Alojzy Józekowski

Alojzy Paweł Józekowski Alojzy Józek Sadyba
podpułkownik
Data i miejsce urodzenia	21 grudnia 1920 Lewin Brzeski
Data i miejsce śmierci	18 listopada 2014 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1939–1944
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	73 pp; Oddział VI Sztabu Naczelnego Wodza
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: kampania wrześniowa
Późniejsza praca	ekonomista, metalurg
Odznaczenia

Alojzy Paweł Józekowski (również Alojzy Józek-Józekowski) pseud. „Sadyba” (ur. 21 grudnia 1920 w Lewinie Brzeskim, zm. 18 listopada 2014 w Warszawie)^[1] – podpułkownik Wojska Polskiego, po szkoleniu dla cichociemnych w Wielkiej Brytanii.

Życiorys

Alojzy Józekowski był synem Pawła Józka, kolejarza, i Aurelii z domu Zientek. Uczył się w szkole powszechnej w Wodzisławiu Śląskim i w gimnazjum polskim w Rybniku i w Żorach^[2]. Działał w harcerstwie uzyskując stopień ćwika.

We wrześniu 1939 roku, jako ochotnik walczył w szeregach 73 pułku piechoty w okolicach Sosnowca i Jędrzejowa. Przekroczył granicę polsko-węgierską i został internowany na Węgrzech. Po kilku tygodniach udało mu się zbiec i przez Włochy przedstał się w grudniu 1939 roku do Francji, gdzie został skierowany do tworzącego się Wojska Polskiego. Uczył się również w szkole podchorążych. W czerwcu 1940 roku został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie przydzielono go do jednej z polskich jednostek wojskowych. Zgłosił się do służby w kraju.

Po przeszkoleniu konspiracyjnym w wywiadzie został zaprzysiężony na początku 1944 roku i przeniesiony do Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, a następnie do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech. Do przerzucenia do Polski jednak nie doszło.

Po zakończeniu wojny Józekowski rozpoczął studia w Rzymie, które kontynuował w Anglii, ale ich nie ukończył. Wrócił do Polski. Studiował kierunki ekonomiczne, najpierw w Gdyni, potem w Katowicach. Pracował na Śląsku w kilku przedsiębiorstwach związanych z branżą górniczą i metalową. Po przeniesieniu się do Warszawy pracował w Ministerstwie Przemysłu Ciężkiego. Był autorem szeregu opracowań dotyczących produkcji żelaza, stali i metali kolorowych. Przeszedł na emeryturę w 1982 roku. Mieszkał w Warszawie^[2].

Alojzy Józekowski był członkiem założycielem Towarzystwa Przyjaciół Śląska^[3]. W 2008 roku wystąpił w filmie „My, cichociemni. Głosy żyjących”^[4]. Działał w organizacjach kombatanckich. Uczestniczył w organizowanych przez Jednostkę Wojskową GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej dorocznych Zjazdach Cichociemnych w Warszawie^[5].

Zmarł 18 listopada 2014 roku^[6][1].

Awanse

• podporucznik – 1944^[7]
• porucznik – 1946^[8]
• kapitan –
• major –
• podpułkownik – 11 listopada 2014 roku^[9]

Kontrowersja

Alojzy Józekowski zgłosił się w 1943 roku do służby w kraju, przeszedł szkolenie dla cichociemnych i w 1944 roku przez 3 miesiące oczekiwał na zrzut do Polski we włoskiej bazie przerzutowej Laureto di Fasano koło Brindisi w południowych Włoszech (zaprzyjaźnił się tam z Sue Ryder)^[10]. Jednak do przerzucenia Józekowskiego do kraju nie doszło. Przez to nie został on zaliczony do cichociemnych przez autorów monografii o cichociemnych (Tucholski, Tochman), którzy ustalili liczbę 316 spadochroniarzy, którzy skoczyli do Polski. Jednak przez niektórych historyków Józekowski uznawany jest za cichociemnego, gdyż ukończył szkolenie i został zakwalifikowany do skoku^[11][12]. Ogółem przeszkolono 606 osób, a do przerzutu zakwalifikowano łącznie 579 żołnierzy i kurierów^[13]. 316 żołnierzy uznawanych jest za cichociemnych.

Publikacje

• Kształtowanie się cen ważniejszych metali w świecie, Warszawa: CINTE OIC, 1982.
• Nowe metody produkcji tlenku glinu w świecie, Warszawa: Dział Wydawnictw CINTE, 1968.
• Perspektywy bazy surowcowej dla rozwoju hutnictwa miedzi w świecie, Warszawa: CINTE OIC, 1981.
• Polityka materiałowa miedzi, cynku i aluminium, Warszawa: Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej. Ośrodek Informacji Centralnej, 1974.
• Prognoza zużycia aluminium w Polsce i wybranych krajach do 1990 r., Warszawa: Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej, 1973.
• Przemysł miedzi w świecie i w Polsce, Warszawa: Centralny Instytut Informacji Naukowo-Technicznej i Ekonomicznej. Zakład Informacji Centralnej, 1969.
• Rozwój hutnictwa żelaza i stali w Wielkiej Brytanii, Warszawa: CINTE OIC, 1977.
• Rozwój produkcji i zużycia surowców do wyrobu surówki i stali surowej w Europie i USA, Warszawa: Centralny Instytut Informacji Naukowo-Technicznej i Ekonomicznej. Dział Wydawnictw, 1966.
• Rozwój produkcji i zużycia surówki żelaza i stali w Europie i USA, Warszawa: Centralny Instytut Informacji Naukowo-Technicznej i Ekonomicznej. Dział Wydawnictw, 1966.
• Stan i perspektywy rozwoju zużycia miedzi na przykładzie wybranych krajów, Warszawa: CINTE OIC, 1981 (Warsz. : CINTE).
• Tendencje w produkcji i zużyciu ołowiu, Warszawa : CINTE OIC, 1979 (Warszawa: CINTE).
• Zagadnienia ekonomicznej efektywności światowego górnictwa i hutnictwa miedzi, Józekowski Alojzy P., Borecki Mieczysław, Warszawa: CINTE OIC, 1978.
• Zastosowania i znaczenie gospodarcze pierwiastków ziem rzadkich, Warszawa: CINTE OIC, 1975.

Odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi – 1994^[14].

Przypisy

Bibliografia

• Drogi cichociemnych, praca zbiorowa, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1993, wyd. 1, s. 536. ​ISBN 83-11082-05-7​.
• Grzegorz Traczyk. W hołdzie cichociemnym. „Kurier południowy”. 271, 2008-11-21. [dostęp 2014-01-17]. 
• Izabela Kraj. Ostatni cichociemni. „Życie Warszawy (wydanie internetowe”, 2011-05-15. [dostęp 2014-01-14]. 
• Płk. w st. spocz. dr Mieczysław Starczewski: Ppłk mgr Alojzy Paweł Józekowski (21 XII 1920 r. – 18 XI 2014 r.). Strona Towarzystwa Przyjaciół Śląska, 2014. [dostęp 2014-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-28)].

Linki zewnętrzne

• Profil Alojzego Józekowskiego na stronie projektu „Zapomniani świadkowie XX wieku” Archiwum Historii Mówionej Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią. [dostęp 2013-12-27]..
• Strona Jednostki Wojskowej GROM. [dostęp 2013-12-31].