Ali Szari’ati

Ali Szari’ati
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 listopada 1933
Kahak, Iran

Data i miejsce śmierci

19 czerwca 1977
Southampton, Wielka Brytania

Strona internetowa

Ali Szari’ati (pers. ‏على شريعتى‎; ur. 23 listopada 1933 w Kahak, zm. 19 czerwca 1977 w Southampton) – filozof, rewolucjonista, socjolog i teolog irański. Skupiał się na socjologii religii. Jest uznawany za jednego z głównych, wpływowych irańskich intelektualistów XX wieku[1].

Życie

Ali Szari’ati urodził się 23 listopada 1933 w wiosce Kahak (ostan Chorasan-e Razawi) w północno-wschodnim Iranie[2]. Rodzina ze strony ojca była związana z szyickim duchowieństwem.

Poglądy

Szari’ati przyjął kompletnie nowe podejście do szyickiego islamu, interpretując wiarę pod kątem rewolucjonizmu. Jego interpretacja szyizmu wzywała do rewolucji w świecie, obiecując przy tym zbawienie po śmierci. Szari’ati nazwał swoją ideę „czerwonym szyizmem” w przeciwieństwie do klerykalnego, nierewolucyjnego, „czarnego szyizmu” (safawidzki szyizm)[3]. Jego poglądy są porównywane do katolickiej teologii wyzwolenia peruwiańskiego dominikanina Gutiérreza i brazylijskiego franciszkanina Boffa. Jednym z produktów „czerwonego szyizmu” była irańska lewicowa organizacja Ludowi Mudżahedini[4].

Podczas studiów w Paryżu, za sprawą kontaktów ze skrajnie lewicowymi intelektualistami paryskimi, na poglądy Szari’atiego wpływ wywarły maoizm i ideologie rewolucyjne w Trzecim Świecie. Szari’ati wierzył, że walka klas razem z rewolucją zapewni sprawiedliwe i bezklasowe społeczeństwo. Z drugiej strony, jego poglądy były pod silnym wpływem islamu imamickiego. Łącząc oba, twierdził, iż szyici nie powinni jedynie oczekiwać nadejścia dwunastego Imama, ale ‘przyspieszyć’ jego pojawienie się poprzez rewolucyjną walkę o sprawiedliwość społeczną, „nawet wykorzystując do tego męczeństwo”. Jego poglądy zostały streszczone w sloganie własnego autorstwa, „każdego dnia jest Aszura, każde miejsce to Karbala”[5]. Slogan ten cieszy się dzisiaj wielką popularnością pośród szyitów, bez względu na ich poglądy. Jest używany m.in. przez libański Hezbollah.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Gheissari, Ali. 1998. Iranian Intellectuals in the Twentieth Century. Austin: University of Texas Press.
  2. ↑ Rahnema, Ali. 1998, 2000. An Islamic Utopian. A Political Biography of Ali Shari‘ati. London: I.B. Tauris, s. 35.
  3. ↑ Jarosław Tomasiewicz: Zło w imię dobra. Zjawisko przemocy w polityce. Warszawa 2009, ISBN 978-83-262-0192-9, s. 238.
  4. ↑ Jarosław Tomasiewicz: Od rewolucjonistów do kondotierów. Wzlot i upadek Mudżahedinów Ludowych (geopolityka.org).
  5. ↑ Nasr, Vali, The Shia Revival, Norton, (2006), s. 128–129.

Media użyte na tej stronie

Dr Ali Shariati.jpg
Dr. Ali Shariati