Alnilam

Alnilam
ε Orionis
Ilustracja
Pas Oriona - Alnilam jest środkową gwiazdą
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Orion

Rektascensja

05h 36m 12,813s[1]

Deklinacja

-01° 12′ 06,91″[1]

Paralaksa (π)

0,00165 ± 0,00045[1]

Odległość

1340 ly
411,22[2] pc

Wielkość obserwowana

1,69[1]m

Ruch własny (RA)

1,44 ± 0,42[1] mas/rok

Ruch własny (DEC)

−0,78 ± 0,19[1] mas/rok

Prędkość radialna

27,30 ± 0,80[1] km/s

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

błękitny nadolbrzym

Typ widmowy

B0 Iab[1]

Masa

~40[3] M

Promień

30[4] R

Wielkość absolutna

−6,38[2]m

Jasność

375 000[3] L

Wiek

~4 mln lat[3]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 46 Orionis
2MASS: J05361280-0112070
Bonner Durchmusterung: BD−01°969
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 210
Boss General Catalogue: GC 6960
Katalog Henry’ego Drapera: HD 37128
Katalog Hipparcosa: HIP 26311
Katalog jasnych gwiazd: HR 1903
SAO Star Catalog: SAO 132346
Alnihan, Alnitam

Alnilam (Epsilon Orionis, ε Ori) – jedna z jaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze Oriona (obserwowana wielkość gwiazdowa: +1,69m), odległa od Słońca o około 1340 lat świetlnych. Jest środkową gwiazdą pasa Oriona.

Nazwa

Położenie w gwiazdozbiorze

Nazwa Alnilam wywodzi się z języka arabskiego. Słowo ‏النظام‎ an-niṭām oznacza „sznurek pereł” i jest inną nazwą pasa Oriona[3][5][6]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 formalnie zatwierdziła użycie nazwy Alnilam dla określenia tej gwiazdy[7].

Charakterystyka fizyczna

Gwiazda Alnilam oświetlająca mgławicę NGC 1990

Wielkość absolutna tej gwiazdy to −6,38m[2]. Jest to błękitny nadolbrzym, gwiazda należąca do typu widmowego B0. Jest bardzo gorąca i jasna, ma temperaturę 25 000 K i jasność 375 000 razy większą niż jasność Słońca, przy czym znaczna część energii jest wypromieniowywana w ultrafiolecie. Promieniowanie oświetla otaczającą mgławicę NGC 1990. Masa gwiazdy jest oceniana na podstawie jasności na około 40 mas Słońca. Jak wiele nadolbrzymów, Alnilam traci masę przez wiatr gwiazdowy uciekający z niej z prędkością do 2000 km/s, w tempie około dwóch milionowych masy Słońca na rok (20 milionów razy więcej niż Słońce). Choć ma tylko około 4 milionów lat, kończy już lub zakończył syntezę wodoru w hel w jądrze i rozpoczął przemianę w czerwonego nadolbrzyma. W tym stadium będzie jaśniejszy niż Betelgeza leżąca w tym samym gwiazdozbiorze. W przyszłości eksploduje jako supernowa[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e f g h Alnilam w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c Anderson E., Francis C: HIP 26311 (ang.). W: Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2017-12-18].
  3. a b c d e Jim Kaler: Alnilam (ang.). STARS. [dostęp 2017-12-18].
  4. P.A. Crowther, D.J. Lennon, N.R. Walborn. Physical parameters and wind properties of galactic early B supergiants. „Astronomy and Astrophysics”. 446 (1), s. 279–293, 2006. DOI: 10.1051/0004-6361:20053685 (ang.). 
  5. Orion, the Giant, Hunter, and Warrior. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 313–314. ISBN 0-486-21079-0. (ang.)
  6. Orion, the hunter. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
  7. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2017-12-11].

Media użyte na tej stronie

Orion constellation PP3 map PL.svg
Autor: Szczureq, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gwiazdozbiór Oriona. Mapa została stworzona przy pomocy programu PP3 autorstwa Torstena Brongera. Wersję wektorową stworzył Szczureq według wzoru z wersji rastrowej, której autorem jest BlueShade.
Ngc1990.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Orion Belt.jpg
Photo of Orion Belt with the stars Alnitak, Alnilam and Mintaka. The color picture was composited from digitized black and white photographic plates recorded through red and blue astronomical filters, with a computer synthesized green channel. The plates were taken using the Samuel Oschin Telescope, a wide-field survey instrument at Palomar Observatory, between 1987 and 1991.