Alkoholowe zapalenie wątroby
hepatitis alcoholica | |
ICD-10 |
---|
Alkoholowe zapalenie wątroby – przewlekła choroba wątroby, objawiająca się zmianami martwiczo-zapalnymi, wywołana przewlekłym nadużywaniem alkoholu etylowego.
Etiopatogeneza
Alkohol wpływa na czynność wątroby na drodze różnych mechanizmów:
- Bezpośredni wpływ toksyczny i metaboliczny alkoholu na komórki wątrobowe:
- zaburzenia układu redukcyjno-oksydacyjnego
- stres oksydacyjny – nasilona peroksydacja lipidów
- niedotlenienie zrazików
- wpływ aldehydu octowego na białka
- Aktywacja komórek Kupffera-Browicza związana z produkcją cytokin prozapalnych.
- Aktywacja komórek Kupffera-Browicza w przestrzeniach Dissego powodująca włóknienie.
Ponadto na rozwój schorzenia ma wpływ:
- predyspozycja genetyczna – płeć i polimorfizm:
- dehydrogenazy alkoholowej (ADH)
- CYP2E1
- dyhydrogenazy aldehydu octowego
- TNF
- dieta – otyłość, gorsze odżywianie, nadmiar pokarmu
- współistniejące choroby wątroby
Objawy
- uczucie zmęczenia
- nudności, wymioty
- brak apetytu
- ból pod prawym łukiem żebrowym
- hepatomegalia, czasem splenomegalia
- wodobrzusze
- żółtaczka
- gorączka
- encefalopatia wątrobowa
Rozpoznanie
Rozpoznanie stawia się na podstawie stwierdzenia następujących kryteriów:
- dodatni wywiad w kierunku przewlekłego nadużywania alkoholu
- zwiększenie aktywności AlAT i AspAT (wskaźnik de Ritisa >2) oraz GGTP
- obecność nacieku zapalnego z przewagą neutrofilów oraz martwicy ogniskowej w badaniu histopatologicznym materiału pobranego podczas biopsji wątroby
Badania dodatkowe
- badania laboratoryjne:
- leukocytoza z przewagą neutrofilów
- niedokrwistość makrocytarna
- czasami małopłytkowość
- zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej
- zwiększenie stężenia żelaza i ferrytyny w surowicy
- zwiększenie wskaźnika CDT (stężenie transferryny zależnej od niedoboru węglowodanów) – wskaźnik przewlekłego nadmiernego spożywania alkoholu
- hiperbilirubinemia
- wydłużenie czasu protrombinowego
- hiponatremia
- hipokaliemia
- hipomagnezemia
- hiperchloremia
- zasadowica oddechowa
- w USG – powiększenie wątroby (o wzmożonej echogeniczności)
- badanie histopatologiczne:
- stłuszczenie wielkokropelkowe
- obraz plastra miodu
- mitochondria olbrzymie
- ciałka Mallory’ego
- włóknienie
- zmiany zapalno-martwicze
Rozpoznanie różnicowe
- wirusowe zapalenie wątroby
- autoimmunologiczne zapalenie wątroby
- polekowe uszkodzenie wątroby
- alkoholowe stłuszczenie wątroby
- niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby
- choroba Wilsona
- hemochromatoza
- marskość wątroby
- pierwotna marskość żółciowa wątroby
- pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych
Powikłania
- zespół Zievego
- marskość wątroby
- piorunujące zapalenie wątroby
- hipoglikemia
- pozawątrobowe powikłania spożywania alkoholu
Leczenie
Abstynencja alkoholowa (!) i uzupełnianie niedoborów pokarmowych.
W przypadku ciężkiego przebiegu – kortykosteroidy (prednizon).
Leczenie żywieniowe
Dopóki nie dojdzie do zmian marskich w wątrobie, nie ma żadnych zmian w postępowaniu dietetycznym.
Gdy dojdzie do zmian marskich w wątrobie istnieją dwie drogi postępowania:
- Pacjent bez cech encefalopatii wątrobowej:
- dieta bogato energetyczna
- dieta bogato białkowa (!)
- dieta bogato tłuszczowa (!!!)
Pacjent powinien otrzymywać dietę bogato energetyczną – bogatotłuszczową. Utylizacja tłuszczu w przypadku pacjentów z marskością wątroby nie jest zaburzona. Przeciwnie tłuszcz w przypadku pacjenta z marskością wątroby staje się preferencyjnym źródłem energii.
Przykłady diet syntetycznych dla pacjentów z marskością wątroby bez cech encefalopatii: Ensure Plus HN, Ensure Powder, Prosure, Pulmocare, Osmolite, Jevity.
- Pacjent z cechami encefalopatii wątrobowej:
- ograniczenie podaży białka
Rokowanie
Najczęściej prowadzi do rozwoju marskości wątroby. We wczesnych stadiach całkowite zaniechanie spożywania alkoholu, zmiana stylu życia oraz dieta mogą powstrzymać rozwój powikłań i poprawić funkcję wątroby.
Wskaźnik rokowniczy Maddreya (DF):
- gdzie:
- DF – wskaźnik rokowniczy
- PT – czas protrombinowy wyrażony w sekundach
- bilirubina – stężenie bilirubiny wyrażone w mg/dl
- PT – czas protrombinowy wyrażony w sekundach
- DF – wskaźnik rokowniczy
DF > 32 – ciężki przebieg choroby i duże ryzyko zgonu
Zobacz też
Bibliografia
- Choroby wewnętrzne, Andrzej Szczeklik (red.), Jerzy Alkiewicz, t. 1, Kraków: Medycyna Praktyczna, 2005, s. 943–944, ISBN 83-7430-031-0, OCLC 830805120 .
- Gerd Herold , Medycyna wewnętrzna, Jan Duława, wyd. Wyd. 4 zm. i unowocześnione, (dodr.), Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, [cop. 2005], s. 639–641, ISBN 83-200-3322-5, OCLC 749583832 .
- Medycyna po dyplomie. Niewydolność wątroby puka do drzwi, t. 19, nr 7, lipiec 2010, str. 25
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Autor: Nephron, Licencja: CC BY-SA 3.0
High magnification micrograph of a Mallory body, as seen in steatohepatitis. Liver biopsy. H&E stain.
Mallory bodies are eosinophilic cytoplasmic inclusions that are aggregates of denatured keratin filaments. They have a twisted rope-like appearance. On trichrome stain they are green/dark brown.
Associations (histologic):
- They often have neutrophils around them.
- They frequently are seen in hepatocytes undergoing ballooning degeneration.
Deutsch: Starke mikroskopische Vergrösserung eines Mallory Körperchens, welches als solches in einer Steatohepatitis verkommt. Leberbiopsie. Hämatoxylin-Eosin-Färbung.
Mallory Körper sind eosinophile, zytoplasmatische Einschlüsse, wobei es sich um Aggregate von denaturierten Keratinfilamenten handelt. Sie erscheinen in ihrem Äusseren wie gewundene Stränge. In der trichromatischen Färbung sind sie grün/dunkel braun.
Prevalence and associations
They are classically found in the livers of people suffering from alcoholic liver disease and were once thought to be specific for that.
They are most common in alcoholic hepatitis (prevalence of 65%) and alcoholic cirrhosis (prevalence of 51%).
They are a recognized feature of Wilson's disease (25%), primary biliary cirrhosis (24%), non-alcoholic cirrhosis (24%), hepatocellular carcinoma (23%) and morbid obesity (8%), among other conditions.
See also
- Image:Mallory body high mag.jpg - uncropped version of this image.