach 1928–1929 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy we Włodzimierzu Wołyńskim oraz w 10. Dywizjonie Artylerii Konnej w Jarosławiu. Po zakończeniu służby wojskowej uzupełniał swe wykształcenie na Wydziale Ekonomii i Nauk Politycznych Uniwersytetu we Fryburgu, gdzie w 1931 roku otrzymał stopień doktora nauk politycznych i ekonomicznych[6][8] na podstawie pracy nt. emigracji Polaków do Ameryki Południowej[6] (zob. np. Polonia urugwajska, Polonia i Polacy w Argentynie, Polonia w Peru).

Po doktoracie wrócił do Polski. Był początkowo, w latach 1932–1933, starostą wieluńskim. W latach 1934–1937 pracował w Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP, Ignacego Mościckiego, a następnie został zatrudniony w Biurze Senatu RP. Niedługo przed wybuchem wojny, w roku 1939, został dyrektorem tego Biura.

Bezpośrednio po zakończeniu wojny pracował jako asystent-wolontariusz w Katedrze Ekonomii Rolnej Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz pełnił funkcję sekretarza naukowego Instytutu Bałtyckiego. W końcu roku 1946 został kuratorem Biblioteki Akademii Handlowej w Poznaniu i włączył się do organizacji Akademii Handlowej w Szczecinie, w której wykładał prawo skarbowe i historię gospodarczą[8].

W latach 1951–1956, w związku z represjami okresu stalinowskiego, otrzymał zakaz pracy dydaktycznej. Został zatrudniony w Wojewódzkim Archiwum Państwowym w Szczecinie. Powrót do pracy akademickiej umożliwił mu „polski październik” roku 1956[8][6]. Akademia Handlowa była już wówczas przekształcona w jeden z wydziałów Politechniki Szczecińskiej (PS). Alfred Wielopolski otrzymał w PS stanowisko profesora nadzwyczajnego w roku 1959 i tytuł profesora w roku 1968[9]. Pełnił funkcję kierownika Katedry Historii Gospodarczej oraz Zakładu Historii Gospodarczej i Doktryn Ekonomicznych[6]. Na emeryturę odszedł w roku 1976[8].

Był współorganizatorem i aktywnym członkiem Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego, Instytutu Zachodniopomorskiego[10] i Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego[6]. Współpracował z Uniwersytetem Szczecińskim jako konsultant naukowy w zakresie nauk humanistycznych i ekonomicznych[8]. W roku 2016 Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych opublikowała wspomnienia Alfreda Wielopolskiego pt. Z herbem po służbach, ISBN 978-83-64806-46-9.

Ożenił się 21 września 1935 roku z Marią Salomeą Woytkowską h. Lubicz (1916–2007)[5][11]. Mieli czworo dzieci: Jana Marcina (ur. 1936), Zofię Salomeę (ur. 1938), Agnieszkę Marię (ur. 1941) i Andrzeja (ur. 1945)[2][5]. Żona odeszła od niego w 1951, a w 1962 przeprowadzili formalny rozwód[12].

Zmarł w Szczecinie w roku 1996. Został pochowany na szczecińskim Cmentarzu Centralnym (kwatera 42d-13-4)[7].

Publikacje (wybór)[13][14]

