Allanit

Ten artykuł od 2014-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Allanit

Allanit
Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	ortyt
Skład chemiczny	krzemian wapnia, ceru, itru, lantanu, żelaza, manganu i glinu ((Ca,Fe)2(R,Al,Fe)3Si3O12OH)
Twardość w skali Mohsa	5,5–6
Przełam	muszlowy lub nierówny, kruchy
Łupliwość	niedoskonała
Pokrój kryształu	słupkowy, tabliczkowy
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Gęstość minerału	3,4–4,2 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	jasnobrązowy do czarnego
Rysa	szarozielona, brązowa
Połysk	żywiczny, smolisty

Allanit (ortyt) – minerał z grupy krzemianów, odmiana epidotu. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od nazwiska amerykańskiego mineraloga Thomasa Allana (1777–1833).

Charakterystyka

Właściwości

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym, tabliczkowym, igiełkowym. Występuje w skupieniach ziarnistych, zbitych, igiełkowych, spotykany także w formie pojedynczych ziarn w skale. Jest kruchy, przeświecający, bywa promieniotwórczy (obecność uranu i toru). Współwystępuje z epidotem, biotytem, monacytem, gadolinitem, kwarcem.

• Pleochroizm: wyraźny; obserwowane barwy: czerwonobrązowa – brązowożółta – zielonobrązowa
• Widmo absorpcyjne: nie diagnostyczne
• Luminescencja: brak

Występowanie

W kwaśnych skałach magmowych, zwykle w granitach, granodiorytach i sjenitach. Spotykany także w skałach metamorficznych.

Miejsca występowania:

• Na świecie: Kanada, Norwegia, Szwecja, Grenlandia, Rosja, Republika Malgaska, USA.

• W Polsce: występuje w granitach karkonoskich, granitach i pegmatytach strzegomskich oraz porfirze z okolic Radzimowic.

Zastosowanie

• ma znaczenie naukowe,
• jest atrakcyjny dla kolekcjonerów,
• w jubilerstwie wykorzystywany rzadko z powodu ciemnej barwy. Znacznie częściej w galanterii ozdobnej i wyrobach pamiątkarskich. Poszukiwane są kamienie jasnobrązowe, przeświecające. Powszechny jest szlif kaboszonowy.

Bibliografia

• Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982.
• Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1.

Linki zewnętrzne

• artykuły na stronie Webmineral.com: allanit-(Ce), allanit-(La), allanit-(Y) (ang.)
• artykuł na stronie Mindat.org: allanit-(Ce), allanit-(La), allanit-(Y) (ang.)