  • L'émigration polonaise en Amérique du Sud, l'Oeuvre de Saint-Paul, 1931
  • Bydgoszcz: nowe zadania i widoki rozwoju, Wydawnictwo Instytutu Bałtyckiego, 1945
  • Elbląg: dzieje i przyszłość, Referaty i materiały, Instytut Bałtycki, 1946
  • Tolkmicko nad Zalewem Wiślanym, Wydawnictwo Związku Gospodarczego Miast Morskich, 1946
  • Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Szczecinie (współautor: Irena Okoń), 1953
  • Rola badań historycznych w kulturalnym zagospodarowaniu Pomorza Zachodniego, Instytut Zachodnio-Pomorski, 1957
  • Gospodarka Pomorza Zachodniego w latach 1800–1918 (tom 2), Szczecińskie Towarzystwo Naukowe, Wydział Nauk Społecznych, 1959
  • Archiwum Książąt Szczecińskich, Wydawnictwo Archiwów Państwowych, 1962
  • Ustrój polityczny Pomorza Zachodniego w XIX wieku, Wydawnictwo Poznańskie, 1965
  • Pomorze Zachodnie, Wydawnictwo Poznańskie, 1966
  • Zarys dziejów transportu, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, 1969
  • Rozwój komunikacji miejskiej w Szczecinie w latach 1945–1970, Instytut Zachodnio-Pomorski, 1970
  • Zarys gospodarczych dziejów transportu do roku 1939, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1975

Wyróżnienia

Otrzymał tytuły[6][8]:

  • doktora honoris causa Politechniki Szczecińskiej (1975),
  • doktora honoris causa Uniwersytetu Szczecińskiego (1995),
  • honorowego prezesa Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego.

Upamiętnienie

Na stronie internetowej Urzędu Miasta Szczecin „Groby zasłużonych Szczecinian” napisano[7]:

Nie tylko potomek arystokratycznego rodu, ale także arystokrata ducha. Wszechstronnie wykształcony, władający biegle kilkoma językami erudyta. […] Jego dorobek naukowy jest imponujący – kilka książek, setki referatów i artykułów. Wśród nich bardzo ważne dla badań nad historią regionu […]

Cmentarze w Szczecinie

Przypisy

  1. ↑ Alfred Szczęsny Wielopolski 1) Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. 2) Nekrologi Warszawskie. Baza nekrologów.
  2. ↑ a b Wielopolscy h. Stary Koń. [w:] Genealogia Wielopolskich [on-line]. Chroberz.pl. [dostęp 2012-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-03)]. (pol.).
  3. ↑ Ośrodek Dziedzictwa Kulturowego i Tradycji Rolnej Ponidzia mieszczący się w pałacu Wielopolskich w Chrobrzu. [w:] Strona internetowa Starostwa Powiatowego Pińczów [on-line]. www.pinczow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-03)]. (pol.).
  4. ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 339. [dostęp 2021-11-27].
  5. ↑ a b c Alfred Feliks hr. Wielopolski z Zabełcza h. Starykoń (odm.), Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-11-27].
  6. ↑ a b c d e f g Józef Stanielewicz: Wielopolski Alfred. W: Praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. T. 2. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 2000, s. 606. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
  7. ↑ a b c Wielopolski Alfred. [w:] Cmentarz Centralny Cmentarz Centralny w Szczecinie. Groby zasłużonych Szczecinian [on-line]. www.cmentarze.szczecin.pl. [dostęp 2012-12-10]. (pol.).
  8. ↑ a b c d e f g prof. zw. dr hab. Alfred Wielopolski. [w:] Strona internetowa Uniwersytetu Szczecińskiego. Doktorzy Honoris Causa [on-line]. www.univ.szczecin.pl. [dostęp 2012-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-30)]. (pol.).
  9. ↑ Prof. zw. dr Alfred Wielopolski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2012-12-10].
  10. ↑ Instytut Zachodniopomorski, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2012-12-10].
  11. ↑ Zdjęcie ze ślubu w zbiorach NAC.
  12. ↑ C. Judek, Maria Salomea Wielopolska (1 maja 1916-30 września 2007). Bibliotekarka, pisarka, filmowiec, człowiek wielu pasji, „Bibliotekarz Zachodniopomorski“, 2016, nr 3/4, s. 9.
  13. ↑ Publikacje (wybór); inauthor: Alfred Wielopolski. [dostęp 2012-12-10].
  14. ↑ S-autorzy= ( Wielopolski Alfred ). [w:] Katalog Biblioteki Sejmowej [on-line]. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 2012-12-10]. (pol.).